स्वयंसेवाबाट राजनीति
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/900-100-0252024112350.gif)
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/mastercreativegif900x100-0952024115624.gif)
कानेपोखरी गाउँपालिकाको नेतृत्व सम्हालिरहेकी राजमती इङ्नाम लिम्बूलाई यति बेला एउटै ध्याउन्न छ, कसरी स्थानीय सरकार भएको अनुभूति गाउँवासीलाई दिलाउने ।
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/900x100-1172024092759.gif)
![स्वयंसेवाबाट राजनीति](https://assets-cdn-api.ekantipur.com/thumb.php?src=https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/news/kantipur/2023/politics/rajmati-1822023075404-1000x0.jpg&w=1001&h=0)
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/comp-900x100-1672024010950.gif)
राजमतीले बाल्यकालदेखि राजनीतिबारे बुझ्ने मौका पाइन् । किनकि उनका बाबु गुन्जबहादुर पञ्चायतकालमै वामपन्थी विचार र सिद्धान्तबाट प्रेरित थिए । रत्न बान्तवा, सीपी मैनाली, राधाकृष्ण मैनाली, अशोक राईलगायत कम्युनिस्ट नेता तथा कार्यकर्ता उनको घरमा सेल्टर बस्थे । बाबु र ती नेताका कुराकानी सुन्दासुन्दै राजमतीको किशोरी मनमा वामपन्थी राजनीतिका कुरा पसिसकेका थिए । ०२७ कात्तिक १३ मा झापामा जन्मिएकी राजमतीले मावि पढ्दा–पढ्दै १७ वर्षको उमेरमा ०४४ सालमा झापा गौरादहकै राजेन्द्र लिम्बूसँग बिहे गरिन् । त्यसपछि भने उनको पढाइ छुट्यो ।
गौरादह पुगेपछि उनले थाहा पाइन्— ससुरा भीमबहादुर त निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्थाका पक्षधर पो रहेछन् । एक दिन श्रीमान्ले उनले पढिराखेको कम्युनिस्ट विचारधाराको किताब देखे । श्रीमान्ले पनि उनको राजनीतिक आस्था थाहा पाए । उनीहरूबीच बल्ल राजनीतिक विचारधाराबारे कुरा सुरु भयो । विवाहको ८ वर्षसम्म उनी घरपरिवारमै सीमित भइन् । तर समयक्रममा उनी पार्टी गतिविधिमा सक्रिय बनिन् । श्रीमान्ले पनि उनलाई सरसल्लाह दिँदै गए । उनले घर मै सम्हाल्छु, तिमी राजनीतिमा सक्रिय होऊ भनेपछि राजमतीलाई राजनीतिमा सक्रिय हुन निकै सजिलो भयो ।
गौरादहबाट कानेपोखरी सरेपछि उनी गाविसको स्वयंसेवक भएर घरघरमा पुग्ने काम थालिन् ।
वैदेशिक रोजगारबाट फर्केका दुई छोरा र एक बुहारी अनि श्रीमान्सँगै बस्दै आएकी राजमतीलाई ०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनमा पार्टीले उपाध्यक्षमा टिकट दियो । पहिलो चुनावी प्रतिस्पर्धामै उनले जित निकालिन् । गत स्थानीय चुनावमा एमालेले गाउँपालिका अध्यक्षको उम्मेदवार बनायो । जित पनि हासिल गरिन् ।
हाल एमाले केन्द्रीय कमिटीको अनुशासन आयोगमा सदस्यसमेत रहेकी राजमती पार्टी अनुशासनमा मात्र नभएर पालिकाभित्रको कामकारबाहीमा पनि कडा रूपमा प्रस्तुत हुने गरेकी छन् । व्यक्तिगत खर्च जुटाउन उनले घरमा सुंगुर, बाख्रापालन गरेकी छन् । बिहानको समयको सरसफाइ गर्ने, सुँगुरलाई चारो दिने, बाख्रालाई घाँसपानी दिएपछि खाना खाएर उनी कार्यालय निस्किहाल्छिन् । राति आठ नबजेसम्म उनी विरलै घर फर्किन पाउँछिन् ।
‘मतदाताले मलाई कुर्सीमा बसेर भत्ता पचाउन र भाषण गर्न मात्र पालिका अध्यक्ष बनाएका होइनन्,’ उनले भनिन्, ‘यो महिलाले पक्कै केही नयाँ गर्नेछन् र त्यो काम पालिकावासीको लाभका लागि हुनेछ भनेर विश्वास गरेका हुन् ।’ त्यसैले वडाध्यक्ष र वडा सदस्यहरूसँग छलफल गरेर गाउँपालिकामा २२ वटा योजना सुरु गरिएको उनको भनाइ छ ।
पालिकामा कोही बिरामी भए उनी आफूले प्रयोग गरेको गाडीलाई एम्बुलेन्स बनाएर अस्पताल पुर्याउने र आफूचाहिँ स्कुटीमा गएर थप उपचारको पहल गर्ने गरेकी छन् । गाउँपालिकाकै पहलका कारण कानेपोखरीका गाउँमा कसैको मृत्यु भए श्मशानघाटसम्म पुर्याउन शववाहन खोजिरहनुपर्दैन । पालिकाले नै शववाहन उपलब्ध गराउँछ ।
आफ्नो कार्यकालमा बनाएका विकासका विभिन्न २२ योजनामध्ये ८ वटा कार्यान्वयनमा छन् । बजेट अभावका बीच पनि ३८ हजार ८ सय २४ जनसंख्या भएको कानेपोखरीवासीलाई नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमार्फत शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारीमूलक जनजीविकालाई महिलासँग जोड्ने प्रयास जारी राखेको उनले बताइन् । गाउँपालिकाकै पहलमा वडा नम्बर ६ मा आमाको सीप सन्तानलाई, अर्गानिक गुन्द्रुक मोरङलाई’ भन्ने पाइलट प्रोजेक्ट सञ्चालन भइरहेको छ । पालिकाले गुन्द्रुक उत्पादनका लागि तोरीको बीउ, मल, खनजोत, लाग्ने श्रमको पारिश्रमिक उपलब्ध गराएको र उत्पादित तोरीको गुन्द्रुक किनेर बेच्ने व्यवस्थासमेत मिलाएको छ ।
अहिले गाउँपालिकाले हजार रुपैयाँ किलोका दरले गुन्द्रुक किन्ने तयारी गरेको छ । गत वर्ष इटहरीको गोर्खा डिपार्टमेन्टमा केही सामान किन्न जाँदा प्याकेटमा सजाएर राखेको गुन्द्रुकमा आँखा परेपछि राजमतीले गाउँपालिकाकै लगानीमा गुन्द्रुक उत्पादन अघि बढाएकी हुन् । भनिन्, ‘डिपार्टमेन्टको प्याकेट गुन्द्रुकमा त मेड इन चाइना पो लेखेको थियो । अनि यस्तै काम हामीले नै किन नगर्ने भनेर पालिकामा काम सुरु गरियो ।’
कान्तिपुर ३० औं वार्षिकोत्सव विशेषांक 'नारी नेतृत्व'का सम्पूर्ण सामग्री :
प्राथमिकतामा सामाजिक न्याय
मेयर बन्न उपमेयरको परीक्षा
कर्णालीकी अब्बल
आधारभूत स्वास्थ्य सेवा मूल एजेन्डा
सबैलाई समेट्ने सद्भावना
महिलाको आत्मविश्वास बढाउन अग्रसर
‘अध्यक्षसँग दिदीबहिनी’
महिलालाई महिलाकै भर
जसले दोहोर्याइन् कार्यकाल
कार्यालय सहायकदेखि मेयरसम्म
रेनुको ‘रनिङ’
महिला–बालबालिकालाई छुट्टै अस्पताल
जसलाई कामले दोहोर्यायो
किसानमुखी कार्यक्रम
अध्यक्षसँगै सोध्छन्– ‘अध्यक्षज्यू खोइ’
एकीकृत नमुना बस्ती बसाउँदै
स्वावलम्बी अभियान
बालविवाह रोक्ने कदम
मधेसले गरेको भरोसा
क्यालेन्डर बनाएरै जनसेवा
आयआर्जनको आयतन बढाउँदै
बालविकासमा ध्यान
नयाँ बिर्तामोडको परिकल्पना
पूरा भएको एउटा सपना
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/900-x-100-0172024023126.gif)