हेलम्बु गाउँपालिका–७ चनौट बजारकी भीमकुमारी ज्योतिलाई साँझ पर्यो कि डर लाग्न थाल्छ । साँझ परेपछि चनौट बजारमा भएर बग्ने मेलम्ची खोलामा पानी बढ्न थाल्छ अनि ढुंगाको आवाज आउन थाल्छ । मडारिएर कालो बादल आउन थालेपछि उनको मन आत्तिन्छ फेरि पनि खोला कति ठूलो हुने हो र के के क्षति पुर्याउने भन्ने ।
बौद्धिक अपांगता भएकी दोलखाकी अविवाहित २३ वर्षीया युवतीले गत वर्ष कात्तिकमा दोस्रोपटक बच्चा जन्माइन् । राष्ट्रिय अपांग महासंघ, वाग्मती प्रदेश अध्यक्ष अश्विन लम्सालका अनुसार उनले बलात्कारबाट गर्भ बसेर बच्चा जन्माएकी थिइन् । पहिलोपटक पनि बलात्कारबाटै गर्भ बसेर उनको मृत बच्चा जन्मिएको थियो । परिवारले छोरीलाई सुरक्षित राख्न नसकेपछि चरिकोटस्थित एक सुरक्षित आश्रय केन्द्र (सेफ हाउस) मा राखियो ।
अहिले सिकागोमा रातको साढे १० बजेको छ । नजिकै बेसबल खेल हेरेर म भर्खरै होटलमा फर्किएकी छु । म थाकेकी छु तर सुत्न पनि सकेकी छैन । जति सुत्ने यत्न गरे पनि तन्द्रामै म आफ्नो मनमुटु बिस्मित बनाउँदै सिकागोको आर्ट इन्स्टिच्युटतिरै पुगिरहेकी छु जहाँ मेरो देश, मेरो घरबाट चोरिएको एउटा सम्पदा प्रदर्शनीमा राखिएको छ ।
२०३९ सालमा तनहुँबाट नवलपरासी सदरमुकाम परासीमा बसाइँ सरेर आउँदा कृष्णचन्द्र नेपालीलाई राजनीतिकर्मी भन्दा पनि सबैले वकिल सा’ब भनेर चिन्थे । त्यतिबेला उनले परासीमा जनपक्षीय ‘ल फर्म’ खोलेर पञ्चायती व्यवस्थाविरोधी समूहका राजनीतिक र अन्य मुद्दा हेर्न थाले ।
युवा हुँदै वृद्ध अवस्थाको परिकल्पनामा रुमलिँदै आफ्नै शब्द सङ्गीतमा जीवन्त आवाज दिई नेपाली सङ्गीतको बिहानी आकाशमा झुल्किएको सूर्यरुपी कलाकार दीप श्रेष्ठ प्रकारान्तरले ७० औं वर्ष उमेरतर्फ धकलिरहेको समयलाई हामीले नकार्न सक्दैनौं । दीप श्रेष्ठ त के आफ्नै उमेरको बहकाई सम्झँदा एउटा त्रास र निराशामा रुमलिन्छ यो मन ।
मानिसको पहिलो र प्रमुख आश्रय नै प्रकृति हो । बाँच्नका खातिर हामीले जे–जति भोग–उपभोग गर्दै आएका छौं, ती सबै प्रकृतिकै देन हुन्— भोजनदेखि खनिजसम्म, उर्जादेखि इन्धनसम्म !
'कता गायब ?' ठ्याक्कै २५६ दिन अघि ह्वाट्स्एपमा मेसेज आयो, उज्ज्वल थापाको । घरमा आमा र भाई कोरोना संक्रमणले थलिएर बसेका बेला म र श्रीमती हेरचाहमै व्यस्त थियौं । भलै हामी पनि लक्षणबिनाको संक्रमित थियौं ।
१५ महिना भयो, जीवनकुमार पोख्रेलले घरबेटीलाई भाडा तिर्न सकेका छैनन् । पोहोर लकडाउनमा फिल्मको काम सबै ठप्प भयो । काम बन्द भएपछि दैनिक ज्याला रोकियो । सुटिङमा कलाकारको खुम्चिएको कपडामा आइरन लगाइदिने, टाँक फुस्किए त्यो सिलाइदिने 'ड्रेसम्यान' हुन् जीवन । त्यही काम बन्द भएपछि हातमुख जोड्न धौधौ पर्यो । उनको अवस्थालाई १६ वर्षदेखि आफ्नो घरमा डेरा बस्दै आएका घरबेटीले पनि बुझिदिए । भाडा तिर्नका लागि भनेनन् ।
आईसीयू भनेर छुट्ट्याइएको एउटा कोठामा वयोवृद्ध बिरामी भेन्टिलेटरको सहारामा आफ्नो जीवनको डोरी समात्न संघर्ष गरिरहेका छन् । गाढा गुलाबी रंगको गाउन लगाएका एक चिकित्सक उनलाई दिइएको अक्सिजन र औषधिहरूको मात्रा मिलाउँदै छन् ।
