सरकारले लकडाउन घोषणा गरेकै दिन कांग्रेस प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्माले आफैद्वारा रचित ‘माया गरौं मान्छेले मान्छेलाई’ बोलको गीत बजारमा ल्याए। गीतमा प्रमोद खरेल र शीतल मोक्तानले आवाज दिएका छन्। उक्त गीतको सार छ, मान्छेभन्दा पर अर्को चिज पनि छ– प्रकृति।
देउता घरमा साँझबिहान दियो जल्थ्यो । जुठोसुतकलगायत असुद्धबाहेक हरेक बिहान आँगन छेउको तुलसी मठमा पूजा पनि हुन्थ्यो । तर दुई दिन भयो, घर अध्याँरो छ । आँगन अगाडीको पोलको बत्ति बाल्दिने हिम्मत पनि कसैलाई छैन ।
आज लकडाउनको सातौं दिन । पक्कै तपाईँलाईमध्ये कतिलाई फेरिएको यो दैनिकी प्रिय लाग्न थाल्यो होला । घरभित्र थुनिएर पनि पुस्तकमा रमाउनेहरुका लागि त सातौं दिन थप पुस्तक पढ्ने अवसर हो । यो समयलाई कस्ता पुस्तक ठीक होलान् त?
लकडाउन हुनुभन्दा तीन दिनअघि साथी अनुपमा मगर (तेह्रौं साफमा कराँतेको गोल्डमेडलिष्ट) र म झापा सुरुङ्गास्थित घर आइपुगेका थियौं । खास काम थिएन, भेटघाट गर्न, इलामतिर डुल्ने योजना थियो । साथीको घरचाहिँ उदयपुर । हाम्रो सम्बन्ध माओवादी जनयुद्धदेखिकै हो । काठमाडौंमा सँगै बस्न थालेको पनि ५/६ वर्षै भयो ।
कोरोना भाइरस (कोभिड-१९) को महामारी फैलिएपछि चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङले यसविरुद्ध 'जनयुद्ध' घोषणा गरे। भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले २१ दिन देश लकडाउन गर्दै कोरोनाविरुद्धको लडाइँलाई 'महाभारत' को युद्धसँग तुलना गरे।
‘दिन कसरी बित्दै छ ?’ मित्रहरू सोध्ने गर्छन्, ‘वाक्क लागिसक्यो मलाई त, घरमा बस्दा बस्दा ।’यो निस्सासिँदो परिवेशमा मान्छेका मन अत्तालिनु स्वाभाविक हो । इटाली र स्पेनका भयावह दृश्य भाइरल भइरहँदा, दिनहुँ कोरोना संक्रमित बढिरहँदा र संसारभर भटाभट आवागमन रोकिन पुग्दा दिग्दारी लाग्छ नै । त्यसमाथि घरभित्रै थन्किनु परेपछि मन रमाउने कुरै भएन ।
म परिवारसँग घरमै छु । कोभिड–१९ संक्रमणको जोखिम भएका बेला सबैले गर्नुपर्ने यही हो । टीभी हेरेर, अलि–अलि एक्सरसाइज गरेर र परिवारजनसँग गफ गर्दै समय कटाइरहेको छु । हामी सरकारले दिएको सन्देशलाई पालना गरेर बसेका छौं । घरबाट कोही निस्किएका छैनौं । दूरी कायम गरी गफ गर्दै बसेका छौं ।
लकडाउन छ । सबै विश्वविद्यालय बन्द छन् । यति बेला त्यहाँ पढाउनेहरू फुर्सदिला होलान् भनेर अनुमान गरियो भने सही नहुन सक्छ । जस्तो– काठमाडौं विश्वविद्यालयका उपप्राध्यापक विकास अधिकारी । उनी चार दिनदेखि अनलाइनबाटै विद्यार्थीलाई पढाइरहेका छन् । ‘स्नातकोत्तर तहका विद्यार्थीलाई स्काइपबाट दिनमा दुई घण्टा पढाउँछु’ उनले सुनाए ।
भारतको राजधानी नयाँदिल्लीस्थित राजीव गान्धी अस्पतालमा भाइको क्यान्सर रोगको उपचार चलिरहेको छ । त्यही भएर दिल्ली आइरहनुपर्छ । अलि अगाडि आउने भन्दाभन्दै २१ मार्चको मात्र इन्डिगोको टिकट पाइयो । काठमाडौंमा हुँदा नै कोरोनालाई लिएर निकै सजग थिएँ । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा कुनै समस्या थिएन । भीडभाड पनि थिएन ।
रंगीन दुनियाँको रुपमा चिरपरिचित मुम्बई नगरी यतिबेला यस्तो सुनसान छ, जुन मुम्बई बसाइको १८ वर्षको अनुभवमा कहिल्यै देखेको थिइनँ । बलिउड फिल्मको हब मुम्बईमा जे जति स्टारहरू छन्, अहिले उनीहरू सबै घरभित्रै थुनिएका छन् । फिल्म, टेलिफिल्म कुनै पनि सुटिङ भएको छैन न कुनै चलचित्र हल चलेका छन् । सबका सब बन्द छन्, केबल अत्यावश्यक पसल खुलेका छन् ।
लकडाउनको छेठौं दिन, पक्कै तपाईं सातौं दिनको कल्पना गर्दै हुनुहुन्छ । तर, कोरोना भाइरसको संक्रमण संख्या बढेसँगै धेरैले लकडाउन समय पनि बढ्ने आँकलन गरिसकेका छन् । यो फुर्सदिलो समय कस्ता पुस्तकले तपाईंलाई व्यस्त गराउला त, कुन पुस्तक उपयुक्त होलान् ?
आख्यानकार ध्रुवचन्द्र गौतमले २०२४ सालमा छापिएको आफ्नो पहिलो उपन्यास ‘अन्त्यपछि’ को अन्तिम हरफमा लेखेका थिए— ‘वार’ त चलिरहेकै छ तर शत्रु भने ‘इन्भिजिबल’ छ ।
अजयमेरु गाउँपालिकाका हरिदत्त भट्ट सामान्य ज्वरो आएपछि डडेलधुरा अस्पताल पुगेका थिए । कोरोना महामारीका कारण सुनसान रहेको अस्पतालमा भेटिएका एक जना चिकित्सकले उनलाई जाँचेपछि अस्पताल आउनुभन्दा आफ्नो समस्याबारे टेलिफोनबाट सोध्न आग्रह गरे ।
म विगत दुई वर्षभन्दा केही बढी समयदेखि संयुक्त राज्य अमेरिकाको राजधानी वाशिङ्टन डीसी नजिक पर्ने उत्तरी भर्जिनियाको सेन्ट्रल्भिल् भनिने उपनगरमा बसोबास गरिरहेको छु ।
