कालिमाटी गाउँपालिका ७ काप्रेचौरको घुइयाबारीका ५५ वर्षीय भोलाप्रसाद बुढाको घर नजिकैबाट बबइ नदी बगिरहेको छ । बबइ नदीको ५० मिटर दूरीमा उनको २ बिघा खेत छ । खेत नजिकै भएर नदी बगिरहे पनि उनले अहिलेसम्म खेतमा सिञ्चाइ गर्न भने पाएका छैनन् ।
मकै छर्ने मौसम सुरु भएसँगै धार्चे गाउँपालिका–४ लाप्राकमा 'मकैको बिहे' गरिएको छ । सोमबार धार्चे गाउँपालिका–४ लाप्राकमा धुमधामसाथ 'मकैको बिहे' गरिएको हो ।
ललितपुर ठेचोकी ६३ वर्षीया कान्छी महर्जन र ५५ वर्षीया रामदेवी महर्जनले हुर्केदेखि नै तानमा बुनेको कपडा लगाउँदै आएका छन् । उनीहरूले आयातित कपडा कहिल्यै लगाएनन् । १६ वर्षको उमेरमा तान चलाउन सिकेका दुवैले बिहेपछि श्रीमान्को घरमा पनि त्यसैलाई निरन्तरता दिए । अहिले तानबाट बुनेकै कपडा लगाउँछन् ।
स्नातकसम्मको अध्ययन पूरा गरेपछि विदेश जान तम्तयार भइसकेका थिए काठमाडौंका नवीनराज केसी । परदेशमा भासिइहाल्न उनलाई खासै मन थिएन, तर पारिवारिक तथा आर्थिक कारणले भने दबाबमा परेका थिए उनी । देशभित्र टिकिरहन उनलाई चाहिएको थियो कुनै बहाना । चाहे त्यो रोजगारी होस् वा कुनै व्यवसाय ।
दशकअघिसम्म पनि राउटे जाति ‘पैसा छुँदा पाप लाग्ने’ ठान्थे । जंगलका फिरन्ता जातिका रूपमा चिनिएका उनीहरू सामूहिक बस्ती बनाएर बस्थे । आफैंले बनाएका काठका भाँडाकुँडाबाट काम चलाउँथे । खाद्यान्न, लत्ताकपडा र दैनिक उपभोग्य साटासाट गर्थे । अहिले राउटे समुदायमा यस्तो चलन हराउन थालेको छ । पैसाको मूल्य बुझ्न थालेपछि उनीहरूको जीवनशैली निकै फेरिन थालेको छ ।
जति बेलासम्म सँगै थिए, मिडियाका लागि उनीहरू जत्तिको आदर्श जोडी कुनै थिएनन् । प्रेम सम्बन्ध र नखरा हेरिनसक्नु थियो । कुरा सकिरा, अर्थात् ‘क्विन अफ ल्याटिन म्युजिक’ र स्पेनी फुटबल खेलाडी जेरार्ड पिकेको हो । पिके आफ्नो पुस्ताका सबैभन्दा राम्रा ‘सेन्टर–ब्याक’ मानिन्छन् ।
मध्यनेपाल नगरपालिका–६ भोर्लेटारस्थित ईशानेश्वर मावि कक्षा १२ मा अध्ययन गर्ने अविनाश गुरुङ १७ वर्ष पुगे । मध्यनेपाल–८ डडुवामा कक्षा ८ पास गरेपछि ईशानेश्वर माविमा भर्ना भएका उनले प्राविधिक शिक्षाअन्तर्गत बाली विज्ञान विषय रोजे । तर उनको मन भने इन्जिनियरिङ विषयमा मोडियो । त्यतिबेला नै डोजर बनाएर सबैलाई चकित पारेका अविनाशले यस पटक ‘इलेक्ट्रिक स्कुटर’ बनाएका छन् । आफैं गुडाउँदै पनि हिँड्छन् ।
