पहाडको पाखोभित्तो, मधेसको समथर भूभाग तथा हिमालको चुचुरो हाम्रै हुन् । यहाँका विविध भाषा, संस्कृति, रहनसहन, वेशभूषा तथा बहुल सांस्कृतिक मान्यतालाई अँगाली बसेका हामी सबै नेपाली नै हौं भन्ने भावलाई यतिखेर नक्सालस्थित नेपाल ललितकला प्रज्ञाप्रतिष्ठान परिसरमा महसुस गर्न सकिन्छ ।
फित्ते चप्पल । शिरमा ढाका छोपी र फाटेको दौरा । प्रेमबहादुर रानाक्षत्री पाँच दशकअघि जन्मथलो सुर्खेत छाडेर तराई झर्दा यस्तै हुलियामा थिए । राजा महेन्द्रले बाँके र बर्दियामा पुनर्वास बसाउने योजना ल्याएको उनले आफन्तबाट सुनेपछि भर्खरै जंगल फाँडेर थातबास राख्ने हेतुले एकसरो लुगामा परिवारलाई थाहै नदिई बाँके आएका थिए ।
१७ वर्षकै कलिलो उमेरमा अरनिको चीनतिर प्रस्थान गर्दा कस्ता थिए ? उनको जीवनशैली र बाह्य आवरणहरू कस्ता थिए ? ठ्याक्कै उनैको हुबहु स्वरूपलाई जीवन्त रूपमा मूर्तिमा ढाल्न यतिबेला नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा चार जना मूर्तिकार प्रयासरत छन् ।
मान्छेका वेदनालाई गीतमा जीवन्त रूपमा प्रयोग गर्न सक्ने खुबी भएका गीतकार भैरवनाथ रिमाल ‘कदम’ ले आफैं भने आफ्ना सिर्जनालाई सुन्न सक्दैनथे । कानले सुन्न नसके पनि मुटुको गहिराइको आवाजलाई चनाखो राख्दै उनले गीत तथा साहित्यिक लेखनलाई निरन्तरता दिइरहे ।
राजधानीमा जारी साताव्यापी शास्त्रीय संगीत सम्मेलन-२०७७ बुधबार सम्पन्न भएको छ । सप्ताहको अन्तिम दिन प्रसिद्ध नृत्यांगना सुविमा श्रेष्ठको कत्थक नृत्य र युवा नृत्यकार स्वजन रघुवंशीको भरतनाट्यम प्रस्तुति दिएका थिए ।
चालिसको दशकतिर नेपाली संगीतमा चर्चा पाउनेमध्येको एउटा सुमधुर आवाजमा श्रोता झुक्किन्थे । स्वरसम्राट नारायण गोपालको समकालीन त्यो स्वरलाई उनैको हो कि भनेर ठान्नेहरू धेरै थिए । तर आवाज थियो– किरण प्रधानको । स्टेजमा गाउँदा उनलाई ‘नारायण गोपालको छोरा’ भनेर पनि दर्शकले ‘हुटिङ’ गर्थे ।
विभिन्न कालखण्डमा मान्छेले युद्ध र रोगव्याधिका धेरै प्रकारका उतारचढाव भोगेका छन् । यस्ता आरोह अवरोधका बाबजुद जीवन चलेकै छ । सतर्कताका विभिन्न उपायमा बाँधिँदै मान्छेहरू आफ्ना नियमित दिनचर्यामा फर्किएका छन् ।
चार महिनाअघि कलाकार हरिवंश आचार्यले युट्युबमार्फत एउटा गीत सार्वजनिक गरेका थिए । उक्त गीतको भिडियोमा मालाले अनुहार छोपिनै लागेका नेताको अवतारमा हरिवंश खुलामञ्चमा देखा पर्छन् ।
प्रतिस्पर्धामा रहेका २० जनाको मनोकांक्षा एउटै थियो– मिस नेपालको उपाधि जित्ने । जितेका चार जनाले पाएका उपाधिअनुसार अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा नेपालको प्रतिनिधित्व गर्न पाउने भएका छन् ।
लकडाउनपछि बजारमा सामान्य चहलपहल देखिए पनि कोरोनाको जोखिम हटेको थिएन । बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक उच्च जोखिममा रहेको स्वास्थ्यकर्मीहरूले बताइरहेकै बेला धेरैजसो आफ्नै निवासमा निष्क्रिय नै थिए भने यता जगतमर्दन थापा झनै सक्रिय थिए ।
