लुनकरणदास–गंगादेवी चौधरी साहित्यकला मन्दिरले तीन स्रष्टालाई सम्मान गरेको छ । साहित्यकला मन्दिर स्थापनाको २८ औं वर्ष प्रवेशको अवसरमा मंगलबार काठमाडौंको अग्रवाल सेवाकेन्द्र भवनमा आयोजित समारोहका बीच तीन स्रष्टालाई सम्मान गरिएको हो ।
थापागाउँस्थित मण्डला थिएटरमा ‘नृत्य शृंखला ०.१’ शीर्षकमा भएको प्रस्तुतिले सहभागी दर्शकको ध्यान केन्द्रित गर्यो । शास्त्रीय संगीतमा आधा दर्जनभन्दा बढी नृत्यांगनाहरूको कथक नृत्य प्रस्तुति रोचक त थियो नै, कलाकारका लागि पनि उक्त कार्यक्रम उत्साहपूर्ण थियो । करिब एक घण्टासम्म देखाइएका नाचमार्फत कलाकर्मीले महिलाका कथाहरू दर्शकलाई पस्किँदै मनोरञ्जनका साथै नृत्यको महत्त्व झल्काएका थिए ।
समय र समकालीन जीवनलाई झल्काउने नेपाली कलाहरुबारे सर्जक तथा समीक्षकहरुले चर्चा गरेका छन् । राष्ट्रिय ललितकला प्रर्दशनी २०७९ को सन्दर्भमा नक्सालस्थित नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको चित्रकला विभागले बिहीबार नेपाली समसामयिक कलामा मौलिकताको पहिचान विषयमा बहस आयोजना गरेको हो ।
समृद्ध मुखियाको बाल्यकाल बाबु टेकवीर मुखियाका कलाकृति हेरेर बित्यो । बाबुले सिर्जना गरेका आवरण चित्र, मुहार चित्र तथा अन्य थुप्रै कलाकृतिहरू नियालेका उनले आफू पनि त्यही बाटो पछ्याउँछु भनेर सोचेका थिएनन् ।
सन्तानलाई पढाएर ठूलो मान्छे बनाउने या पढेर राम्रो मान्छे बन्ने सपना नबोकेका मान्छेहरु बिरलै पाइएला । मनकौरी गुरुङ, आरने जेठा, रुद्रमान र तिर्थेहरुको सपना पनि पढाएर र पढेर ठूलो मान्छे बनाउनु, बन्नु छ । हातमा किताब, नीलो पाइन्ट र आकाशे नीलै सर्टमा खुलेर स्कुल जाने सपना बोकेका रुद्रमान र तीर्थेहरु स्कुलबाट छुटे । स्कुलसँगै उनीहरुका लागि समाजले मानेको मूलधारे शिक्षा प्रणाली छुट्यो । उनीहरु अर्कै ठूलो मान्छे बने ।
'तिमी किन एक्लै बसेको, मजस्तै कसैलाई कुरिबसेको त होइन नि?' सामान्य भलाकुसारीमै हजुरआमा गम्भीर प्रश्न गर्छिन् । 'होइन, हजुरआमा,'पुस्तक खोज्दै गरेका दृश्यले जवाफ फर्काउँछ,'गाउँ नगएको धेरै भयो ।' 'घर जाँदै गर्नु, घरले पर्खिन्छ…' चर्खामा धागो मिलाउँदै हजुरआमा बोल्छिन् ।
चित्रकार सविता डंगोलका कलाकृतिको प्रदर्शनी बबरमहलस्थित सिद्धार्थ आर्ट ग्यालरीमा सुरु भएको छ । दुई दजर्नभन्दा बढी चित्र प्रदर्शनीमा छन् । समकालीन सिर्जनाहरूमा डंगोलले प्रकृति, मानवीय प्रेम, सद्भाव, संस्कृतिप्रतिको झुकाव र संरक्षणका लागि समेत सचेत गराएकी छन् ।
कलामा नयाँ पुस्ता जन्माउने उद्देश्यले सुरु गरिएको ‘द प्रिसियस आर्टस् समूह’ को सामूहिक कला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । प्रिसियसको नवौं वर्ष प्रवेशको अवसरमा बबरमलस्थित नेपाल आर्ट काउन्सिलमा बिहीबार प्रतिनिधिसभा सदस्य सुजिता शाक्य, चित्रकार एरिना ताम्राकार, समूहको संस्थापक एवं कला प्रशिक्षक सचिनराज बज्राचार्यलगायतको सहभागितामा ‘आकृति’ शीर्षकमा कला प्रदर्शनी सुरु गरिएको हो ।
सुदूरपश्चिममा अझै पनि महिनावारीको बेला महिलालाई छाउगोठमा राख्ने छाउपडी प्रथा यथावत् छ । शिक्षित र सहरिया घराना भनिएकाहरू कहाँसमेत आफ्नै प्रकारका छाउ घर छन् ।
