‘कला सिर्जनाका कलाकारहरु कुनै एउटा आर्ट ग्यालरी वा कला संग्रहालयमा मात्र सीमित हुनु हुँदैन । तिनीहरु सम्भव भएसम्मको हरेक गतिविधिहरुमा उपस्थिति हुनैपर्छ । कलाकार कलाका माध्यमबाट हरेक स्तरमा मानिसहरुका विचारको आश्रयदाता हुने कोसिस गर्नुपर्छ ।’ इटालीका चित्रकार मिकेलान्जेलोले पिस्टोलेटोले कलालाई एक कलाकारको सिर्जना मात्र नभएर सामाजिक उत्तरदायित्वका रुपमा परिभाषित गरेका छन् । मिकेलान्जेलोको भनाइप्रति कलाकार रवीन्द्र श्रेष्ठ सहमत देखिन्छन् ।
किरात समुदायको मौलिक लोकबाजा ‘कोङकोङमा’ (बिनायो) को अग्राधिकार (प्याटेन्ट राइट) कायम गर्न पहल थालिएको छ । किरात राई सांस्कृतिक कलाकार संघले आफ्नो १६औं स्थापना दिवसको अवसरमा पारेर विश्वव्यापी अनलाइन कोङकोङमा (बिनायो) वादन खुला प्रतियोगिताको घोषणा गर्दै प्रक्रिया अघि बढाएको हो ।
पाटन भिन्छेबहालका ७३ वर्षीय लोकराज बज्राचार्य प्रख्यात कालिगड हुन् । १३ वर्षको उमेरदेखि ढुंगाका मूर्ति बनाउने पेसामा लागेका उनका प्रस्तर कलाकृति जापानको क्योटो राष्ट्रिय संग्रहालय, अमेरिका, मलेसिया, हङकङ, ताइवानलगायतसम्म पुगेका छन् ।
बुद्धभूमि तिलौराकोटको मध्यभागमा रहेका तीन ऐतिहासिक तथा पुरातात्त्विक संरचनाको संरक्षण गरिएको छ । पुरातात्त्विक मान्यताअनुसार संरक्षण गरिएपछि संरचना आकर्षक देखिएका छन् । युनेस्कोको समन्वयमा जापनिज फन्ड इन ट्रस्टको सहयोगमा तिलौराकोट अध्ययन, अन्वेषण परियोजनाको तेस्रो चरणअन्तर्गत संरक्षणको काम गरिएको हो ।
साङ्हाई सहयोग संगठन (एससीओ) का सदस्य राष्ट्रहरूको व्यापारिक प्रदर्शनीअन्तर्गत चीनको सानतोङ प्रान्तको छिङताउ सहरमा मंगलबार ‘नेपाली कला प्रदर्शनी’ सुरु भएको छ ।
प्रवेशद्वारबाट सोझै हेर्दा देखिन्छ कलाकृतिका लहर । वरिपरि आ–आफ्नै सुरमा अवलोकन गर्दै मन्त्रमुग्ध सहभागी । कलाकै सेरोफेरोमा रहेर छलफलमा व्यस्त रहेका कलाकारहरू अर्को खेमामा छन् । यतिबेला राजधानीको नक्सालस्थित रहेको नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठान कलामय बनेको छ ।
कलाले निश्चित भाषा बोल्दैन । यसको खास भूगोल छैन । यसले अनेक रङ, रूप, भाषा, धर्म, संस्कृति र देशबारे एउटै लय बोल्छ । त्यही लयलाई पछ्याउँदै हिँड्छन् कलाकार । कलाको फरक भाषा र भूगोल हुँदो हो त म्यान्मारमा प्रजातन्त्र पुनः बहालीका लागि अनाहकमा ज्यान गुमाएका सयौं मानिसप्रति नेपालका कलाकार रवीन्द्र श्रेष्ठको मनमा सहानुभूति पलाउने थिएन ।
कर्मले उनी केही भिन्न छन् । समाजको हितका लागि समर्पणको शैली अलि अनौठो छ । सिल्भर रङको पोसाक, टोपी र मास्कभित्र लुकेको छ उनको मानवता । सामाजिक सञ्जालमा उनको नाम छ ‘सिल्भर रोबोपस ।’ उनको यो वास्तविक नाम त होइन नै, सामाजिक सञ्जालको प्रोफाइल तस्बिरमा समेत उनले अनुहार लुकाएका छन् ।
सफा नीलो आकाश । टन्टलापुर घाम । चिसो हावाले घाम लागेको अनुभूति छैन । सेतो पछ्यौरी ओढेजस्तै सेताम्य छ तिलिचो ताल । मनाङमा ४ हजार ९ सय १९ मिटरमा अवस्थित यो ताल पुग्नेहरू भन्छन्– तिलिचोले बेला बेला रङ फेर्छ ।
