उपप्रधानमन्त्री एवं अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडलेले नेपाल राष्ट्र बैंकले जारी गरेको मौद्रिक नीतिले नेपालको अर्थतन्त्रमा विद्यमान समस्याहरुलाई सम्बोधन गर्न सहयोग गर्ने बताएका छन् ।
नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले शुक्रबार सार्वजनिक भएको चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीतिबाट बैंक तथा वित्तीय संस्थाको कर्जा विस्तारमा सहज हुने बताएका छन् । मौद्रिक नीति सार्वजनिक भएपछि सञ्चारकर्मीका प्रश्नको जवाफ दिँदै गभर्नर अधिकारीले कर्जा विस्तार बढेपछि बजार पनि केही चलायमान हुने अपेक्षा गरिएको बताए ।
सार्वजनिक र निजि दुवै क्षेत्रमा विद्युतीय माध्यमबाट हुने भुक्तानीलाई थप व्यवस्थित र प्रभावकारी बनाउन नेपाल राष्ट्र बैंकले पहल अघि बढाउने उल्लेख गरेको छ । सरकारी कार्यालयमा विद्युतीय भुक्तानी प्रविधि प्रभावकारी बनाइ राजस्व संकलन गर्ने कार्यका लागि सहजीकरण गर्ने राष्ट्र बैंकको लक्ष्य छ ।
केन्द्रीय ग्राहक पहिचान प्रणाली (केवाईसी) निर्माण र कार्यान्वयनमा नेपाल राष्ट्र बैंकले सम्बन्धित निकायसँग आवश्यक समन्वय गर्ने जनाएको छ । केन्द्रीय केवाईसीमा राष्ट्रिय परिचपयपत्र आबद्ध गर्ने चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीतिमा समावेश छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले ऊर्जा बन्ड लगायत ऋणपत्रमा गरिएको लगानीलाई यसै क्षेत्रमा लगानी गर्नुपर्ने गरी तोकिएको सीमामा गणना गर्न सकिने व्यवस्था मिलाउने जनाएको छ । शुक्रबार माैद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले यस्ताे व्यवस्था गर्ने बताएका हुन् ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले चालु पुँजी कर्जा मार्गदर्शन परिमार्जन गर्ने भएको छ । शुक्रबार मौद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै राष्ट्र बैंकले चालु पुँजी कर्जा मार्गदर्शन परिमार्जन गर्ने जनाएको हो ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले वित्तीय साक्षरतालाई अभियानकै रूपमा अगाडि बढाउने जनाएको छ । शुक्रबार बैंकले सार्जनिक गरेको आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीतिमा वित्तीय साक्षरतालाई अभियानकै रूपमा अगाडि बढाइने उल्लेख गरिएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले संस्थागत लगानीकर्ताहरूका लागि बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितोमा प्रवाह गर्ने कर्जाको विद्यमान २० करोड रुपैयाँको सीमा खारेज गरेको छ । शुक्रबार आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै गर्भनर महाप्रसाद अधिकारीले सेयर कर्जामा संस्थागत २० करोडको सीमा खारेज गरेको हो ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले वस्तु आयात गर्दा उपलब्ध हुने सटही सुविधा बढाएको छ । अब वस्तु आयात गर्दा ५० हजार अमेरिकी डलर सुविधा पाउने भएको हो । यसअघि ३५ हजार अमेरिकी डलर मात्रै उपलब्ध थियो ।
अहिले चल्तीमा रहेका कागजी मुद्रा वा सिक्काको विकल्पका रूपमा विभिन्न देशका केन्द्रीय बैंकले परीक्षण गरिरहेको विद्युतीय मुद्रा प्रयोगमा ल्याउन नेपाल राष्ट्र बैंकले पनि थप पहल अघि बढाउने भएको छ । आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीतिमा सीबीडीसीको प्रारुप तयार गर्ने उल्लेख छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले निर्माण व्यवसायीलाई कर्जा सूचनासम्बन्धी अर्को व्यवस्था नभएसम्मको लागि चेक अनादर भएको आधारमा मात्र कालोसूचीमा समावेश नगर्ने घोषणा गरेको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले परिस्थितिवश ऋण तिर्न नसकेका लघुवित्तका ग्राहकलाई कर्जा तिर्नका लागि समयसीमा बढाउने भएको छ । शुक्रबार मौद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै गर्भनर महाप्रसाद अधिकारीले ऋण तिर्न नसकेका लघुवित्तका ग्राहकलाईनिश्चित प्रतिशत ब्याज भुक्तानी गरी कर्जा पुनर्तालिकीकरण गर्न सक्ने व्यवस्था गर्ने बताएका हुन् ।
पहिलो आवासीय घर कर्जाको सीमा वृद्धि र कृषि, साना, घरेलु तथा मझौला उद्यम व्यवसायमा प्रवाह भएको रु.२ करोडसम्मको कर्जालाई रेगुलेटरी रिटेल पोर्टफोलियोमा गणना गर्न पाउने व्यवस्थाको सीमा बढाएर २ करोड ५० लाख रुपैयाा पुर्याइएको छ ।
राष्ट बैंकले अब संयुक्त लगानीका कम्पनीहरूमा एउटा फर्म वा कम्पनी कालो सूचीमा परेमा अर्को कम्पनीलाई पनि यस्तो सूचीमा राख्न अनिवार्य नहुने व्यवस्था गर्ने भएको छ। शुक्रबार मौद्रिक नीति जारी गर्दै यसअघि संयुक्त लगानीको कम्पनी नै कालो सूचीमा पर्दा भने यसमा आबद्ध सबै कम्पनी यस्तो सूचीमा पर्ने व्यवस्था गरेको थियो।
नेपाल राष्ट्र बैंकले मुलुकको अर्थतन्त्रलाई थप गतिशील बनाउने उद्देश्यका साथ चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीति सार्वजनिक गरेको छ । गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको मौद्रिक नीतिमा अर्थतन्त्रलाई गतिशील बनाउन सजगतापूर्ण लचिलो मौद्रिक नीतिको कार्यदिशालाई निरन्तरता दिइएको छ ।
चालु आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमा समावेश भएका सूचना प्रविधिसम्बन्धी अध्ययनमा कर्जा उपलब्ध गराउने, युवा उद्यमशीलता प्रवर्द्धन गर्न कर्जा सहज गरिनेजस्ता पहलमा नेपाल राष्ट्र बैंकले सहजीकरण गर्ने जनाएको छ ।
राष्ट्र बैंकले आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा महँगी बढ्न सक्ने बताएको छ । शुक्रबार आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीति वाचन गर्दै राष्ट्र बैंकका गर्भनर महाप्रसाद अधिकारीले नेपालमा पछिल्लो समय थोक मुद्रास्फिति बढ्न सुरु भएको बताएका हुन् ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाको नियमन तथा सुपरिवेक्षणका लागि छुट्टै संयन्त्रको निर्माणका आवश्यक कानुन बनाउन सरकारसँग समन्वय गर्ने जनाएको छ । शुक्रबार मौद्रिक नीति जारी गर्दै राष्ट्र बैंकले यस्तो जनाएको हो ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले विप्रेषण पठाउने सुनिश्चितताका आधारमा बिनाधितो ऋण उपलब्ध गराउने जनाएको छ । शुक्रबार चालु आर्थिक वर्षको लागि मौद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै राष्ट्र बैंकले यस्ताे व्यवस्था गरेकाे जनाएकाे हाे ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) सम्बन्धी मार्गदर्शन बनाउने योजना अघि सारेको छ । शुक्रबार सार्वजनिक गरिएको आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीतिमा एआई मार्गदर्शनबारे उल्लेख गरिएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले निर्माण व्यवसायहरुलाई प्रवाह भएको कर्जाको साँवाब्याज तिर्ने अवधि २०८१ मंसिरसम्म थप गरेको छ । शुक्रबार चालु आर्थिक वर्षको लागि मौद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै निर्माण व्यवसायीहरुलाई कर्जाको साँवाब्याज तिर्ने सुविधा थप गरेको हो ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले रेमिट्यान्स आउने क्रम उत्साहजनक रहेकाले विदेशी विनिमय सञ्चिति उच्च रहेको जनाएको छ । शुक्रबार राष्ट्र बैंकले ल्याएको आर्थिक वर्ष २०८१/०८२ को मौद्रिक नीतिमा विप्रेषण आप्रवाह उत्साहजनक रहेको, आयात संकुचनका साथै पर्यटक आगमन बढेको कारण विदेशी विनिमय सञ्चिति उच्च रहेको जनाइएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा मुद्रास्फिति ५.५ प्रतिशत सीमाभित्र रहने प्रक्षेपण गरेको छ । शुक्रबार गर्भनर महाप्रसाद अधिकारीले आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीति प्रस्तुत गर्दै मुद्रास्फिति सीमा सोभित्र रहने प्रक्षेपण रहेको बताए ।