रामचन्द्र पौडेल राष्ट्रपति भएका दिन धेरै सञ्चारकर्मी साथीहरूले राष्ट्रपतिको अबको भूमिका कस्तो होला भन्ने चासो राखी प्रश्न गरे र मैले पनि आफ्नो छोटो विचार प्रस्तुत गर्ने सिलसिलामा अधैर्य नभई केही समय पर्खन आग्रह गरें ।
विवाह भन्दा अहिले पनि आम रूपमा उमेर पुगेका दुई विपरीतलिंगी मानिसहरूबीचको सम्बन्ध भनेर बुझ्ने–बुझाउने गरिन्छ । धेरैका लागि विवाहमा महिला अनि पुरुष हुन्छन् । समाज विज्ञानमा पनि लामो समयसम्म र आज पनि विवाहको कुरा आउँदा महिला वा पुरुषको सवाल बढी र बाँकी सवालहरू कम उठाइन्छ ।
बोली एवं मनोवैज्ञानिक विकासका लागि शैशवकालमै सुन्ने क्षमताको विकास अपरिहार्य हुन्छ । शिशु जन्मेको ६ महिनासम्ममा सुन्ने क्षमता विद्यमान नरहे समयमै बोलीको उच्चतम विकास अवरुद्ध हुन्छ ।
नेपालमा डाटा प्रोटेक्सनको बहस दुई घटनापछि अघि बढेको हो । पहिलो, २०६९ जेठ १८ मा काठमाडौंमा न्यायाधीश रणबहादुर बमको हत्याको अनुसन्धान गर्न गठित टिमबाट भएको गोपनीयता हकको उल्लंघन ।
आजका मितिमा पनि कैयौं नेपालीका लागि नुन जुटाउनसमेत सास्ती हुनु चिन्ताको विषय हो । खास गरी, दुर्गम हिमाली जिल्लाका विकट बस्तीका बासिन्दाका लागि नुन सदाबहार सकसका रूपमा रहेको छ ।
आज खाना र यसको बन्दोबस्त मिलाउने सबै व्यवस्था सबैभन्दा संकटग्रस्त छन् । सन्सारभरि नै समाज र पर्यावरण दुवै अस्वस्थ हुने क्रम दिनदिनै बढ्दै गएको छ । यस्तो अस्वस्थताले निम्त्याएको संकटका असरहरूले आम मानिसको दैनिकीसमेत प्रभावित हुँदै गएको छ । त्यसमाथि खानाको जोहो गर्ने स्थानीय बन्दोबस्त उपेक्षित हुँदै गएको छ ।
सिंगो देशलाई नै उद्वेलन गर्ने गरी सकारात्मक समाचारको खडेरी हुने नेपालमा गत हप्ता क्रिकेटले अभूतपूर्व खुसी दियो । असम्भव मानिएको कीर्तिमान भंग गर्नुपर्ने जितको लक्ष्यभेदन गर्दै क्रिकेट विश्वकप छनोट खेल्न जिम्बावे पुग्ने नेपाली सपना साकार भयो । सात टोली सम्मिलित लिगमा पुछारबाट दोस्रो टोली बाँकी १२ खेलमध्ये ११ वटामा विजयी हुँदै शीर्षबाट तेस्रो स्थानमा पुग्नु एउटा चामत्कारिक पुनरागमनको इतिहास बन्यो ।
परिवारकी जेठी छोरी भएकाले एकै पटक अनेक जिम्मेवारी सम्हाल्नुपर्ने परिस्थितिले मलाई विचित्र अवस्थामा पुर्याएको छ । कुनै काम पूरा गर्न आफूमा मात्रै भर पर्नुपर्ने बाध्यताले, असुरक्षाभाव र अन्योललाई चिरेर काम फत्ते गर्नु तथा स्वतन्त्रता र सबलताका सिकाइलाई एकसाथ अघि बढाउनु कहिलेकाहीं कठिन हुँदो रहेछ । व्यक्तिगत उपलब्धि कायम राख्दै आमाबाबुप्रतिको जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्न सकेकामा मेरो प्रशंसा पनि उत्तिकै हुने गर्छ । अर्कातिर, यति गर्दागर्दै पनि ‘यो मेरी छोरी होइन, छोरो हो’ भनेको सुन्दा म हरेक पटक चिमोटिने गर्छु ।
सरकारले किसानले पाउने दूधको मूल्य लिटरको ८ रुपैयाँ ६६ पैसा बढाए पनि माथिल्लो मूल्य नतोक्दा उपभोक्ताहरू मारमा परेका छन् । दुग्ध विकास संस्थान (डीडीसी) लगायतका डेरी उद्योगहरूले उपभोक्ताका निम्ति लिटरमै १६ रुपैयाँसम्म बढाएका छन् । त्यसमाथि खुद्रा बिक्रेताहरूले दूधका प्याकेटमा उल्लिखित अधिकतम खुद्रा मूल्यभन्दा पनि आधा लिटरमै पाँच रुपैयाँसम्म बढी असुल्ने गरेका छन् ।
कुर्ता–पाइजामा वा सर्ट–पाइन्ट लगाउन अभ्यस्त नव–निर्वाचित उपराष्ट्रपति रामसहायप्रसाद यादवलाई नीतिगत बाध्यताले गर्दा पद तथा गोपनीयताको शपथग्रहण समारोहमा लवेदा–सुरुवाल, खैरो कोट, कालो जुत्ता र कालो भादगाउँले टोपीमा सज्जिएर उपस्थित हुनुपरेको थियो ।
केही समयभित्रै तामाङको छोरा पनि मन्त्री बनाउँछु मैले र तामाङको छोरी पनि मन्त्री बनाउँछु’ त्यसकारण तपाईंहरू तनावमा घर नजानुस्, आनन्दसँग यो ल्होसारको उपलक्ष्यमा उत्साह गर्नुस्, रमाइलो गर्नुस्, मनाउनुस्, मन्त्री नभएको तनाव यहीँ हटाइदिनुस् दिमागबाट’, सोनाम ल्होसारमा आयोजित कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले खुलेआम यस्तो घोषणा गरे ।
राष्ट्रपति चुनावमा आफ्ना लागि भोट माग्न गठबन्धनका अरू नेताहरूसहित आएका नवनिर्वाचित राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलसमक्ष फौजदारी मुद्दामा सजाय पाई थुनामा रहेका नागरिक उन्मुक्ति पार्टी (नाउपा) का नेता रेशम चौधरीले केही सर्त राखे ।
राष्ट्रप्रति माया र श्रद्दा हुँदाहुँदै पनि म गर्व गर्न सक्दिनँ । हामीलाई राष्ट्रले नागरिकताको खोस्टो त दियो, तर नागरिक अधिकार दिएन ! स्वतन्त्रता, सुरक्षा र आत्मसम्मान दिएन !
भारतको तेलगु चलचित्र ‘आरआरआर’ को ‘नाटु–नाटु’ बोलको गीत र तमिलनाडुको कथामा आधारित लघु वृत्तचित्र ‘द एलिफेन्ट विस्परर्स’ ले गत साता ९५ औं संस्करणको ओस्करमा आ–आफ्नो विधामा उपाधि जिते ।
