चर्चित समाजवादी चिन्तक मारिया माई ‘नयाँ दृष्टिकोणको खोजीमा’ शीर्षक आफ्नो पुस्तकमा लेख्छिन्, ‘संसारका महिला मुक्तिसम्बन्धी आन्दोलनहरूको नेतृत्व गरेका महिलाहरूलाई आफ्नै सहकर्मीहरूबाट पीडित भइरहेका रहेछौं भन्ने हेक्का त्यति बेला भयो, जब जातिवाद, उपनिवेशवाद, लैंगिक विभेद र सीमान्तीकृत समुदायमाथिको हेलाहोचोविरुद्ध सँगै आन्दोलन गरिरहेका पुरुष सहकर्मीहरूले आफूहरूलाई सहायकका रूपमा व्यवहार गर्ने गरेको पाए ।’
हिन्दु धार्मिक परम्पराअनुसार प्रत्येक वर्ष असोज १ गते धुमधामसँग ‘विश्वकर्मा’ पूजा गरिन्छ । कलकत्तालगायत भारतका ठूला सहरहरूमा त विश्वकर्मा बाबाका कलात्मक मूर्तिहरूको व्यापार नै अर्बौंको हुन्छ । ठूला कारखानाहरूले लाखौंलाखका मूर्ति अर्डर गरेका हुन्छन् ।
केन्द्रीय तथ्यांक विभागले ‘मेरो जनगणना, मेरो सहभागिता’ नाराका साथ १२ औं राष्ट्रिय जनगणनाको पहिलो चरणअन्तर्गत बुधबारदेखि घर तथा घरपरिवार सूचीकरण सुरु गरेको छ, जसलाई सरकार र समाजका सबै तह र तप्काले सफल तुल्याउन जरुरी छ ।
केही वर्षदेखि काठमाडौं उपत्यकामा बर्खाको समय धेरै स्थान डुबानमा पर्नु नियमितजस्तै भएको छ । मौसम परिवर्तनका कारण छोटो समयमा अत्यधिक वर्षाहुने गरेकाले जर्मनी, फ्रान्सजस्ता विकसित देशका सहरहरू पनि डुबानमा परे यो वर्ष । केही वर्षदेखि निरन्तर काठमाडौं उपत्यकाका नयाँबस्ती, सल्लाघारी, राधे राधे, कलंकी खसीबजार, कुलेश्वर, बबरमहल, बल्खु क्षेत्र, शंखमूल पार्क क्षेत्रहरू डुबानमा पर्ने गरेका छन् ।
हुलाकी सडकअन्तर्गत सिरहा–धनुषा जोड्ने कमला नदीको पुल भासिएको खबर जसरी फैलियो त्यसरी नै सेलायो पनि । १० वर्षदेखि बनिरहेको पुल उद्घाटनको मिति नजिकिँदै गर्दा बाढीका कारण गत असारमा भासिएको हो । आखिर यो खबर सेलाएर जानु नै थियो ।
कुनै जमाना थियो, किसानहरू वनजंगल फाँडेर अन्नबाली लगाउथे । खेतबारी भनेपछि अन्नबाली लहराएको क्षेत्र बुझ्नुपर्थ्यो । तर, अहिले तराईका फाँटमा वन पैदावार रोपिएका छन् । पहाडका बारीमा पनि रूखका बिरुवा हुर्कंदै छन् ।
आधुनिक औद्योगिकीकरणको सुरुआत पहिलो विश्वयुद्धभन्दा पहिले भए पनि औद्योगिक उत्पादनको व्यापकता, विविधता एवं विशिष्टीकरण मूलतः पहिलो र दोस्रो विश्वयुद्धकै चरणमा भयो । खास गरी अमेरिका, ब्रिटेन र पूर्व युरोपमा । ऐतिहासिक मानवीय संकटका बीच एउटा सकारात्मक पहल थियो त्यो ।
संसद् सञ्चालनका लागि सरकारले प्रमुख प्रतिपक्षी दललाई विश्वासमा लिन नसक्दा र प्रतिपक्षले पनि नागरिक हित र आफ्नो दायित्वभन्दा पार्टी स्वार्थलाई माथि राख्दा मुलुकको इतिहासमै पहिलो पटक सरकारी खर्च गर्ने बाटो बन्द हुनु दुर्भाग्यपूर्ण छ ।
‘लेखेको पाइन्छ, देखेको पाइँदैन’ भन्ने भाग्यवादी उक्तिमा मलाई विश्वास लाग्दैनथ्यो । मिहिनेत, परिश्रम रइमानदारीले भाग्य निर्धारण गर्छ भन्नेमा अगाध विश्वास थियो । तर अब यो विश्वास धर्मराउन थालेको छ । कारण, भुइँमान्छेहरू ठगिइरहनु । सम्पन्नले विपन्नलाईठगेर शक्ति आर्जन गर्ने र अझ बढी शक्तिशाली हुने प्रवृत्ति देशव्यापी भएको छ ।
सरकार जुनसुकै पार्टीको होस्, हरेकले ‘एक नेपालीको थाप्लामा हजारौं ऋणको भारी बोकाएको’ भनाइ खाएकै छ । ओली सरकारका पालामा यसले झनै बढी ध्यान खिच्यो । कारण थियो— केपी शर्मा ओलीले सरकारको नेतृत्व गरेयता विदेशी ऋण थप ७ खर्ब रुपैयाँले बढ्नु ।
गत साउन २८ को कान्तिपुरमा ‘जलवायु परिवर्तन र सन्निकट संकट’ शीर्षकको सम्पादकीय छापिएको थियो । बढ्दो भूमण्डलीय तापक्रमको असरबारे जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी अन्तरसरकारी प्यानल (आईपीसीसी) को मूल्यांकन प्रतिवेदनमा आधारित भई उठाइएका विषय ज्यादै गहन थिए ।
बालुवाटारस्थित ललिता निवास परिसरको सरकारी जग्गा हिनामिना गर्नेमाथि ‘किर्ते कसुर’ मा मुद्दा चलाउन सरकार बाधक देखिनु चिन्ताको विषय हो । नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) ले डेढ वर्षदेखि गरेको अनुसन्धान टुंगोमा पुगे पनि आरोपितउपर मुद्दा दर्ता प्रक्रिया नथालिनु रहस्यमय छ ।
