१८.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: २०
विविधा

Bibidha

सूर्य उपासनाको आदिपरम्परा

आदिमानव खुला आकाशमुनि, सघन वन र अँध्यारो गुफामा बस्थे । जंगली जनावरको त्राससँगै वर्षा, गर्मी, जाडोको समस्या थियो । मानव विकासको थालनी प्रकृतिको संगतमै भएको थियो । आदिमानवको पहिलो मित्र प्रकृति नै थियो ।

सूर्य उपासनाको आदिपरम्परा
मंसिर २, २०८०

जीवनदायी जलाशयलाई सधैं स्वच्छ किन नराख्ने ?

वर्षभरि फोहोर एवं दुर्गन्धित रहने नदीनाला, खोला, नहर र पोखरीलाई सूर्य उपासनाको महापर्व छठको आराधनाका लागि यतिखेर सफा गरिएको छ । ढल र उद्योगको रसायनयुक्त पानी प्राकृतिक जलाशयमा जानबाट रोकिएको छ । परम्परागत एवं आधुनिक साजसज्जाले जलाशय किनार चिटिक्क पारिएको छ ।

जीवनदायी जलाशयलाई सधैं स्वच्छ किन नराख्ने ?
कार्तिक २४, २०८०

जाजरकोटको चीत्कार

तीन दिन भयो म जाजरकोट पुगेको । उद्देश्य थियो— भूकम्पमा घाइते भएकाहरूको उपचार गर्नु, हड्डी जोड्नु र घाउ सिलाउनु । तर यहाँ मानिसहरूका मनका घाउ देखेर म स्तब्ध छु । धेरै नेपालीहरूलाई, खास गरी नेताहरूलाई, भूकम्प गएर समाचार बनेपछि बल्ल जाजरकोटको याद आयो । यसअगाडि स्वाइनफ्लु र झाडापखालाको प्रकोपका बेला उनीहरूले जाजरकोट सम्झेका थिए । तर यहाँका मानिसहरू युगौंदेखि निरन्तर घाउ बोकेर बाँचिरहेका छन् । भूकम्पले त्यो घाउमा अर्को प्रहार गरेको छ र नुनचुक छर्केको छ । 

जाजरकोटको चीत्कार

त्रिपालको आस कि छाप्राको बास ?

भूकम्पको झट्कापछि जाजरकोट र रुकुम पश्चिमका दृश्यहरू हृदयविदारक छन् । आम सञ्चारमाध्यम र सामाजिक सञ्जालका दृश्यले त हामीलाई यति धेरै भावविह्वल बनाएका छन् भने भूकम्पको एपिसेन्टर र यसको आसपासको जीवन भोग्नेलाई कति कठिनाइ भइरहेको होला ! तर दुर्भाग्य, यस्तो पीडा हामी नेपालीका लागि नियमित आकस्मिकताजस्तै भइसकेको छ ।

त्रिपालको आस कि छाप्राको बास ?

आरक्षणको पक्ष–विपक्षमा बहस

नेपालको निजामती सेवामा आरक्षण लागू भएदेखि पक्ष र विपक्षमा बहस हुँदै आएको छ । पक्षमा रहेका समुदायहरू (आदिवासी जनजाति, महिला, मधेशी, दलित, अपागंता भएका व्यक्ति र पिछडिएको क्षेत्र) को तर्क हुन्छ, ‘हामीलाई राज्यले लामो समयसम्म विभिन्न विभेदकारी कानुन बनाएर राज्यको संरचनमा पुग्नबाट वञ्चित गरेको थियो ।

आरक्षणको पक्ष–विपक्षमा बहस
कार्तिक २३, २०८०

विपद्सिर्जित मनोसामाजिक असर

जाजरकोट केन्द्रबिन्दु भएर गएको भूकम्प तथा अनेक परकम्पको धक्काले ठूलो धनजनको क्षति भएको छ । राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रियसहित सामाजिक एवं राजनीतिक क्षेत्रका हरेक पक्ष आ–आफ्नो दायित्व ठानेर भूकम्पबाट प्रभावित जिल्लामा खोज, उद्धार र राहतसम्बन्धी काममा जुटेका छन् ।

विपद्सिर्जित मनोसामाजिक असर
कार्तिक २१, २०८०

किसानबाट टाढिँदै कृषि र भूमि

विश्व जनसंख्या ८ अर्ब नाघेको छ । विश्व भोकमरी सूचक प्रतिवेदन–२०२२ अनुसार, ८२ करोड ८० लाख मानिस भोकमरीको चपेटामा छन् । हरेक वर्ष ९० लाख मानिस भोकमरीका कारण मृत्युशय्यामा पुग्छन् । नेपाल विश्व भोकमरी सूचीमा १२१ देशमध्ये ८१ औं स्थानमा छ । 

किसानबाट टाढिँदै कृषि र भूमि

मदरसालाई मूलधारमा ल्याउने चुनौती

एक सय १३ वर्षअघि स्थापना भएको कपिलवस्तुको जामिया सिराजुल उलुम अलसल्फिया मदरसा मदितुल मदरसालाई कृष्णनगर नगरपालिकाले कक्षा १० सम्म सामुदायिक धार्मिक विद्यालयको स्वीकृति दिएको छ । २०७६ सालमा मावि तहको अनुमति पाएको विद्यालयमा १,१५५ विद्यार्थी छन् ।

मदरसालाई मूलधारमा ल्याउने चुनौती
कार्तिक २०, २०८०

जनप्रतिनिधि–शिक्षक द्वन्द्वका आयामहरू

केन्द्रीकृत शासन प्रणालीलाई देश विकासको प्रमुख अवरोधका रूपमा लिँदै संघीय शासन प्रणालीको संस्थागत कार्यान्वयन भएको आठ वर्ष पुगिसकेको छ । शिक्षाको अधिकार विकेन्द्रीकरणका अभ्यासहरू यो वा त्यो रूपमा भइरहेका भए पनि नेपालको संविधानले विद्यालय शिक्षाको अधिकारलाई स्थानीय सरकारको एकल अधिकारका रूपमा व्यवस्था गरेको छ ।

जनप्रतिनिधि–शिक्षक द्वन्द्वका आयामहरू
कार्तिक १६, २०८०

'भारती'हरूले फेरि न्यायिक लडाइँ लड्नु नपरोस्

नेपालगन्जको धम्बोझी चोकमा दिनदहाडै खुँडाले हानेर मान्छे मार्ने रिगल भनिने गुन्डा नाइके योगराज ढकालको १२ वर्ष कैद माफी गरिदिने सरकारी निर्णयलाई बिहीबार सर्वोच्च अदालतको पूर्ण इजलासले उल्ट्याइदिएको छ ।

'भारती'हरूले फेरि न्यायिक लडाइँ लड्नु नपरोस्