रुपन्देहीको सैनामैना नगरपालिका–१ मा कोठा भाडामा बसिरहेका प्यूठानका ४६ वर्षीय फुर्सबहादुर महतराका तीन छोरी र श्रीमती छन् । मजदुरी गरेर परिवार हुर्काउँदै आएका उनले डेढ महिनादेखि मजदुरी पाएका छैनन् । कोरोना संक्रमणले यतिबेला उनको परिवारको गाँस काटिरहेको छ ।
कालीगण्डकी नदीको बहाव बढेसँगै पर्यटकीय क्षेत्र रानीमहल परिसर डुबानमा परेको छ । रिसोर्ट पुरिएका छन् । रानीमहल परिसरमा रहेका ६ वटा रिसोर्ट तथा होटलमा क्षति पुगेको छ । डिभिजन वन कार्यालयले दुई वर्ष लगाएर बनाएको पार्क पनि बालुवाले पुरिएको छ ।
लुम्बिनी प्रदेश सरकारले प्रदेशसभामा दर्ता गरेको विधेयक ‘सञ्चारमाध्यम ऐन, २०७७’ प्रेस स्वतन्त्रताको विश्वव्यापी मान्यता प्रतिकूल रहेको भन्दै नेपाल पत्रकार महासंघले फिर्ता गर्न माग गरेको छ ।
प्यूठानमा अविरल वर्षापछि आएको बाढीले झिमरुक नदीमा निर्माणाधीन पुल भत्काएको छ । जिल्लाको ऐरावती गाउँपालिका–१ माझीदमार र अर्घाखाँचीको शीतगंगा–७, चिउरेखोला जोड्ने निर्माणाधीन मोटरेवल पक्की पुल भत्काएको हो ।
पाल्पाको रैनादेवी छहरा–१, सिद्धेश्वरमा ४७ वर्षीया महिलाको मृत्यु भएपछि मलामी गएका १३ जनाले कोरोना परीक्षण गराउँदा ११ जनामा संक्रमण देखियो । मलामी गएका थप १४ जनाले जाँच नै गराएनन् । तर उनीहरूलाई पनि सामान्य रुघाखोकी र ज्वरो आएको छ ।
यहाँस्थित जगदीशपुर तालमा हिउँदे आगन्तुक चरा बगाले सिमकुखुराले चल्ला हुर्काइरहेका छन् । उक्त तालमा १२ वर्षपछि उक्त चराले बचेरा कोरलेका हुन् । नेपालमा भने दोस्रोपटक बच्चा कोरलेर हुर्काइरहेको यहाँ अभिलेख गरिएको छ । नेपालमा बगाले सिमकुखुराले पहिलोपटक सन् २०१० जुलाईमा कैलालीको घोडाघोडी तालमा बच्चा जन्माएको अभिलेख छ ।
कोभिड संक्रमित सर्वसाधारण बिरामीको उपचार सहज बनाउन यहाँस्थित प्रतिमान–निमा स्मृति प्रतिष्ठानले लुम्बिनी प्रदेशका १३ वटा सरकारी अस्पताललाई विभिन्न स्वास्थ्य सामग्री निःशुल्क उपलब्ध गराएको छ । साढे २ करोड रुपैयाँभन्दा धेरै मूल्यका ती सामग्री अमेरिकास्थित प्रोजेक्ट ‘होप’ संस्थासितको समन्वयमा प्रतिष्ठानले जुटाएको हो ।
कोभिड–१९ बाट संक्रमित बालबालिका गर्भवती र सुत्केरीको सरल र सहज किसिमबाट उपचार सेवा पुर्याउन भन्दै बुटवल उपमहानगरपालिकाले सिद्धार्थ बाल तथा महिला अस्पताल आम्दालाई आर्थिक सहयोग गरेको छ ।
अविरल वर्षासँगै आएको बाढीले झिमरुक नदीमा निर्माणाधीन पुल भत्काएको छ । प्युठानको ऐरावती गाउँपालिका–१ माझिदमार र अर्घाखाँचीको शीतगंगा नगरपालिका ७ चिउरेखोला जोड्ने गरी बनाउन लागिएको पक्की पुल भत्किएको हो ।
तीन दिनदेखिको अविरल वर्षाले लुम्बिनी प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा बाढी, पहिरो र डुबानले क्षति पुर्याएको छ । वर्षापछि पहाडी जिल्लाका विभिन्न स्थानमा सडक भत्किनुका साथै पहिरो गएको छ । समथर क्षेत्रमा डुबान सुरु भएको छ । नारायणी र खहरेमा आएको बाढीका कारण पश्चिम नवलपरासीमा २ सयभन्दा बढी घर डुबानमा परेका छन् ।
प्राकृतिक स्रोत साधनको ‘कुशल’ व्यवस्थापन गरेर प्रदेशको विकास र समृद्धिको लक्ष्य हासिल गर्ने लुम्बिनी प्रदेश सरकारले नीति लिएको छ । प्रदेश सरकारले मंगलबार प्रस्तुत गरेको बजेटमा वन, चुनढुंगालगायत खनिजले भरिएका पहाड र नदीनालालाई राजस्व आम्दानीका मुख्य स्रोतका रूपमा उल्लेख गरेको छ । प्रकृति प्रदत्त स्रोतसाधनको कुशल व्यवस्थापनबाट मात्र दिगो विकासको लक्ष्य हासिल गर्न सकिने उल्लेख गरिएको छ ।
पाल्पामा अविरल वर्षासँगै खसेको पहिरोले तीन दिनदेखि अवरुद्ध भएको सिद्धार्थ राजमार्ग अझै सुरु हुन सकेको छैन । पाल्पाकै आर्यभन्ज्याङ–रामपुर सडकमा खसेको पहिरो नहटाउँदा पूर्वबाट सदरमुकाम आवातजावत तीन दिनदेखि अवरुद्ध भएको छ ।
