ट्राफिक साइनबोर्डमा लेखिएको छ, ‘नो पार्किङ’ । त्यहीवरिपरि भने सडक नै अवरुद्ध हुने गरी मोटरसाइकल, साइकल र गाडीको पार्किङ खचाखच छ । ट्राफिक प्रहरीको दिन त्यही ‘नो पार्किङ’ मा राखिएका सवारीसाधन कहिले यता हटाउने त कहिले उता हटाउनेमै बित्छ । स्मार्ट सिटी बनाउने नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाको सोचलाई अव्यवस्थित पार्किङ प्रवृत्तिले चिन्तित बनाएको छ ।
लामी रहमा बहुउद्देश्यीय उच्च बाँध निर्माण गरिने भएको छ । चुरे संरक्षण, जमिनमुनिको पानी रिचार्ज, सिँचाइ र जलपर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने लक्ष्यसहित बाँध निर्माण योजना अगाडि बढाइएको हो । सैनामैना नगरपालिकाको अगुवाइमा राष्ट्रपति चुरे संरक्षण विकास समितिले काम थालेको छ ।
यहाँका दुई स्थानीय तहका सबै गाउँ सदरमुकामसँग जोडिएका छन् । चार महिनाअघि स्थानीय खोलाका कारण सदरमुकाम रुकुमकोट र अन्य गाउँका बासिन्दालाई आउजाउमा अवरोध भएको थियो । सिस्ने गाउँपालिका र भूमे गाउँपालिका जोड्ने रुकुमगाड खोलामा पानीको बहाव बढेपछि छुट्टिएका गाउँ कजवे निर्माण गरिएसँगै जोडिएका हुन् ।
राजापुर नगरपालिका र गेरुवा गाउँपालिकाको १ सय ५० हेक्टरभन्दा बढी खेतमा रोपेको गरिमा धानमा बाला नलागेपछि सोमबारदेखि तथ्यांक लिने काम सुरु भएको छ । बीउ विक्रेताबाट क्षतिपूर्ति लिन तथ्यांक संकलन गर्न लागिएको हो ।
रम्भा गाउँपालिका–१, हुँगी असेर्दीका थानेश्वर जीटीको परिवार दुई वर्षअघिसम्म सुकुम्वासी जग्गामा बस्दै आएको थियो । बस्ने सानो छाप्रो थियो । खाने सामल जुटाउन दैनिक ज्यालादारी र अर्काको मजदुरी गर्थे । अहिले आफु बसेको जग्गाबाट घरखर्चको जोहो गर्न सकेका छन् । घर निर्माण गरेका छन् ।
सिस्ने गाउँपालिकाले गर्भवतीको गर्भ जाँचसँगै नुन र तेल वितरण गर्न थालेको छ । स्वास्थ्य संस्थामार्फत गर्भ जँचाउन आउने हरेक गर्भवतीलाई एक पोका आयोडिनयुक्त नुनका साथमा एक लिटर तेल दिने गरेको हो ।
दसैं मनाउन घर आएकाको अहिले जिल्ला प्रशासनमा भीड लाग्न थालेको छ । दसैं बिदापछि कार्यालय खुलेसँगै गुल्मी र अर्घाखाँचीमा नागरिकता र राहदानी लिनेको भीड बढेको हो ।
रूपन्देहीको सैनामैना नगरपालिकाले ढलको पानी प्रशोधन सुरु गरेको छ । घरबाट निस्केर सडकमा बग्ने र खोलामा मिसिने पानी एकै ठाउँमा जम्मा गरेर प्रशोधन थालिएको हो ।
अख्तियारको निर्णय र निर्देशनपछि केन्द्र सरकारले स्थानीय सरकारलाई शिक्षक नियुक्तिमा रोक लगाएपछि बर्दियाका गाउँ र नगरपालिकाले यसअघि गरेका नियुक्तिका निर्णय धरापमा परेका छन् । अख्तियारले पर्सा जिल्लाको जगन्नाथ गाउँपालिकाले गरेको शिक्षक नियुक्ति बदर गरी बेरुजु असुली गरेको छ ।
जिल्लाको बगनासकाली–९, चापपानी सिखरे भगवती मन्दिरमा ५० वर्षदेखि हरिकीर्तन हुँदै आएको छ । कात्तिक महिनाको पहिलो शनिबार २४ घण्टे अखण्ड हरिकीर्तन हुने गरेको हो । यस वर्ष मन्दिर व्यवस्थापन समितिले ५० औं वर्षको अवसरमा विशेष पूजा आराधनासहित अखण्ड कीर्तन गरेको छ ।
दुरुपयोग बढेपछि गुलरिया र बारबर्दिया नगरपालिकाले विद्यालयमा मोबाइल फोन चलाउन रोक लगाएको छ । पढाउने समयमा शिक्षक लामो समय कुराकानीमा व्यस्त हुने, गेम खेल्ने, सामाजिक सञ्जालमा भुल्ने गरेको गुनासो बढेपछि शिक्षकलाई विद्यालयमा मोबाइल प्रयोगमा रोक लगाइएको नगरपालिकाले जनाएका छन् ।
पुर्खाले मागेरै जीवन निर्वाह गरे । माग्ने पेसा भएकाले ‘मगन्ता’ को पहिचान बन्यो । अहिले मागेर गुजारा चल्न छाड्यो । उनीहरूले पेसा र पहिचान गुमाएका छन् । गरिबी, अशिक्षा र चेतनाको कमी छ । अहिले उनीहरू आफ्नो समुदायलाई सूचीकृत गर्न माग गरिरहेका छन् । आफूलाई दलितमा समावेश गर्नुपर्ने उनीहरूको भनाइ छ ।
स्थानीय जातका कुखुरा पाल्नेको संख्या अहिले गाउँमा बढेको छ । उन्नत जातका कुखुरा पाल्ने पनि स्थानीय जातका कुखुराप्रति आकर्षित हुँदैछन् । पाल्ने र खाने दुवैको स्थानीय जातको कुखुरामा आकर्षण बढ्दो छ । रैथाने ‘साकिने’ जातको भाले र बंगलादेशी साथै पाकिस्तानी पोथी माउबाट उत्पादन भएको चल्लाको बजार बढेको रुप्सेका अगुवा किसान तारा पाण्डेयले बताए ।
