एक–डेढ महिनायता भैरहवा क्षेत्रमा भारतीय मुद्रा (भारु) को माग घटेको छ । यही कारण यहाँस्थित नेपाल राष्ट्र बैंक र मुद्रा सटही काउन्टरमा भारु साट्नेको भीड लाग्न छाडेको छ । यसअघि माग उच्च भएकाले भारु अभाव थियो । बैंक र सटही काउन्टरले मागअनुरूप भारु उपलब्ध गराउन सकेका थिएनन् । सर्वसाधारणलाई निर्धारित विनिमय दरभन्दा धेरै मूल्यमा भारु किन्नुपर्ने बाध्यता थियो ।
मागबिनै विद्युत् प्राधिकरणले उच्च दरको विद्युत् लाइन (ट्रंक लाइन) जडान गरेपछि यहाँका १६ ठूला उद्योग चर्को महसुलको मारमा परेका छन् । ट्रंक लाइनअन्तर्गत प्राधिकरणले असुल्न खोजेको महसुलका कारण उद्योग सञ्चालन गर्न समस्या हुन थालेको उद्योगीको गुनासो छ ।
विभिन्न मुलुकबाट आउने बौद्ध धर्मावलम्बीले मायादेवी मन्दिर र अशोक स्तम्भमा चढाएको भेटी व्यवस्थापन हुन नसक्दा कुहिन थालेको छ । श्रद्धालुले चढाएका मुद्रा धेरै वर्षदेखि ओसिलो ठाउँमा पोको पारेर थन्क्याइएकाले सड्न थालेको हो ।
बुद्ध जन्मस्थलमा बौद्ध धर्मावलम्बी मुलुकले बनाएका विहार र गुम्बाहरू गेस्ट हाउसका रुपमा सञ्चालन भइरहेका छन् । गुरुयोजनाअनुसार लुम्बिनी क्षेत्र विकास कोषले उपलब्ध गराएको जग्गामा निर्मित विहारमा एउटामा १० जना मात्रै बस्न पाउने व्यवस्था भए पनि ६/७ सय जनासम्म पर्यटक राख्ने गरिएको छ । केन्द्रीय नहरको दायाँबायाँ करिब तीन दर्जन यस्ता विहार र धर्मशाला छन् ।
रूपन्देहीका चार दर्जनभन्दा धेरै इँटा व्यवसायी यस वर्षको पहिलो सिजनका लागि इँटा उत्पादनको तयारीमा थिए । यसका लागि स्वदेश र भारतको बिहार, उत्तरप्रदेश र उडिसादेखि मगाइएका ८ हजार बढी मजदुर व्यवस्थापनमा जुटेका थिए । जमिनमा काँचो इँटा तयार पार्ने (पथाउने), घाममा सुकाउने, र पोल्ने भट्टासम्म ओसार्ने काम भइरहेको थियो । शुक्रबार बिहानैदेखि रातिसम्म परेको झरीले सबै इँटा गलेर नष्ट पारेको छ ।
नेपालको स्वीकृतिबिनै भारतले रूपन्देहीको रोहिणी गाउँपालिका–६ बरोवास्थित सीमा क्षेत्र नजिकै एकतर्फी रूपमा सडक निर्माण थालेको छ । वर्षायाममा नेपाली भूभाग डुबान हुने गरी भारत उत्तर प्रदेश सरकारको ‘लोक निर्माण विभाग’ले मंसिर १७ देखि दसगजाबाट डेढ सय मिटरभित्र ‘इन्डो–नेपाल बोर्डर रोड’ बनाउँदै छ ।
तेस्रो पटक थपिएको म्यादमा पनि गौतम बुद्ध क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल आयोजना निर्माण नसकिने भएको छ । सन् २०१९ को अत्यबाट विमानस्थलबाट परीक्षण उडान गर्ने भनिएको थियो । उपकरण आयातमा भएको ढिलाइका कारण आयोजनाको काम सक्न ढिलाइ भएको हो ।
