विश्व मातृभाषा दिवस २०२० को अवसर पारेर मंगलबार नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, भाषा आयोग र युनेस्को काठमाडौंले राजधानीमा मातृभाषासम्बन्धी बहस चलाए । बहसमा स्रष्टाहरूले मातृभाषाको अवस्था, महत्त्व, शिक्षा र साहित्यमा यसले खेलेको भूमिकालगायतका विषयमा चर्चा गरे ।
नेपालको वानस्पतिक विविधतालाई समावेश गरिएको वैज्ञानिक पुस्तक सार्वजनिक गरिएको छ । २८० पृष्ठको उक्त पुस्तक नेपाल वनस्पति समाजले तयार गरेको हो । पुस्तकमा नेपालमा पाइने वनस्पतिहरुको विविधता सम्बन्धी उल्लेख गरिएकाे छ ।
सशस्त्र द्वन्द्वको उद्गम थलो मानिन्छ होलेरीलाई । गत वर्ष यस थलोमा साहित्यकारहरू द्वन्द्व साहित्य खोतल्दै पुगेका थिए । यसपटक भने लेखक तथा पत्रकारहरूको मेला सुरु भएको छ । स्थानीय उत्पादन, संस्कृति, पर्यटकीय सम्भावना र पूर्वाधार खोतल्न दक्षिण रोल्पास्थित रुन्टीगढी गाउँपालिकाले राष्ट्रिय मिडिया सम्मेलन गरेको हो ।
प्रदेश नं. ५ सरकारले भाषा, साहित्य, कला र संस्कृति संरक्षणका लागि प्रादेशिक साहित्य र कला एकेडेमी स्थापना गर्ने भएको छ । त्यसका लागि सरोकारवालाबीच छलफल सुरु भएको छ । गत वर्ष प्रदेशको भाषा तथा संस्कृति संरक्षणका लागि सामाजिक विकास मन्त्रालयले तीन सदस्यीय कार्यदल बनाएर अध्ययन गरेको थियो ।
उमेरले नौ दशक टेक्नै लाग्दा पनि साहित्यकार डा. महेश्वर शर्मा लेखनमा क्रियाशील छन् । शनिबार उनले आफ्नो २७ औं कृति सार्वजनिक गरे– ‘उहिलेका कुरा र अहिलेका कुरा’ । यो आख्यान कृतिलाई उनले नारीका कथा, नारीकै व्यथा भनेका छन् । महाराजगन्जस्थित निवासमा वरिष्ठ पत्रकार भैरव रिसालले उनको पुस्तक सार्वजनिक गरे ।
किताब यात्रा फाउण्डेशनले सन २०२० को ‘प्रेम साहित्य सम्मान’ लेखक सरुभक्तलाई प्रदान गरेको छ । फाउण्डेशनले शनिबारबाट सुरु गरेको ‘किताब जात्रा’ २०२० को उद्घाटन सत्रमा लेखक सरुभक्तलाई सम्मान गरिएको हो । प्रेमप्रसाद अधिकारीको स्मृतिमा यसवर्षदेखि प्रदान गर्न लागिएको पुरस्कारको राशि ५५ हजार ५ सय ५५ रुपैयाँ छ ।
पाँच दशकभन्दा लामो इतिहास छ, राष्ट्रिय कविता महोत्सवको । अहिले पनि हरेक वर्ष प्रज्ञा प्रतिष्ठानले कविता महोत्सव गर्दै आएको छ । बुधबार भने पहिलोपटक स्रष्टाहरूले प्रतिष्ठानको प्रेक्षालयमा गजलै गजल सुनाए । प्रज्ञाले गरेको पहिलो राष्ट्रिय गजल महोत्सवमा देशभरका स्रष्टाले गजल सुनाएका हुन् ।
बाह्रखरी बुक्सले दोस्रो कथा प्रतियोगिता घोषणा गरेको छ । प्रतियोगितामा प्रथम हुनेले १ लाख, दोस्रोले ६० हजार र तेस्रोले ४० हजार रुपैयाासहित प्रमाणपत्र पाउनेछन् । प्रतियोगिताका लागि प्राप्त कथा छनोट दुई चरणमा गरिने शुक्रबार काठमाडौंमा आयोजित एक कार्यक्रममा बताइयो । बाह्रखरीको आन्तरिक निर्णायक मण्डलले प्राप्त कथामध्ये उत्कृष्ट ५० कथा चुनेर निर्णायक मण्डललाई उपलब्ध गराउनेछ । ती कथामध्येबाट निर्णायक मण्डलले ‘उत्कृष्ट कथा २०७७’ पुस्तकका लागि २५ कथा छनोट गर्नेछन् । २५ कथाबाटै पहिलो, दोस्रो र तेस्रो छानिनेछ ।
हलको ठूलो ब्यानरमा ठूलो तस्बिरसहित लेखिएको थियो, ‘सम्झनामा तारादेवी’ । नेपाली आधुनिक, लोक तथा फिल्मी गीतसंगीतको क्षेत्रमा गायिका तारादेवीको अतुलनीय योगदान छ । उनै स्वरकिन्नरीको कर्मलाई बिहीबार राजधानीको राष्ट्रिय सभागृहको हलमा अग्रजदेखि नयाँ पुस्ताका संगीतप्रेमीले उनकै गीत गाएर सम्झिए ।
