युकेजीमा पढ्ने श्रेया आले मगरलाई चित्रकारिता मन पर्छ । कक्षाकार्य सकेपछि चित्र कोर्न र रंग भर्न मन पराउने उनले कहिलेकाहीँ शिक्षकले भन्दा राम्रो चित्र कोर्छिन् र फूलबुट्टा पनि भर्छिन् । त्यसो त, श्रेयाका अरू साथी पनि चित्र कोर्ने भनेपछि हुरुक्कै हुन्छन् । हरेक दिनजसो अंग्रेजी र विज्ञानको कक्षाकार्य सकिएपछि उनीहरूले विद्यालयले दिएका सादा कापीमा विभिन्न चित्र बनाउने र रंग भर्ने गर्छन् । गिलास र कप बनाउन पनि सिक्दै छन् ।
दुई दशकअघि मलाई सिक्किमको गान्तोक सहर घुम्ने अवसर जुर्यो । मलाई त्यहाँको रमणीय दृश्यले मात्र तानेन, पूरै सहर प्लास्टिकमुक्त देख्दा अचम्मै परेँ । फोहोर संकलन गर्ने गाडीले बिहानबिहान सिटी बजाएपछि सबैले आ–आफ्नो फोहोर लिई घरअगाडि उभिनुपर्ने नियम गज्जबै लाग्यो । बाटोछेउ खानेकुरा बेच्न नपाइने रहेछ । बजारक्षेत्रको पसलबाहिर हामीकहाँ जस्तो सामानहरू असरल्ल झुन्ड्याउन पनि बन्देज लगाइएको रहेछ ।
कोरोनाको पहिलो लहर सुरु हुनुअघि विराटनगरकी एलिशा शर्माले कक्षा यूकेजी उत्तीर्ण गरिसकेकी थिइन् । लकडाउन खुलेपछि पनि उनले केही महिना पुरानै विद्यालयमा यूकेजी दोहोर्याइन् । दोस्रो लहरले गर्दा यस वर्ष पनि विद्यालय जान पाएकी छैनन् । कक्षा एकको पुरानो पुस्तक ल्याएर घरैमा पढ्न थालेकी छन् ।
यसपालि बजेटमा प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमको पुनः संरचना गरेर न्यूनतम सय दिनको रोजगारी सुनिश्चित गरी आगामी वर्ष दुई लाख रोजगारी सृजना गर्ने लक्ष्यका साथ १२ अर्ब रुपैयाँ विनियोजन गरिएको छ ।
एसएलसी सकाएर मेरा छोराछोरी उच्च शिक्षाका लागि एक दशकअघि काठमाडौं आएका थिए । विद्यालय पढ्दाताका भातभान्सामा सघाउने गरे पनि उनीहरू कतिपय तरकारी खाँदैन थिए । काठमाडौं आएपछि बेलाबेला फोनमा ‘ममी, लसुन र प्याजको पात कस्तो हुन्छ ?’ भनेर सोध्ने गर्थे ।
गत वर्षको जस्तै यसपालि पनि कोरोना–कहरबीच धेरैको बिहे भयो, गरियो । घरआँगनमा पाल टाँगेर वा पार्टी प्यालेसमा तामझामका साथ बिहेभोज पनि खुवाए । कतिपय जोडी भने कहिले निषेधाज्ञा खुकुलो होला र बिहे गरौंला भनेर कुरिरहेका छन् ।
विराटनगर–११ स्थित एउटा उच्च माविमा विज्ञान संकायमा पढ्दै गरेकी सिर्जना राईलाई केही साताअघि ह्वाट्सएपमा ‘तपाईंलाई २५ लाख भारुको चिट्ठा परेको छ’ भन्दै उनको फोटोसहितको संक्षिप्त जानकारी आयो । उनले यसबारे परिवारलाई सुनाइन्, तर कसैले पत्याएनन् । यसरी केही दिनसम्म लगातार चिट्ठाको रकम छुटाउन २५ हजार भारु बुझाउनुपर्छ भनियो ।
चारवर्षीय आशुतोष बस्नेतलाई आटाको डल्लाबाट डुनोट र सेलरोटी बनाउन मन पर्छ । आशुतोष मात्र हैन उसका मिल्ने साथीहरू पनि आटाको डल्लो लिन तँछाड–मछाड गर्छन् । आयातित प्लास्टिकका खेलौना आकर्षक भए पनि बालबालिकाले घरीघरी मुखमा हाल्ने गरेकाले हामी शिक्षकले साताको तीन दिन आटाको डल्लो र बेलाबेला सुजी दिने गरेका छौं । बिहानको प्रार्थनापछि पंक्तिबद्ध भई उनीहरू अभिनय गर्दै बालगीत गाउँछन् । र, कक्षाकोठामा उनीहरू आफूलाई मन पर्ने खेल सामग्रीसँग रमाउँछन् ।
