इरानी धार्मिक प्रहरीद्वारा पक्राउ परेकी एक युवतीको हिरासतमा मृत्यु भएपछि इरानमा सुरु भएको विरोध प्रदर्शन चर्कंदै गएको छ ।कुर्दिस्तानस्थित आफ्नो घरबाट राजधानी तेहरान जाने क्रममा २२ वर्षीया महसा अमिनीलाई हिजाबसम्बन्धी कानुन उल्लंघनको आरोपमा ‘गस्त–इ–इरसाद’ प्रहरीले गत साता पक्राउ गरेको थियो । २२ वर्षीया अमिनीको पक्राउ परेको तीन दिनपछि हिरासतमा मृत्यु भएको हो ।
बेलायतमा सात दशकभन्दा लामो समय शासन गरेकी महारानी एलिजाबेथ द्वितीयको ९६ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । स्कटल्यान्डस्थित बालमोरल दरबारमा बिहीबार साँझ उनको निधन भएको घोषणा गरिएको हो ।
लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टीको सम्मेलनमा राजतन्त्र अन्त्यको पक्षमा बोल्दै लिज ट्रसले सन् १९९४ मा भनेकी थिइन्, ‘हामी सबैले समान अवसर पाउनुपर्छ भन्ने पक्षमा छौं, मानिसहरू शासन गर्नका लागि जन्मन्छन् भन्नेमा विश्वास गर्दैनौं ।’
ग्लासनोस्त र पेरेस्त्रोइका । सन् १९८५ मा यी दुई नीति अख्तियार गर्दै सोभियत संघलाई बाहिरी दुनियाँसँग खुला गरेका मिखाइल गोर्बाचोभ यही नीतिका कारण शीतयुद्धकालीन महाशक्ति सोभियत संघको अन्तिम राष्ट्रपति बनेका थिए ।
करिब ३ वर्षअघि फिनल्यान्डको प्रधानमन्त्रीका रूपमा विश्वासको मत जितेपछि ३४ वर्षीया सना मरिनले ‘आफ्नो उमेर वा लिंगबारे नभई राजनीतिमा आउनुको कारण र विश्वासका विषयमा सोच्ने गरेको’ बताएकी थिइन् । त्यतिबेला विश्वकै कान्छी प्रधानमन्त्री बनेर रेकर्ड बनाएकी उनी साताअघि पुनः चर्चामा आइन् ।
लामो संघर्षपछि दोस्रो पटक सत्ता कब्जा गरेर तालिवान विद्रोहीले अफगानिस्तानमा शासन गरेको सोमबार एक वर्ष पुगेको छ । यसअघि सन् १९९६ देखि करिब ५ वर्ष सरकार चलाएको थियो । दुई दशकपछि सन् २०२१ को अगस्ट १५ मा पुनः सत्तामा फर्केपछि तालिवान नेताहरूले पहिलेको तुलनामा खुकुलो शासन व्यवस्था सञ्चालन गर्ने बताएका थिए ।
पाँच दशक लामो समय साहित्यमा बिताएका विश्व चर्चित लेखक सलमान रुस्दीका लागि ज्यान लिने धम्की खासै अनौठो थिएन । कारण, सन् १९८८ मा ‘द सटानिक भर्सेस’ लेखेपछि उनले कैयौं पटक ज्यान मार्ने धम्की पाउने गरेका थिए । पुस्तकमा ईश्वर निन्दा गरेको भन्दै इरानी नेताले हत्याको आदेश दिएपछि रुस्दीको दैनिकी फेरियो ।
कोरोना महामारीसँगै यस वर्ष विश्वव्यापी रुपमा राजनीतिक उथलपुथलका घटना चासो र चर्चाको केन्द्रमा रहे । खासगरी, रूसले सुरू गरेको युक्रेनमाथिको आक्रमणले विश्व समुदायलाई विभाजित गर्यो । लोकतन्त्र, मानवअधिकार र जलवायु परिवर्तनका मुद्दामा सर्वव्यापी आवाज उठ्यो । अफगानिस्तानमा तालिवानको पुनर्उदय, श्रीलंकाको आर्थिक संकट, पाकिस्तानमा सत्ता परिवर्तनको रस्साकसी र भारतीय चुनावका कारण पछिल्लो समय विश्व समुदायको ध्यान दक्षिण एसियाले तान्यो ।
राजनीति र क्रिकेट । यस्तै, दुई बिलकुल फरक क्षेत्रमा सफलता भने विरलै मानिसलाई मिल्छ । त्यसैमध्येका एक भाग्यमानी हुन्, पाकिस्तानी क्रिकेटरबाट नेताका रूपमा परिचय फेरेका इमरान खान ।
चार वर्षअघि शरद ऋतु सुरु हुनै लाग्दा स्विडेनको राजधानी स्टकहोमको अवस्था सदाकै जस्तो सामान्य थियो । घामका किरण केही मधुर हुन थालेका भने थिए । चिल्ला सडकमा सवारीसाधन आउजाउ चलेकै थियो । मानिसहरू आ–आफ्नै दैनिकीमा व्यस्त । त्यही सहरकी एक किशोरीको मन भने बेचैन थियो । त्यो बेचैनीको कारण थियो– मानिसहरूको भौतिकवादी जीवनशैलीले पृथ्वीमा पारेको प्रभाव ।
