अब अस्पतालको कोठामा रोग निदानका लागि जँचाउन पुग्दा त्यहाँ चिकित्सकको साटो आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स (एआई) द्वारा सञ्चालित रोबोट बसेको पाउनुभयो भने आश्चर्य नमाने हुन्छ । एआई चिकित्सकले प्रारम्भिक सम्पूर्ण जाँच र रोगको निदान गरेपछि मात्रै त्यो सही भए/नभएको ठहर गर्न वास्तविक चिकित्सकले तपाईंको रिपोर्ट हेर्न सघाउने छन् ।
गत मंगलबार यूएई र ओमानमा ७५ वर्षयताकै भारी वर्षाका कारण बाढी आयो । वर्षभर औसत ५ इन्च जति पानी पर्ने यी देशमा एकै दिन करिब १० इन्च वर्षा मापन गरिएको थियो ।
सोलुखुम्बुको पिके पिक बेस क्याम्पस्थित पिके सांग्रिला लज एन्ड रेस्टुरेन्टको डाइनिङ हलमा चियाको चुस्की लिँदै एक विदेशी महिला आफ्नो गाइडसँग नेपालीमा गफिइरहेकी थिइन् । उनीसँगै सेतै फुलेको दारी–कपाल भएका पाका विदेशी पनि सानो स्वरमा नेपालीमै कुराकानी गरिरहेका थिए । केहीबेर उनीहरूको भलाकुसारी सुनिसकेपछि सोधियो, ‘तपाईंहरू दुवै जना नेपाली भाषा त राम्रोसँग बोल्नु हुँदो रहेछ ।’ युवतीले मुसुक्क हाँस्दै जवाफ फर्काइन्, ‘धन्यवाद । बोल्ने प्रयास गर्छौं । तर सबै त आउँदैन ।’
नीलो ट्रेकिङ ब्यागको साइड पाकेटमा उकुलेले अड्काइएको थियो । एक जोडी बुट त्यसैको तुनाले झोलामै बाँधिएको थियो । ढोरपाटनतिर जानका लागि देवेन्द्र बब्लु तयार थिए । ‘घाटु हुँदै छ । त्यही हेर्न जान लागेको,’ उनले अर्थ्याए, ‘मुड चल्यो भने ढोरपाटनतिरै घुम्न जान पनि सक्छु । अहिले तीन–चार दिनका लागि भनेको हो । तर, धेरै दिन पनि लाग्न सक्छ । मेरो ठेगान केही छैन ।’
खानेकुराको मीठो बास्ना आउनेबित्तिकै डा. ओममूर्ति अनिललाई आमा (माई) को याद आइहाल्छ । आमाले उमेर र स्वास्थ्यका कारण पकाउन छाडेको केही वर्ष भइसक्यो । ‘आमाले खुब मीठो मासु पकाउनुहुन्थ्यो । तर, उहाँले मासु खानु हुन्न,’ डा. अनिलले भने । उनले आमाले पकाएको खानाको बयान गरिरहँदा आमा भने सँगै सोफामा बसेर मुस्कुराइरहेकी थिइन् ।
अस्ट्रेलियाको ब्रिस्बेनस्थित क्विन्सल्यान्ड बाल अस्पतालका सर्जरी विभाग प्रमुख डा. स्टुअर्ट बेड गत साता काठमाडौंको महाराजगन्जस्थित त्रिवि शिक्षण अस्पताल पुगे । पहिलो पटक अस्पताल परिसरमा पुग्दै गर्दा भने उनी निकै अचम्मित भए । त्यहाँको वस्तुस्थितिबारे आफूले केही भेउ पाउन नसकेको स्टुअर्टले बताए ।
मिड नाइन्टिज र अर्ली ट्वाइन्टिज जेनेरेसनका लागि नवीन के भट्टराई सांगीतिक आइकन हुन् । उनले यस अवधिमा सयौं गीत कम्पोज गरेका छन् भने दर्जनौं गाएका छन् । आफ्नो पहिलो गीत ‘आँखामा तिमीलाई...’ सुन्दा उनी एकान्तमा जहिले पनि नोस्टाल्जिक बन्छन् ।
हरेक पटक मन्त्रिपरिषद् फेरबदल हुँदा प्रायः प्राथमिकतामा नपर्ने मन्त्रालयमध्ये एउटा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय पनि हो । यो पटकको मन्त्रिपरिषद् फेरबदलमा पनि यस मन्त्रालयले अन्तिममा मात्रै नेतृत्व पायो । जनता समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले यसको जिम्मेवारी सम्हालेका छन् ।
गत बिहीबार डा. सन्दुक रुइतलाई भेट्दा उनमा एक प्रकारको छटपटी देखिन्थ्यो । सधैं हँसिलो देखिने उनको मुहारमा गम्भीर चिन्तनको थकान थियो । डा. रुइतमा अहिले वार्षिक साढे चार लाख लेन्स उत्पादन गर्ने ल्याब्रोटरीलाई मुनाफा वितरण नगर्ने तर आर्थिक रूपमा दिगो उद्योग बनाउने हुटहुटी जागेको छ । नवीन जीवनलाई संसारमा ल्याउँदा एउटा आमामा हुने ‘प्रसव वेदना’ ले उनलाई पनि गाँजेको छ ।
कक्षा ३ मा पढ्दै गरेका अविरल शर्मा (परिवर्तित नाम) झन्डै १० वर्षका भए । शारीरिक रूपमा उनी अन्य सामान्य बालबालिकाभन्दा भिन्न देखिन्नन् । तर, उनी प्रायः एक्लै बस्न रुचाउँछन् । अत्यन्तै दुर्लभ मानिने ‘जेनेटिक म्युटेसन एमवाईएच-९’ (आनुवंशिक उत्परिवर्तन) नामक रोगका कारण उनी आफ्नै उमेर समूहका बालबालिकासँग पनि घुलमिल हुन रुचि देखाउँदैनन् ।
