म्यागेजिन

शिथिल शशांक अर्थात् ‘मुन्नु’

जेष्ठ २६, २०८०

कांग्रेस संस्थापक नेता बीपी कोइरालाका जेठा छोरा प्रकाशले फरक बाटो समातेपछि बीपीको विरासत धान्न आइपुगे ‘मुन्नु’ अर्थात् शशांक । कोइराला परिवार र धेरै कांग्रेसी नेताले अहिले पनि बीपीका कान्छा प...

संवैधानिक ‘कोर्ट’ मा रुकुमकोटको भविष्य

रुकुमकोटमा साढे तीनतले एउटा घरका दुइटा सटर घ्यार्रर गर्दै हरेक बिहान १० बजेअघि नै खुलिसक्छन् । ती कुनै पसलका सटर होइनन्, न त कुनै बिक्री कक्ष वा ग्यारेजका । यहाँ रुकुमपूर्वको जिल्ला अदालत छ ।

काम हुन्छ, ढुक्क हुनोस् भन्दै ग्यारेन्टी पनि बस्थे रायमाझी र रिजाल

०७४ को एक दिन । भक्तपुर सिरुटार बस्ने गोकुल थापासँग प्रेमराज पन्थीको भेट हुन्छ । पोखराका राधाकृष्ण पोखरेलसँगको सम्पर्कपछि काठमाडौं नयाँ बानेश्वरका विदुर गौतममार्फत पन्थी थापासम्म पुगेका हुन्छन् । 

वीरगन्जको कालो पानी काठमाडौंलाई ‘सौगात’

वीरगन्जको बिचोबीच भएर बग्छ सिर्सिया नदी । बाराको जितपुर सिमरा उपमहानगरपालिका–२३ हेट टोलका बासिन्दा दिनहुँ उक्त नदीमा नुहाउँछन् । तर, त्यही नदी डेढ किलोमिटर मात्र तल वीरगन्ज महानगरपालिका–२१ परवानीपुर पुग्दा नाकै थुन्नुपर्ने गरी प्रदूषित छ ।

ओजका लागि राखिएका क्रान्तिकारी नाम बने बोझ

जब उनले आफ्नो नाम युद्धजित रोका मगर बताउँछन् तब मान्छेले अनौठो मानेजस्तो प्रतिक्रिया देखाइहाल्छन् । कोही–कोही त सोधी पनि हाल्छन्, कस्तो अनौठो नाम हो ? कोहीकोहीले भने यस्तो नाम पनि के राखेको भनेर नाक खुम्च्याएजस्तो गर्छन् ।

न्याय माग्दै माइतीघरमा बिनु

काठमाडौंको व्यस्त माइतीघर चोकमा धूलो, धूवाँ फाल्दै सवारीसाधनहरू गुडिरहन्छन् । रूखको मुनि म्याट्रेस, गलैंचा, डसना ओछ्याएका छन् । रूखबाट सकेका पातपतिंगर, किरा, झुसिलकिरा खसिरहन्छन् ।

कर्णाली तीरमा माछा झिरमा

खत्याड गाउँपालिका सुकाढिकनजिक झुँगला पुल, जहाँ बिहान ४ नबज्दै चहलपहल सुरु हुन्छ । शान्त बगिरहेको कर्णाली किनार टर्चको उज्यालोले झिलिमिली देखिन्छ । किनारको सन्नाटा बिथोल्दै छप्ल्याङ–छप्ल्याङ जाल हानेको आवाज परसम्म सुनिन्छ ।

कसले खाइदियो फूलमायाको १५ वर्षको कमाइ ?

काभ्रेकी सपना तामाङ लेबनान पुगेको चार महिनापछि काइँली बहिनी फूलमाया पनि आइपुगेकी थिइन् । यो २००८ मार्चतिरको समय थियो । त्यतिखेर घरेलु कामदार (हाउसमेड) को काम गर्न वैदेशिक रोजगार विभागबाटै श्रमस्वीकृति पाइन्थ्यो । काभ्रेदेखि सिन्धुपाल्चोक र रसुवाबाट लेबनान जाने महिलाहरूको लहर नै चलेको थियो । सपना र फूलमायालाई म्यानपावरसम्म लैजाने काम गाउँले दिदी शर्मिला तामाङले गरेकी थिइन् । काठमाडौंको गलैंचा उद्योग धराशायी भएपछि उनीहरूका लागि लेबनान विकल्प बन्दै थियो ।

शरणार्थी शिविरमा उकुसमुकुस

भुटानको साम्चीबाट सपरिवार लखेटिँदा शुक्रबहादुर गुरुङसँग बल र बैंस दुवै थियो । रातारात मेची तरेर आए । खुदुनाबारी शिविरमा बसेर ८ जनाको परिवार लालनपालन गरे । ८८ वर्षका उनी यतिबेला भने पुनर्वास भएर समुद्रपारि पुगेका आफन्त सम्झिएर दिन काट्छन् ।

अस्ताए ‘जिउँदा सहिद’ मुकेश

हरेक बिहानझैं मीरा कायस्थ छोरालाई ‘बाबु, मुकेश उठ’ भन्थिन् । आमाले बोलाएपछि मुकेश पुलुक्क हेर्थे । बिहीबार बिहान पनि मीराले मुकेशलाई बोलाइन् । तर, उनले अरू दिनजस्तो पुलुक्क हेरेनन् । ‘बाबु, उठ, मुकेश– बाबु उठ त’ भनिन् ।

परम्पराका नाममा सुत्केरीमाथि अत्याचार

बझाङको जयपृथ्वी नगरपालिका–१, कैलाशकी मनसरा सिंह सुत्केरी भएको दुई महिना पुग्न लाग्यो । यससीच उनले पौष्टिक आहार पाउनुपर्ने हो । नवजात शिशुलाई पर्याप्त दूध पुर्‍याउन मात्रै नभएर कमजोर बनेको सुत्केरी ज्यान तंग्रिनका लागि पनि पौष्टिक खानेकुरा आवश्यक थियो । तर, उनको परिवारले परम्परादेखि चल्दै आएको चलन भन्दै कैयन् खानेकुरामा बारबन्देज लगाए । ‘सुत्केरी भएको १२ दिनसम्म नुनसमेत दिइएन ।

गोवामा देखिएको भारत–पाकिस्तान मतभेद

पर्यटकीय राज्यका रूपमा लोकप्रिय भारतको गोवा यस पटक भूराजनीतिक कारणले पनि चर्चामा रह्यो । सांघाई कोअपरेसन अर्गनाइजेसन (एससीओ) को परराष्ट्रमन्त्रीस्तरीय बैठक गत बिहीबार र शुक्रबार (मे ४ र ५) गोवामा भयो । उक्त बैठकमा एजेन्डाभन्दा पनि भारत र पाकिस्तानको प्रतिद्वन्द्विताको विषयले सञ्चारमाध्यमहरूमा बढी चर्चा पायो ।

क्रिकेटमा फड्को, पूर्वाधारमा तगारो

पछिल्ला तीन महिनामा नेपाल प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट प्रतियोगिता आयोजना गर्न व्यस्त रह्यो । विश्वकप क्रिकेट लिग–२ मा नामिबिया र स्कटल्यान्ड तथा यूएई र पपुवा न्युगिनीसँगको खेल आयोजना गरेको नेपालले गत साता एसीसी प्रिमियर कप प्रतियोगिता नै सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्‍यो । 

अपांगता भएका सन्तान हुर्काउँदाका मातृ संघर्ष

रुपन्देहीको तिलोत्तमा–६ की पवित्रा कुमाल बिहान ५ नबज्दै उठ्छिन् । त्यसअघि नै ब्युँझिसकेका हुन्छन् छोरा अनुस । उनलाई हरेक बिहान लाग्छ, १३ वर्षीय छोरा अबेरसम्म सुतिदिए हुन्थ्यो । उठेर भैंसी–बाख्रालाई दानापानी खुवाउन नथाल्दै छोरा खुट्टा लतार्दै तल झर्न खोज्छ । कोही नदेखेपछि चिच्याएर रुन थाल्छ । 

४ करोडको मुद्दा सुनुवाइको प्रतीक्षामा मजदुर लालबहादुर

दिलकुमारी विश्वकर्मा गत मंगलबार बिहान पनि यसअघि जस्तै सुनसरीको इटहरी–१९ बरमपुर फूलबारी टोलस्थित घरबाट हतार–हतार विराटनगर उच्च अदालत हिँडिन् । करिब डेढ घण्टाको बस यात्रा गरी अदालत पुग्दा बिहान १० बजेको थियो । तर हतारको त्यो यात्रा यस पटक पनि निरर्थक भयो ।

अशोक स्तम्भको त्यो खोज

भारतमा सन् १८६१ मा पुरातत्त्व विभाग स्थापना हुनुअगाडि बुद्धस्थलबारे अत्तोपत्तो थिएन । जनरल अलेक्जेन्डर कनिङघम उक्त विभागको प्रथम निर्देशक बने । उनी तत्कालीन ब्रिटिस सेनाका मेजर थिए ।

मोन्टी ‘मन्त्र’

नेपाली खेलाडी र टोलीका अन्य पदाधिकारीहरू एसीसी प्रिमियर कपको फाइनल जितेपछि मैदानभित्रै धुमधामले खुसी साटिरहेका थिए । प्रशिक्षक मोन्टी देसाई भने नेपाली क्रिकेटसँग सरोकार राख्ने व्यक्तिहरूलाई मैदानभित्रै धन्यवाद भन्न व्यस्त देखिए । 

फरक विचारमाथि ‘साइबर बुलिङ’

डेढ महिनाअघि नाबालिगमाथि बलात्कारको अभियोग लागेका क्रिकेटर सन्दीप लामिछानेसँग युवा नेताहरूले हात मिलाएको तस्बिर ट्वीटरमा लुना भट्टराईले लेखिन्, ‘तिमीहरूको अनुहार यही हो, हाँसेर बलात्कारलाई सदर गर्ने ।’

दिवंगत छोरीको ‘प्रतिष्ठा जोगाउन’ बाबुको संघर्ष

साइकलका दुईतिर चप्पलका बोरा बाँधेर टोलटोलमा बेच्दै जीविका चलाउने धनेबहादुर तामाङ त्यस दिन पनि सदाझैं झमक्क साँझ परेपछि घर फर्किएका थिए । २०७८ असार ८ गते साँझ साइकलबाट चप्पलका बोरा झारेर डेरामा थन्काउँदै गरेका बखत धने ८–१० जना अपरिचित व्यक्तिको घेरामा परे । ‘चराको आवाज निकाल्ने केटी कहाँ बस्छ ?’ तिनैमध्येको कसैले सोध्यो । ‘मेरो धर्मछोरी हो, यहीं बस्छे,’ धनेले जवाफ फर्काए ।