विदेशमा नेपालीको मरण
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/900-100-0252024112350.gif)
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/mastercreativegif900x100-0952024115624.gif)
कान्तिपुरमा माघ २३ मा प्रकाशित जनकराज सापकोटाको ‘विदेशी भूमिमा गइरहेको फोस्साको जीवन’ शीर्षकको आलेख सटीक लाग्यो । लेखकले सन् २००२ मा प्रकाशित ‘लाहुरेका कथा’ पुस्तकमा उल्लिखित सन् १९३२ देखि १९६५ सम्म विदेशी सेनामा भर्ती भएर विश्वयुद्धमा होमिएका भूतपूर्व लाहुरेको कथा समट्दै हालैको घटनाक्रमलाई चित्रण गरेका छन् ।
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/comp-900x100-1672024010950.gif)
परदेशको भूमिमा फोस्सामा लड्ने नेपाली नियतिको पछिल्लो संस्करण रुस–युक्रेन युद्ध हो । नेपालीको कुनै साइनो नभएको यस युद्धमा घाइते, मृत्यु भएका नेपाली युवाको तथ्यांक सरकारसँग छैन । रुसी सेनामा भर्ती नगराउन, घाइतेलाई फिर्ता ल्याउन, शव पठाउन र क्षतिपूर्ति दिलाउनेतर्फ सरकारको कर्मकाण्डी अभ्यास मात्र देखिन्छ ।
रुसी सेनामा एक/दुई दिनको तालिमपछि युद्ध मैदानको रेड जोनमै खटाइएको, घाइते र मृत्यु भएको विवरण दिनुपर्ने सामान्य पद्धतिसम्म पालना गरिएको छैन । एउटा शक्तिशाली देशले यसरी अर्को देशका नागरिकलाई युद्ध मैदानमा बलिको बोको बनाउन मिल्छ र ? परम्परागत सम्झौताअन्तर्गत केही राष्ट्रको राष्ट्रिय सेनामा बाहेक अन्य विदेशी सेनामा नेपालीलाई भर्ना गर्न मिल्दैन ।
हुन त नेपाली युवा पनि सोझो बाटो नगएर चोरबाटो बिदेसिनु विल्कुलै गलत काम हो । यस्ता काम रोक्न सरकारको कडा निगरानी, व्यापक जनचेतना चाहिन्छ । स्वदेशमै रोजगारीको सिर्जना गर्नुपर्छ । सरकार बेलैमा गम्भीर बनोस् ।
– गंगाराज अर्याल, पाणिनि–८, अर्घाखाँची
![](https://assets-cdn.ekantipur.com/uploads/source/ads/900-x-100-0172024023126.gif)