देशमा सुशासन ल्याउन सरकारले मात्र सक्दैन, राज्यको सबै अंगले उत्तिकै सहयोग गर्नुपर्छ । राज्यका ३ प्रमुख अंग कार्यपालिका, न्यायपालिका र व्यवस्थापिकामध्ये एक अंगले मात्र पनि राम्रोसँग काम नगरे अरू अंग विफल हुन्छन् । फलस्वरूप देश नै असफल भएर जान्छ । राज्यका प्रमुख तीन अंगले समन्वयका साथ काम गर्न सके सुशासन आउन सक्छ । यसमा राज्यको चौथो अंग मानिएको सञ्चार जगत्ले पनि सकारात्मक भूमिका खेल्नुपर्छ ।
नेपाल स्काउटको जग्गा १५ वर्षभन्दा बढी हडपेर नेपाली कांग्रेसका सांसद दीपक खड्काले भोगचलन गरेको र निर्देशनपछि पनि नछाडेको समाचार आएको छ । नौ रोपनी जमिन हडप्नु, साढे छ करोड तिर्न अटेरी गर्नु पद र सत्ताको आडमा गरिएको बेइमानी भएन र ? यसबाट ‘ठूलाबडाले जे गरे पनि हुन्छ,’ ‘ठूलालाई चैन र सानालाई ऐन’ भन्ने उक्ति चरितार्थ हुँदैन र ?
हामीले पढ्दा पाठ्यपुस्तक प्राप्त गर्न ज्यादै गाह्रो थियो । पैदल पुग्नै दिनभरि लाग्ने जिल्ला सदरमुकामस्थित एउटा पुस्तक पसलमा खोइ कतिखेर किताब आएर कतिखेर सकिइसक्थ्यो, थाहै पाइँदैनथ्यो । सायद त्यतैतिरका विद्यार्थीलाई नै पुग्दैनथ्यो होला । त्यतिखेर फोनको सुविधा पनि थिएन, किताब आयो/आएन भनेर बुझ्नलाई । बल्लतल्ल एक दिन एउटा, अर्को दिन अर्को गर्दै कैयौं पटक धाएपछि किताबको सेट पूरा हुन्थ्यो ।
नयाँ शैक्षिक सत्र सुरु हुनासाथ अधिकांश निजी विद्यालयमा व्यापार सुरु हुन्छ । नयाँ भर्ना, नयाँ पाठ्यपुस्तक, नयाँ ड्रेस खरिदको समय हो यो । पाठ्यपुस्तक, ड्रेसमा निजी विद्यालयहरूले सिन्डिकेट नै चलाएका छन् । उनीहरूले तोकेकै ठाउँबाट पुस्तक र ड्रेस लिनुपर्ने, अन्य ठाउँको लिए त्यो स्वीकार्य नहुने अघोषित नियम चलाएका छन् ।
संसद्मा आफू प्रतिपक्षीको बेन्चमा बसेका बेला कुनै व्यक्तिमाथि आरोप लागे प्रमाण फेला परोस् या नपरोस्, त्यस्ता व्यक्तिलाई छानबिनको दायरामा ल्याउनै पर्छ भनेर घोक्रो सुक्ने गरी बोल्ने रवि लामिछाने आज आफूमाथि यत्रो आरोप लाग्दा पनि सत्ता र पदको आडमा आफैं न्यायाधीश बनेर एकोहोरो आफू निर्दोष छु भनिरहेका छन् ।
म काम विशेषले जब घरबाट बाहिर जान्छु, किराना पसलतिर, चिया–दुनोट पसलतिर अनि घरपायकको मन्दिरतिर पुग्दा कलेज पढ्ने युवा (तन्नेरी) बडो रमाइलोका साथ निर्धक्क चुरोट तानिरहेको, खैनी, परागमा रमाइरहेको देख्छु । अझ कतिपय युवा कलेज जाँदा या घरतिर आउँदा बाटैमा पनि सानसँग चुरोट तान्दै हिँडिरहेको पाउँछु ।
‘खाडीमा भन्दा चौंरीपालनमा आम्दानी’ शीर्षकको खबरले उच्च पहाडी क्षेत्रमा बसोबास गर्ने जनता मात्र नभई सत्ताधारीलाई समेत उत्प्रेरणा प्रदान गर्ने देखिन्छ । पाँचथरका उच्च पहाडी भेगमा कृषि उत्पादनका अनेक सम्भावनाबीच चौंरीपालन व्यवसायबाट उच्च प्रतिफल पाउने सम्भावना देखेपछि वैदेशिक रोजगारीबाट हन्डर खाएर फर्केका स्थानीय युवा आफ्नै ठाउँमा परम्परागत कामप्रति आकर्षित भएका हुन् ।
चैतमा परेको पानीले शरीरमा शीतलता त प्रदान गर्यो । मन भने भतभती पोलिरहेको छ । वर्षा सुरु भयो । अब कसको जग्गा जोत्न पाइन्छ भन्ने पिरलो छ । हामी जमिनमा श्रम गर्ने किसान । पसिनाले खेती सिञ्चित गर्ने किसान । आफ्नो जमिन नहुँदा पनि जमिनका मालिकको जग्गा भाडामा लिएर बाँच्नका लागि भए पनि अन्न फलाउने किसान ।
वर्तमान निर्वाचन प्रणालीले संसद्मा प्रतिनिधित्व गर्ने ठूलाभन्दा साना राजनीतिक दललाई फाइदा पुगिरहेको छ । यसको उदाहरण हो माओवादी केन्द्र । २०७९ मंसिरमा भएको संघीय निर्वाचनमा देशभरिबाट ३२ सिट जितेर संसद्मा तेस्रो दल बनेको माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले यतिबेला देशमा उथलपुथल मच्चाइरहेका छन् ।
३०.१२°C काठमाडौं
