काठमाडौँ — इलाम–२ सुम्बेककी दाताकुमारी राई ढकालको परिवारले वर्षौंदेखि अकबरे खुर्सानीको खेती गर्दै आएको छ । पछिल्लो समय यसको मूल्य बढेपछि उनले झन्डै ८ रोपनी जग्गामा खुर्सानी लगाएकी छन् । विडम्बना, मूल्य घट्दै गएको छ । यस वर्ष अकबरे खुर्सानी प्रतिकिलो २ सय रुपैयाँ हाराहारीमा मात्रै बिक्री गरेको उनले सुनाइन् । उनले अकबरे खुर्सानीसँगै त्यसका बिरुवा पनि बेच्छिन् । अकबरे खुर्सानी खेती गरे पनि बेच्नका लागि भने ५/६ किमि टाढा इलाम बजार पुग्नुपर्ने उनले बताइन् ।

‘इलामको अकबरे वरपरको बजारमै ठिक्क हुन्छ, कहिलेकाहीं काठमाडौंतिर पनि लैजान्छन् रे,’ दाताकुमारीले भनिन्, ‘आफूले चिनेजानेको नभएपछि काठमाडौं चाहिँ पठाएकी छैन ।’ पहिला बारीमै ४ रुपैयाँ किलोमा बिक्री हुने खुर्सानी अहिले २ सय रुपैयाँमा सीमित भएको उनले जनाइन् । इलाममा अकबरे खुर्सानीको सिजन असोजदेखि पुस मसान्तसम्म हो । हिजोआज अलिअलि मात्र बाँकी रहेको उनको भनाइ छ ।

इलाममा किसानले प्रतिकिलो २ सय रुपैयाँमा खरिदबिक्री गरिरहेको अकबरे खुर्सानीको मूल्य राजधानी काठमाडौंमा भने एक हजार रुपैयाँसम्म पर्छ । कालिमाटी तरकारी बजारको दैनिक मूल्यसूचीमा सोमबार अकबरे खुर्सानीको थोक मूल्य प्रतिकिलो तीन सय रुपैयाँ छ । तर सोमबार बजारमा अकबरे खुर्सानी नआएको कालिमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार समितिका सूचना अधिकारी विनय श्रेष्ठले जनाए । ‘अफ सिजन भएकाले बजारमा कहिलेकाहीं मात्र अकबरे खुर्सानी आउँछ,’ उनले भने, ‘काठमाडौं आसपासका जिल्लाको मात्र बजारमा खुर्सानी आउने गरेको छ । सिजनमा भने इलामलगायत टाढाका जिल्लाबाट पनि आउँथ्यो ।’

सोमबार शंखमूलका तरकारी पसल चहार्दा कुनै पनि पसलमा अकबरे पाइएन । यद्यपि अर्डर गरेको खण्डमा ल्याएर दिन सकिने तरकारी पसल सञ्चालन गरिरहेकी सुनिता खतिवडाले बताइन् । ‘त्यति पिरो नहुने खालको अकबरे प्रतिकिलो ४ देखि ५ सय रुपैयाँमा पाइन्छ, पिरो हुने खालको भने एक हजारदेखि माथि पर्छ,’ उनले भनिन्, ‘हिजो कालिमाटीमा सोध्दा पाउकै २/३ सय रुपैयाँ भन्थ्यो । त्यति महँगो कसरी बेच्नु ?’

तरकारी पसलमा किलोभन्दा २०/३० रुपैयाँका खुर्सानी किन्न आउँदा ५/१० पिस पनि दिन नसकिने उनले सुनाइन् । अफ सिजन भएकाले पनि अकबरे खुर्सानीको मूल्य बढेको हुन सक्ने सूचना अधिकारी श्रेष्ठ बताउँछन् ।

अफसिजन भएकाले अकबरे खुर्सानी नपाइएको बुढानीलकण्ठका सम्पदा तरकारी तथा फलफूल पसलका सञ्चालक सुमन लामाले बताए । ‘अस्ति हजार रुपैयाँ किलोसम्म पाइएको थियो, हिजो र आज पाइएन,’ उनले भने, ‘अकबरे पाउँदा बेच्छु नत्र बेच्दिनँ ।’ लोकल अकबरे महँगो हुन्छ तर अर्को पिरो नहुने, टल्किने अकबरे ३/४ सयसम्म पाइने भए पनि नबेचेको उनले बताए ।