बागलुङ — चैते दसैं बागलुङे मेलैमा, लाइदेऊ माया भेटभाको बेलैमा
उपरोक्त चर्चित लोकगीत जस्तै बागलुङ कालीका मन्दिरमा चैते दसैंको रौनक सुरु भइसकेको छ । चैते दसैंको अवसर पारेर कालिका मन्दिरमा सयौं भक्तजनको भीड लाग्न थालेको छ । शनिबार मात्रै हजारौं भक्तजनको भीड लाग्यो ।

चैत शुक्ल प्रतिपदादेखि नवमीसम्म यहाँ स्वतःस्फूर्त मेला लाग्छ । कालीका भगवती गुठी व्यवस्थापन समितिले भक्तजनलाई सहजै पूजा गर्ने वातावरणका लागि मन्दिरका ३ ढोका खोलेर तीन लाइनमा पूजाको व्यवस्थापन गरेको अध्यक्ष कुमार खड्काले बताए ।

मेलामा खासगरी नाङला, डाला, ठेका तथा घरेलु हतियार बिक्री गरिन्छ । चैते दसैंमा सयौं पञ्चवलि आउने गर्छन् । यो पटकको नवमीसम्ममा कम्तीमा २० लाख भक्तजन आउन सक्ने गरी व्यवस्थापनको तयारी भएको खड्काले बताए । चैते दसैंका अवसर पारेर गुठीले खुला भलिबल र लोकदोहोरी प्रतियोगिता पनि आयोजना गरेको छ । शनिबारदेखि नै सयौं भक्तजन, व्यवसायीसमेतले यहाँको बाङेचउर मैदानसम्म व्यवसाय, खेल तथा विभिन्न गतिविधि गरेर मेला भरेका छन् । झन्डै ६ सय वर्ष पुरानो मन्दिर दुई दशकअघि जीर्णोद्धार गरिएको थियो । यसअघिको छानाबाट पानी चुहिएपछि फेरि नयाँ ढंगले निर्माण गरिएको खड्काले बताए ।

पोखरा–बागलुङ सडकदेखि ७ सय मिटर पैदल हिँडेपछि जंगलभित्र कालिका मन्दिर अवस्थित छ । पर्वतका राजा प्रतापीनारायण मल्लले पाल्पाका राजा मणिमुकुन्द सेनकी छोरी विश्रवादेवीसँग १५९१ सालमा विवाह गर्दादेखि कालिका मन्दिर बनाइएको इतिहास छ । राजकुमारीले पाल्पा माझकी देवी कालिकालाई पनि साथैमा ल्याएकाले कालीगण्डकी नदी किनारमा रहेको जंगलमा विधिपूर्वक स्थापना गरिएको पाइन्छ । राजकुमारी कालिका देवीको भक्त भएकाले उनले कालिकाको प्रत्यक्ष दर्शन पनि पाउने गरेको जनश्रुति रहेको संस्कृतिविद् प्राज्ञ प्रेमछोटा बताउँछन् । कालिका देवीलाई माझकी काली, देवी माइस्थानलगायत नामले चिनिँदै हालको बागलुङ कालिकाको नाममा रूपान्तरण भएको हो ।