राजेश हमालसहित पाँचलाई बिसे नगर्ची सम्मान

नेपाली चलचित्र क्षेत्रमा बिगत चार दशकदेखि सक्रिय हमाललाई समतामूलक समाज निर्माणमा समेत महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको भन्दै सम्मान गरिएको हो । हमालले दुई वर्ष अघि गैर सरकारी संस्था समता फाउण्डेसनद्वारा निर्मित ‘जातको प्रश्न’ नामक कार्यक्रममा प्रस्तोताको रुपमा काम गरेका थिए ।

कुनै समयमा नेपाली चलचित्र क्षेत्रमा तुलसी घिमिरेको एक छत्र राज थियो । भारतको कालेबुङका घिमिरेले सन् १९८१ मा ‘बाँसुरी’ वाट चलचित्र क्षेत्र प्रवेश गरेका थिए । उनले करिव चार दशकमा कुशुमे रुमाल, चिनो, लाहुरे, दर्पण छायाँ लगायत दुई दर्जन बढी सर्वोत्कृष्ट चलचित्र निर्माण गरेका थिए ।

संगै उनले चलचित्रलाई प्रयोग गरेर समतामुलक समाज निर्माणमा समेत योगदान गरेका थिए । कार्यक्रममा मानवविहीन अन्टार्क्टिका महादेशमा पहिलो नेपाली पाइला राख्ने भुवनसिंह विश्वकर्मालाई समेत सम्मानित गरियो । भारतीय गोर्खा रेजिमेण्टमा कार्यरत रहँदा विश्वकर्माले सन् १९८६ र १९९२ मा दुई पटक अन्टाक्र्टिका महादेशको यात्रा तय गरेका थिए ।

रुपन्देही, बुटवलका विश्वकर्माको सम्मानमा बुटवल र हेटौंडामा मार्ग पनि बनाइएको छ । उनले २०५५ सालमा प्रतिष्ठित गोर्खा दक्षिणवाहु दोश्रो समेत पाएका थिए । पहिलो नेपाली दलित महिला प्रमुख जिल्ला अधिकारी सीता परियारलाई पनि कार्यक्रममा सम्मानित गरियो । नेपाली समाजको पिंधमा रहेको उत्पीडित समुदाय, त्यसमा पनि महिलाको सामाजिक, राजनीतिक तथा निजामती क्षेत्रमा उपस्थितिको अवस्था कहाली लाग्दो छ । उत्पीडित महिलाहरुले भोग्नु परेको यस्तो अक्करिलो अवस्थामा समेत परियार २०६८ मा निजामती सेवामा प्रवेश गरी उत्पीडित महिलाबाट पहिलो स्थानीय विकास अधिकारी तथा प्रमुख जिल्ला अधिकारी बनेकी हुन् ।

झापाका सहकारीकर्मी महेन्द्र गिरीले पनि पहिलो विसे नगर्ची राष्ट्रिय व्यक्तित्व सम्मान पाए । खासगरी सहकारीमार्फत आर्थिक–सामाजिक जनजीवन चलायमान बनाउन गिरीको भूमिका उल्लेख्य छ । उनी सहकारीका अलवा समर्पण अभियन्ताका अगुवा समेत हुन् । उनले झापामा रहेर पनि ‘एकका लागि एक अभियान, सडक दुर्घटना न्यूनीकरण महाअभियान, जस्ता सामाजिक कर्महरुमार्फत देशभर सकारात्मक सन्देश प्रवाह गरेका छन् ।

राष्ट्रिय सभाका सांसद गोपालकुमार वस्नेतले प्रतिभाहरुलाई सम्मानित गरेका थिए । सवै सम्मानको राशी नगद ५१ हजार रहेका छ । फाउण्डेसनका अध्यक्ष बीरवहादुर दर्नालले समाज रुपान्तरमा विशेष योगदान पुर्याउने प्रतिभाहरुलाई वर्सेनी सम्मानित गरिने जनाए ।