काभ्रेली नेपाली साहित्यको रूपरेखा

यस अर्थमा काभ्रेको साहित्यको इतिहासको परिचय र वर्तमान अवस्थितिको जानकारी समेटेर पुस्तकको आकार दिएका विजय सापकोटाको काम सराहनीय छ । पाठकले यो पुस्तकमा काभ्रेको भाषा–साहित्यको गतिविधि, त्यसमा संलग्न संस्था, व्यक्तिहरूको परिचय पाउँछन्, थप बुझ्न सन्दर्भसूची पनि ।

कुनै भूगोलविशेषको साहित्यिक सक्रियताले त्यहाँका पाठकलाई, समग्र समाजलाई नै सचेत बनाइरहेको हुन्छ । लेखकलाई पनि तिखारिरहेको हुन्छ ती गतिविधिले । काठमाडौं र अरू ठूला सहरमा यस्तो साहित्यक माहोल बढी हुन्छ । तर, धेरै स्थानका गतिविधिको खोजबिन गरेर पाठकसमक्ष ल्याउन सकिएको छैन । यस्तोमा काभ्रेको साहित्यको परिचय दिन सापकोटाले गरेको प्रयास अनुकरणीय छ । यो पुस्तकमा काभ्रेको साहित्यक लेखन, प्रकाशन र गतिविधिको गम्भीर विश्लेषण नभेटिए पनि, यसले हिजो र आजको सर्वेक्षण भने गरेको छ ।

सापकोटाले १३ अध्ययामा काभ्रेको साहित्यिक पत्रपत्रिका, संस्थाहरू, तिनका केकस्ता गतिविधि भएदेखि महत्त्वपूर्ण अभियान तथा घटनालाई समेटेका छन् । बाल साहित्य, समालोचना, निबन्ध, नाटक, उपन्यास, कथा, कविताजस्ता विधिमा काभ्रेका कुन लेखकले कहिले र कहाँ के लेखे भन्ने कुरालाई पनि खुट्याएका छन् । पुस्तकको अर्को सबल पक्ष हो– काभ्रेमा रहेका विभिन्न जाति विशेषका लोकगीतका कुरा । जस्तो असारे, झ्याउरे, घासे, जुहारी, सेलो, मारुनीलगायतको पनि परिचय किताबमा पाइन्छ ।

काभ्रेपलाञ्चोकको साहित्यिक रूपरेखा सम्रग नेपालकै पनि हो । स्थानविशेषको साहित्यिक विकासक्रमसँगै लोकसंस्कृतिको खोजी–प्रकाशन सबैतिर उत्तिकै आवश्यक छ । साहित्यको अन्वेषण सहज भने छैन ।

लेखक : विजय सापकोटा

प्रकाशक : कलम प्रकाशन

मूल्य : ५३५ रुपैयाँ