तातोपानी क्षेत्र संरक्षणविहीन

जाडो याममा ज्यादै खोजखबर हुने जिल्लाका यी क्षेत्र यतिबेला भने सुनसान छन् । बेवास्ता भएकै कारण सिस्ने गाउँपालिकाको पोखरास्थित तातोपानी क्षेत्रमा फोहोर बढेको छ । फोहोरकै कारण देखाउँदै हरेक वर्ष हुने धार्मिक यात्रा यस वर्ष रोकिएको छ । तीन तहकै सरकारले तातोपानी संरक्षणमा खासै वास्ता गरेका छैनन् । कुनै कुनै वर्ष विनियोजन गरिने केही बजेटले मात्रै तातोपानी क्षेत्रको पर्याप्त संरक्षण हुन सकेको छैन । पुथाउत्तरगंगा गाउँपालिका–२ मा रल, झार्लुङ र जुनाङ तातोपानी क्षेत्र छन् । वडा ५ मा रिमैजा, वडा ६ मा डिम्मुरगैरा र वडा १३ को ओख्मामा पनि तातोपानी कुण्ड छन् ।

यसैगरी सिस्ने गाउँपालिका–४ स्थित पोखरा र भूमे गाउँपालिका–६ स्थित रिग्मा पनि तातोपानी क्षेत्र छन् । यी सबै तातोपानी क्षेत्रमा प्रत्येक वर्षको माघ १ गते विशेष मेला लाग्छ, जहाँ नुहाएपछि पुण्य प्राप्त हुने धार्मिक मान्यता छ । तर, नुहाउनका लागि कुनै पनि तातोपानी क्षेत्रमा धारा बनाइएको छैन । सानो पोखरीबाट पानी उबाएर नुहाउने गरिन्छ ।

गत आर्थिक वर्षमा लुम्बिनी प्रदेश सरकारले संरक्षणका लागि भनेर ५० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको थियो तर खर्च हुन सकेन । कोरोना महामारी सुरु भएपछि कार्यान्वयनमा आउन नसकेको बताइएको छ । डिम्मुरगैरा तातोपानी संरक्षण, तटबन्ध निर्माण र बाटो मर्मतका लागि ४० लाख, रल तातोपानी र पोखरा तातोपानीको डीपीआर निर्माणमा ५/५ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएको थियो । पुथाउत्तरगंगा गाउँपालिका अध्यक्ष ओमप्रकाश घर्ती मगरले सानो बजेटले तातोपानी क्षेत्रको संरक्षण र व्यवस्थापन गर्न नसकिने बताए । ‘फाट्टफुट्ट आउने बजेटले अपेक्षा अनुसारको व्यवस्थापन हुन नसकेको हो,’ उनले भने ।