आधारभूत स्वास्थ्य सेवाको सुनिश्चितता हुन सकेको छैन : जनस्वास्थ्यविद् वन्त
काठमाडौँ — जनस्वास्थ्य विज्ञ डा. शरद वन्तले आम सर्वसाधारणमा आधारभूत स्वास्थ्य सेवाको सुनिश्चितता हुन नसकेको बताएका छन् ।
शुक्रबार पब्लिक हेल्थ डिस्कसन ग्रुप नेपालले गरेको ‘जनस्वास्थ्यका मुद्दामा कसरी रिपोर्टिङ गर्ने? भन्ने विषयमा गरेको अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा उनले आधारभूत स्वास्थ्य सेवा आम नागरिकका पहुँमा पुग्न नसकेको बताए । नागरिककाे हकको रुपमा संविधानले स्थापित गरे पनि कार्यान्वयनमा चुनौती देखिएको उनकाे तर्क छ ।
डा. वन्तले भने, ‘स्वास्थ्य क्षेत्रमा कानुन बनेका छन् । त्यसका लागि नीति बनेको छ । कार्यक्रमसमेत बनिसकेको छ, तर पनि आज कति प्रतिशत नागरिकले आधारभूत स्वास्थ्य निःशुल्क पाएका छन् त?कति जनाले निःशुल्क सिटामोल उपभोग गर्न पाएका छन् त? ’
उनले आधारभूत अस्पताल बनाउँदैमा आधारभूत स्वास्थ्य सेवाको सुनिश्चितता हुन नसक्ने जिकिर गरे । ‘अस्पताल चाहिन्छ, त्यसमा कुनै समस्या छैन । अस्पताल भएर नै स्वास्थ्य सेवा पाउने भए त अहिले भएका अस्पतालहरु हेरौं न त,’ उनले भने ।
डा. वन्तले जनस्वास्थ्यका विषयमा थप बोल्दै स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम लोककल्याणकारी हुन नसकेको बताए। वन्तले वन्तले लोककल्याणकारीको मूल सिद्धान्त भनेको ‘क्षमताअनुसार योगदान गर र आवश्यकता अनुसार उपभोग गर’ रहेको स्पष्ट पारे ।
उनले भने, ‘स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रमको आम नागरिकको अधिकार हो ।स्वास्थ्यमा अधिकार भनेको त कुनै पनि नागरिकले स्वास्थ्य सेवा किन्न नसकेको कारणले ज्यान गुमाउन नपरोस् भन्ने हो।’ उनले मिडियाले इभेन्ट तथा घटना कभरेजभन्दा पनि त्यसपछाडि कारण तथा नतिजाका बारेमा पनि विश्लेषण गर्नुपर्ने बताए । ‘आधारभूत स्वास्थ्य सेवा पहुँचको बारेमा अझै लेखिनु जरुरी छ। थप गहिरिएर अध्ययन गर्नुपर्नेछ,’उनले भने ।
