वासिङ्टन/बेइजिङ — अमेरिकाको न्याय मन्त्रालयले चिनियाँ दूरसञ्चार कम्पनी हुवावे र कम्पनीका प्रमुख वित्तीय अधिकारी मेङ्ग वान्जूविरुद्ध मुद्दा दायर गरेको छ । विश्वको दोस्रो ठूलो मोबाइल निर्माता कम्पनी हुवावेले बैंक ठगी, प्रविधि चोरी र न्याय सम्पादनमा बाधा उत्पन्न गरेको दाबीसहित अमेरिकामा मुद्दा दायर गरिएको हो । 

यद्यपि हुवावे कम्पनीले उक्त मुद्दा अस्वीकार गरेको छ । उसले आफ्ना प्रमुख वित्तीय अधिकारी मेङ्ग वान्जूमाथि दायर आपराधिक मुद्दाको समेत अस्वीकार गरेको छ ।

मुद्दाका कारण अमेरिका र चीनबीच जारी विवाद थप चर्कने आंकलन गरिएको छ । यद्यपि, चीन सरकारले हालसम्म यसबारे कुनै प्रतिक्रिया जनाइसकेको छैन । हुवावे कम्पनीले मंगलबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै ‘अमेरिकामा दायर मुद्दाबारे थाहा पाएर कम्पनी निराश भएको’ उल्लेख गरेको छ ।

कम्पनीले आफूमाथि लगाइएको आरोपको खण्डन गर्दै ‘दाबी गरिएजस्तो कुनै कुरा उल्लंघन नगरेको र मेङ्गले कुनै गलत कार्य गरेको थाहा नभएको’ जनाएको छ । गत डिसेम्बर १ क्यानडाको भ्यानकुभरमा पक्राउ परेकी मेङ्ग हुवावे कम्पनीका संस्थापककी छोरीसमेत हुन् ।

क्यानडाले अमेरिकी सरकारको अनुरोधमा भ्यानकुभर विमानस्थलबाट नियन्त्रणमा लिएको जनाएको थियो । उनीमाथि अमेरिकाद्वारा इरानमा जारी प्रतिबन्ध उल्लंघन गरेको आरोप पनि लगाइएको छ । इरानसँग व्यापार गर्न हुवावे र दुई सहायक कम्पनी हुवावे डिभाइस यूएसए र स्काइकम टेकसँगको आफ्नो सम्बन्धबारे अमेरिका र विश्व बैंकलाई गलत सूचना दिएको अभियोग हुवावेमाथि लगाइएको छ ।

इरानमाथि अमेरिकाले लगाउँदै आएको प्रतिबन्ध सन् २०१५ को परमाणु सम्झौतापछि हटाइएको थियो । तर अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासनले उक्त सम्झौताबाट अलग हुने निर्णय गर्दै अन्य सर्तसहित पुन: नाकाबन्दी लागू गरेको छ ।

मेङ्ग र हुवावे कम्पनी दुवैले आफूमाथिका आरोपहरू अस्वीकार गर्दै आएका छन् । बीबीसीका अनुसार ‘हुवावेविरुद्ध दुई प्रकारका मुद्दा लगाइएका छन् । पहिलो मुद्दामा गोप्य व्यापारिक सूत्र चोरेको आरोप छ भने दोस्रोमा इरानविरुद्धको अमेरिकी प्रतिबन्ध विपरीत काम गरेको अभियोग छ ।’

अमेरिकी सञ्चारमाध्यमका अनुसार हुवावेविरुद्ध २३ अभियोग दर्ता गरिएको छ । अमेरिकी अनुसन्धान ब्युरो एफबीआईका निर्देशक क्रिस्टोफर रेलका अनुसार ती मुद्दा अमेरिकाको कानुनी मर्यादा र विश्व व्यापार अभ्यासको मानक उल्लंघनसँग सम्बन्धित छन् ।

‘हुवावेजस्तो कम्पनीले आर्थिक र राष्ट्रिय सुरक्षामा चुनौती थप्ने’ उनको दाबी छ । अन्य देशले समेत सुरक्षा चासो देखाउँदै हुवावेका उपकरण खरिद तथा प्रयोग नगर्न आफ्ना कम्पनीलाई निर्देशन दिएका छन् । मेङ्गलाई क्यानडामा नियन्त्रणमा लिएयता चीन, क्यानडा र अमेरिकाबीचको सम्बन्धमा थप तिक्तता देखिएको छ । चीन र क्यानडाबीचको सम्बन्ध चिसिरहेका बेला चीनको एक अदालतले दुई साताअघि एक क्यानडेली नागरिकलाई मृत्युदण्ड सुनाएको थियो ।

चीनको लागूऔषध ओसारपसार मुद्दामा १५ वर्षको कैद सजाय सुनाइएका क्यानडेली नागरिकको मुद्दाको पुनरावलोकन गर्दै मृत्युदण्ड सुनाएको हो । ३६ वर्षीय रोबर्ट लोएड सेलेनबर्गलाई एक दिने सुनुवाइका क्रममा मृत्युदण्डको सजाय सुनाइएको हो ।

मेङ्ग पक्राउपछि चीनले अन्य दुई क्यानडेलीलाई पनि नियन्त्रणमा लिएको थियो । विश्लेषकहरूले मेङ्ग पक्राउको बदला स्वरूप ती घटना भएको दाबी गरेका छन् । तर बेइजिङले भने उक्त आरोप अस्वीकार गर्दै आएको छ ।

यसअघि क्यानडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोले मेङ्गसम्बन्धी मुद्दामा विवादास्पद अभिव्यक्ति दिएलगत्तै चीनका लागि क्यानडाका राजदूत जोन म्याककुलमलाई समेत बर्खास्त गरेका थिए । गत साता उनले मेङ्गको सुपुर्दगीबारे अमेरिकी आग्रह त्रुटिपूर्ण रहेको टिप्पणी गरेका थिए । म्याककुलमले ‘अमेरिकाले मेङ्गलाई सुपुदर्गी गर्न गरिरहेको अनुरोध त्यागे क्यानडालाई हाइसन्चो हुने’ बताएका थिए । गत महिना एक क्यानडेली अदालतले मेङ्गलाई जमानतमा रिहा गरेपछि उनलाई क्यानडा छाड्नमा रोक लगाइएको छ ।