प्राविधिक शिक्षाले गाउँमै रोजगारी
हेटौंडा — एसएलसीमा अनुत्तीर्ण हुँदा मकवानपुरगढी गाउँपालिका–५ की मनमाया थिङमा पीडा मात्रै थिएन, अब के गर्ने भन्नेमा अन्योल पनि थियो । तर उक्त पीडालाई अहिले उनले बिर्सिसकेकी छन् । कारण जेटीएको पढाइ सकाएर उनी जागिर गर्दै छिन् ।
२०६९ मा हेटौंडा उपमहानगरपालिका–१६ हटिया चिसापानीस्थित जनप्रिय माविमा एसएलसी फेल भएकाले पनि जेटीए पढ्न पाउने सूचना रेडियोमा सुनेपछि उनी भर्ना भएकी थिइन् । १८ महिने जेटीएको पढाइ सकाएर उनी हाल गाउँमै एक गैरसरकारी संस्थामा कार्यरत छिन् । उनी गाउँका किसानलाई खेती गर्ने तरिका सिकाउँछिन् । आफैं पनि व्यावसायिक तरकारी खेतीमा जुटेकी छन् । जनप्रियमै जेटीए पढेका हेटौंडा–१ का दिलबहादुर रुम्बाले पनि रोजगारीका लागि सहर/बजार चहार्नुपरेन ।
एसएलसीमा फेल भएपछि आत्महत्याको प्रयास गरेका कैलाश गाउँपालिकाको डाँडाखर्कका नवीन गुरुङलाई अहिले त्यतिबेला किन त्यस्तो कदम चालेछु भन्ने लाग्छ । ‘एसएलसीमा फेल भए पनि १८ महिने जेटीए पढेपछि जागिर पाइएको छ,’ उनले भने, ‘सीपबिनाको पढाइ काम रहेनछ, बल्ल बुझेको छु ।’ अहिले उनी थाहा नगरपालिकाको वज्रबाराहीमा जागिर गर्छन् ।
लोपोन्मुख वनकरिया समुदायकी सन्तोषी वनकरियाले पनि जनप्रियबाटै जेटीए पास गरेर गाउँमै रोजगार छिन् । यो समुदायबाट जेटीए पास गर्ने उनी पहिलो छात्रा हुन् । यसैगरी, राक्सिराङ गाउँपालिका–६ का तीन जना चेपाङ छात्रा पनि एक गैरसरकारी संस्थाको सहयोगमा जेटीए अध्ययन गरिरहेका छन् । हेटौंडा बजारबाट करिब ७ किलोमिटर दूरीमा रहेको यो विद्यालयले सीटीईभीटीको स्वीकृतिमा २०६२ देखि कृषि तथा पशु जेटीएको कक्षा सञ्चालनमा ल्याएको हो ।
यसबीचमा विद्यालयले करिब चार हजार प्राविधिक उत्पादन गरिसकेको प्रधानाध्यापक नमराज अर्यालले बताए । ‘यीमध्ये सबैजसो प्राविधिकले सरकारी तथा गैरसरकारी संस्थामा सहज ढंगले रोजगारी पाएका छन्,’ उनले भने, ‘केहीले आफैंले तरकारी खेती र पशुपालन गरिरहेका छन् ।’ भेटेरनरी पढेका केही विद्यार्थीले बोयर जातको बाख्रापालन र कुखुरापालन गरी मनग्य आम्दानी गरिरहेका उनले बताए ।
सरकारले जनप्रिय माविलाई नमुना विद्यालय घोषणा गरेको छ । योसँगै करिब १२ करोड रुपैयाँ लगानीमा कक्षाकोठा, सभाहल, प्रयोगशाला, छात्रावासलगायत संरचना निर्माण भइसकेको छ । यहाँ अहिले जेटीए, भेटेरनरी, कषि तथा इलेक्ट्रिकलको डिप्लोमा तहको पढाइ भइरहेको छ । प्राविधिकतर्फ मात्रै ४ सय विद्यार्थी रहेको अर्यालले बताए । ‘जसमध्ये आधाजसो विद्यार्थी मकवानपुरका र बाँकी २५ जिल्लाका छन्,’ उनले भने । अर्यालका अनुसार कृषि र पशुपालन अध्ययन गर्ने विद्यार्थीलाई अभ्यास गराउन गाई पालिएको छ भने तरकारीलगायत बाली पनि लगाउने गरिएको छ । विद्यालय परिसरमा अहिले करेला, बन्दा, लौका र काउली खेती गरिएको छ ।
उत्पादित तरकारी बजारमा लगेर बिक्री गरिँदै आइएको छ । प्राविधिक विषयबाहेक यो विद्यालयमा कक्षा १–१० सम्म १ हजार ६ सय ४० विद्यार्थी अध्ययनरत छन् ।
प्रकाशित : असार २९, २०७८ १२:२६
