हिउँदे वर्षाले खेतीपातीमा ह्रास

पटकपटकको वर्षाले हिउँदे बाली गहुँ, तोरी, मसुरो र तरकारीलगायतलाई प्रभावित गर्ने कृषि प्राविधिकहरू बताउँछन् । पानी जम्ने ठाउँमा बोटबिरुवा नै कुहिन सक्नेसमेत उनीहरू बताउँछन् । ‘विगतमा सिँचाइ गरिएको र पानी जम्ने ठाउँमा अहिलेको वर्षाले क्षति पुर्‍याउँछ,’ कृषि ज्ञान केन्द्र कञ्चनपुरका प्रमुख डा. दिलबहादुर विष्टले भने, ‘सिँचाइ सुविधा नपुगेको ठाउँमा भने फाइदा नै पुग्छ ।’ कञ्चनपुरमा अधिकांश क्षेत्रका कृषकहरूले यसअघि नै गहुँमा सिँचाइ गरिसकेका छन् । महाकाली सिँचाइ आयोजना पहिलो र दोस्रो चरणको नहरसँगै भूमिगत सिँचाइदेखि विभिन्न साना आयोजनाबाट कृषकहरूले सिँचाइ गरेका हुन् । सिँचाइ गरेपछि पटकपटक वर्षा भइरहेका कारण गहुँ बाली पहेंलो भएको कृषकहरू बताउँछन् ।

खल्ला खेतमा लगाइएको गहुँमा बढी पानी भएका कारण पहेंलो हुन थालेको कैलालीको टीकापुर–७ दुर्जनपुरका धनबहादुर चौधरीले बताए । ‘वर्षामा भित्र्याउने अवस्थाको धान बाढीले नष्ट बनायो,’ उनले भने, ‘अहिले हिउँदे बाली फेरि हिउँदे झरीले सखाप पार्न थाल्यो । हामी किसानको बिजोगै छ ।’ कैलालीको पूर्वी भेगमा पनि गहुँ खेतमा सिँचाइ गरेको पानी नसुक्दै अत्यधिक पानी परेकाले खेतमा लगाएका बालीहरू पहेंलिँदै मर्न थालेको उनले बताए । कञ्चनपुरमा करिब ३५ हजार हेक्टरमा गहुँ खेती गरिन्छ । यहाँ गहुँको उत्पादकत्व करिब ४ मेट्रिक टन प्रतिहेक्टर छ । ‘पटकपटकको पानीले गहुँ पहेंलो भएको छ,’ भीमदत्त नगरपालिका–१२ का नारायण साउदले भने, ‘बर्खामा भित्र्याउने बेला बाढीले धान बगायो, अहिले पनि वर्षाले गहुँ सप्रिनै पाएन ।’ कात्तिक पहिलो साताको बेमौसमी वर्षाले उनको डेढ बिघाको धान नष्ट भएको थियो ।

कैलाली र कञ्चनपुरमा गहुँ, तोरी र मसुरो प्रमुख हिउँदे बाली हुन् । हिउँदे बाली गहुँसँगै मसुरो, तोरी र तरकारीसमेत अहिलेको वर्षाले प्रभावित गर्ने कृषि ज्ञान केन्द्र कञ्चनपुरका प्रमुख डा. विष्ट बताउँछन् ।

तरकारीमा पनि अहिलेको वर्षाले विगतमा सिँचाइ भएको क्षेत्रमा क्षति पुर्‍याउने र सिँचाइ नभएको क्षेत्रमा फाइदा नै पुग्ने विष्ट बताउँछन् । लगातारको शीतलहरका कारण आलुमा डढुवा रोगले समेत प्रभावित गरेको छ । अहिले खन्ने बेलामा भएको वर्षाले कुहिने सम्भावना रहेको विष्टले बताए ।