काठमाडौँ — गठबन्धन परिवर्तन भएपछि ६९ दिनमै दोस्रो पटक विश्वासको मत माग्न प्रतिनिधिसभाको रोस्ट्रममा उभिएका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल आफैंले विश्वासको मतको अर्को श्रृंखलामा पनि जोडिनुपर्ने हो कि भन्ने आशंका गरे । उनले फेरि विश्वासको मत नलिने अवस्थाका लागि हाल समर्थन गर्ने दल र सांसद एकजुट भइराख्नुपर्ने उल्लेख गरे ।

विश्वासको मत लिने क्रममै अर्को यस्तै श्रृंखलाबारे प्रतिनिधिसभामा प्रधानमन्त्री स्वयंले समेत चर्चा गर्नुपर्ने अवस्थाले चाँडै संसद्‍मा आउन सक्ने अर्को सत्तासंकटको भय झल्किन्छ ।

दाहाल मात्रै होइन प्रस्तावमाथिको छलफलमा भाग लिने अन्य दलका नेताहरुले पनि चाँडै तेस्रो पटक विश्वासको मत लिनुपर्ने अवस्था आउन सक्ने बताएका थिए ।

नयाँ गठबन्धनमा एजेण्डा मिल्ने दलहरु एकै स्थानमा भएकाले त्यो अवस्था आउन दिन नहुने बताएका प्रधानमन्त्री दाहालले जवाफ दिने क्रममा त्यस्तो कुरालाई असफल बनाउनु पर्ने बताए । पुस १० गते एमालेसहितको ७ राजनीतिक दलको समर्थनमा प्रधानमन्त्री दाहालले पुस २६ गते विश्वासको मत लिएका थिए । तर राष्ट्रपति कुन दलको बनाउने भन्ने विषयमा माओवादी र एमालेबीच सहमति जुट्न नसक्दा पुस १० गते बनेको गठबन्धन टुटेको थियो । गत फागुन १४ गते राप्रपा र फागुन १५ गते एमालेले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएका थिए । त्यसपछि दाहालले दुई महिना केही दिनभित्रै विश्वासको मत लिनुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको थियो । उनले संविधानका धारा १०० (२) अनुसार विश्वासको मतको प्रस्ताव राखेका थिए ।

संसदमा प्रधानमन्त्री दाहालले मात्रै भएर अन्य दलका नेताहरुले पनि यो विषयलाई उठाएका थिए । जवाफ दिने क्रममा प्रधानमन्त्री दाहालले आफूलाई एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले आगामी वैशाखमा राष्ट्रपति कार्यालयको लबी (पूर्व प्रधानमन्त्री) सँग हुने भनेको प्रसंग पनि सुनाएका थिए । प्रधानमन्त्री दाहालले राष्ट्रिय सहमति भन्दै कांग्रेसलाई सभापति दिनुपर्छ भन्ने अडानमा कायम राखेपछि उनलाई भेट्न पुगेका ओलीले सो कुरा बताएका थिए । जसमा ओलीले दाहाललाई कांग्रेसले चाँडै सरकारबाट हटाउने बताएका थिए ।

गठबन्धनको सबैभन्दा ठूलो दल नेपाली कांग्रेसका सांसदहरुतर्फ हेर्दै प्रधानमन्त्री दाहालले त्यो भनाईलाई पुष्टि गर्ने वा फेल गर्ने सांसदहरुको हातमा रहेको बताएका थिए ।

'पुरानो कुरा नल्याउने विषयमा बाहिर गएपछि एमालेसँग टिक्दैन कि भन्ने लागेको थियो । तर अहिलेको गठबन्धन टिक्ने प्रचुर संभावना छ किनभने एजेण्डाको हिसाबले एकै ठाउँमा छौं । यो चाहिँ टिक्छ भन्ने लाग्छ । छुट्टिने समयमा केपीजीले वैशाखमा राष्ट्रपतिको लबीमा तपाईं र म एकै ठाउँमा हुन्छौं भन्नु भएको छ । उहाँको भनाईलाई पुष्टि गर्ने कि फेल गर्ने हामी सबैको हातमा छ,'दाहालले भने 'अघि पनि कुरा उठ्यो २ महिनापछि फेरि विश्वासको मत लिने अवस्थामा आउने होइन ? मलाई लाग्छ आउँदैन र आउन पनि दिनु हुँदैन । लोकतन्त्र र गणतन्त्रका लागि शान्तिका लागि । मैले धेरै कुरा छलफल गरेको कानुनविद् अन्यसँग पनि छलफल गरेको छु । अहिले १० वटा दल भइयो एउटाले समर्थन फिर्ता लिने भएपछि २-२ महिनामा लिनुपर्ने भयो । तर बुझ्दा त्यस्तो हुँदैन । संसदमा बहुमत छ भन्ने विषयमा लाग्दासम्म विश्वासको मत लिनु पर्दैन ।'

विश्वासको मत सम्बन्धी प्रस्तावमा छलफलको क्रममा राप्रपा अध्यक्ष राजेन्द्र लिङदेनले चाँडै विश्वासको मत लिने अवस्था आउने बताएका थिए । प्रतिनिधिसभा बैठकमा बोल्दै राप्रपा अध्यक्ष लिङदेनले प्रधानमन्त्री दाहालको अस्थिर चरित्रमाथि प्रश्न गरेका थिए । उबिनाकारण प्रधानमन्त्री दाहालले बाटो परिवर्तन कारण सरकारबाट बाहिरिएको भन्दै लिङ्देनले वैशाख १५ अघिनै तेस्रोपटक विश्वासको मत लिने अवस्था नआओस् भन्ने शुभकामना व्यक्त गरेका थिए ।

'प्रधानमन्त्रीलाई अर्को यात्राका लागि शुभकामना छ । तपाईंले बिनाकारण बाटो फेर्नुभयो । जुहारी चलाउने मन छैन । भाग्यमानी प्रधानमन्त्री हुनुहुन्छ । २ महिनामा २ पटक विश्वासको मत लिनु भएको छ । वैशाख १५ भित्र फेरि विश्वासको मत लिनुपर्ने अवस्था नआओस्,' उनले भने ।

एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले वैशाख दोस्रो साता विश्वासको मत लिनुपर्ने अवस्था आउने त होइन भन्ने शंका व्यक्त गरेका थिए ।

नेपालले आगामी वैशाख दोस्रो हप्ता प्रधानमन्त्री दाहालले फेरि विश्वासको मत लिनुपर्ने अवस्था आउने त होइन भन्ने आशंका उत्पन्न भएको बताएका छन् । त्यस्तो आशंका उत्पन्न भएकोलाई अस्वाभाविक भन्न पनि नसकिने बताए ।

वैशाखको अर्को हप्तामा फेरि विश्वासको मत लिनुपर्ने अवस्था त आउँदैन ? यो आशंका गर्नु अस्वाभाविक ठान्दिनँ,' उनले भने, 'तर त्यो अवस्था आउँदैन भन्ने कुराको मलाई विश्वास छ । अब यो गठबन्धन आउने पाँच वर्षसम्म टिक्छ, देशलाई राजनीतिक स्थायीत्व दिन्छ ।'

राजनीतिक दलहरूले गठबन्धन भत्किनुका पछाडिका कारणबारे समीक्षा गर्न पनि नेपालले सुझाव दिएका छन् । उनले अरुलाई दोषारोपण गर्नुभन्दा पहिले किन कसैले आफूसँग सहकार्य गरिरहेको छैन र कसैसँग गरेका सहकार्य पनि टिकाउ भइरहेका छैनन् भन्नेबारे सोच्न आग्रह गरे । 'आफूमा के कमीकमजोरी रहेको भन्ने खोजी छैन, सुधार्ने होइन । अरुलाई दोषारोपण गर्ने कुरामा केन्द्रित रहने गरेको छ । यो प्रवृतिलाई कायम राख्ने हो भने राजनीति कहिले पनि सही दिशामा जान सक्दैन । किन अरुसँग सहकार्य हुन सकिरहेको छैन ? किन सहकार्य टिकाउ भइरहेको छैन ? यो टिकाउ हुनुको दोषी अरु हुन् कि आफै दोषी हौं ? यो सन्दर्भमा सबै दल नेताहरूको ध्यानाकर्षण गर्न चाहन्छु,' उनले भने ।

त्यसैगरी राष्ट्रिय जनमोर्चाको सांसद चित्रबहादुर केसीले पनि आजभन्दा २ महिना पहिले सरकार निर्माण गर्दा पनि त्यस्तै छलफल बहस भएको थियो । 'त्यस समयमा संसदभित्रका सबै दलहरुले प्रधानमन्त्री दाहाललाई समर्थन गरेर उत्पात थियो । २ महिनाभित्रै अर्को खेल भयो। यो खेल हेर्दा नेपाली जनताले हामीलाई के भन्दा हुन्' केसीले भने, 'निर्वाचन प्रणालीको कारण बहुमत कुनै पनि दलको आउन नसक्ने अवस्था छ । जे जस्तो कार्यक्रम नीति भएका भएपनि सरकार निर्माणका लागि मिसाउनु पर्ने भयो । यो निर्वाचन प्रणाली २-२ महिनामा सरकार बदल्ने काम गर्दा लोकतन्त्रलाई बचाउन सक्छौं ? ' उनले सरकार ढाल्ने खेलले लोकतन्त्र र गणतन्त्र दुवैलाई धरापमा पारेको बताए ।

बैठकमा एमालेका सांसद विष्णु पौडेलले देश अविच्छिन्न अस्थिरतामा पुगेको बताएका थिए । 'यो प्रधानमन्त्रीले दिएको वचन पनि विश्‍वास गर्न नसकिने देश हो । वचनको विश्वास गर्न नसिकने प्रधानमन्त्री भएपछि यो विश्वासको मत फेरि कति दिन पछि फेरि लिने हो । त्यो मिति पनि अहिले नै प्रधानमन्त्री दाहालले भनिदिए हुन्छ,' उनले भने, 'आफ्नो वचनमा अडिन नसक्ने प्रधानमन्त्रीलाई कसैले पनि विश्वासको मत दिनु हुँदैन ।'