वीरगन्ज कारागारका ३८ कैदीबन्दीले मात्र मतदान गर्न पाउने 

शंकर आचार्य

पर्सा — १ हजार ४ सय ४१ कैदीबन्दीले भरीभराउ वीरगन्ज कारागारमा यस पटक ३८ कैदीबन्दीले मात्र मतदान गर्न पाउने भएका छन् । अघिल्ला दुई वटा संसदीय निर्वाचनमा कारागारमा रहेका सम्पूर्ण नेपाली कैदीबन्दीले मतदान गर्न पाएका थिए । 

कारागारका चौकीदार दिनेश सोनारले आफूले अघिल्लो दुई संसदीय निर्वाचनमा समानुपातिकतर्फ मतदान गर्न पाएकोमा यसपटक आफूनै मतदानबाट बन्चित भएको बताए । ‘अघिल्ला निर्वाचनमा हामीले नागरिकता प्रमाणपत्रको आधारमा मतदान गर्न पाएका थियौं,’ उनले भने, ‘यसपटक भने मतदाता नामावलीमा नाम रहेका कैदीबन्दीहरुलाई मात्र कारागारबाट मतदान गर्न दिने प्रावधान राखिएकाले हामी पनि मतदान गर्नबाट बन्चित हुने भएका छौं ।’

मतदान गर्न पाउने मध्येका एक कैदी शेष सलिमले आफूले कारागारमा पहिलो पटक मतदान गर्न लागेको बताए । ‘कारागारमै भए पनि मतदान गर्न पाउने अवसरबाट मैले बन्चित हुनु परेन,’ उनले भने, ‘म खुसी छु, मताधिकारको यहाँबाटै सदुपयोग गर्ने छु ।’

अर्का कैदी किसुनदेव राउत कुर्मीले यस पटक समेत गरी कारागारबाट तेस्रो पटक मतदान गर्न लागेको बताए । ‘म कारागार आएको १६ वर्ष भयो,’ उनले भने, ‘हालसम्म मताधिकारबाट बन्चित हुनु परेको छैन, सबै कैदीले हामीले जस्तै मतदान गर्ने अवसर नपाएकोमा भने खल्लो लागेको छ ।’

कारागारका जेलर मदन घिमिरेले यसपटक निर्वाचन आयोगले मतदाता नामावली फारम कैदीबन्दी आफैले भर्नुपर्ने प्रावधान राखेको बताए । ‘कारागारमा आउनुअघि मतदाता नामावलीमा नाम उल्लेख भएका र मतदाता परिचय पत्र भएकाहरुले सहजै यसरी फारम भर्न पाउने व्यवस्था आयोगले गरेको छ,’ उनले भने, ‘जति कैदीबन्दीले यस्तो फारम भरेर दिए हामीले उनीहरुको फारम निर्वाचन आयोगमा पठाइदियौं, अन्यले चासो नदिएकाले पनि उनीहरु मतदानको अवसरबाट बन्चित भएको हुनुपर्छ ।’

यस पटक कारागारबाट मतदान गर्ने सबै ३८ मतदाता पुरुष कैदीबन्दी नै रहेको उनले बताए । कारागारमा आइतबार कूल १ हजार ४ सय ४१ कैदीबन्दी रहेकोमा तीमध्ये ६७ महिला कैदीबन्दी छन् । कुल कैदीबन्दीमध्ये १ सय ७३ पुरुष र ९ महिला गरी १ सय ८२ विदेशी कैदीबन्दी छन् । तीनमा धेरैजसो भारतीय हुन् ।

प्रकाशित : आश्विन ३०, २०७९ १८:०३
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्

नेपाल एयरलाइन्सले नियमित उडान नभर्दा कर्णालीका यात्रु अलपत्र

डीबी बुढा

जुम्ला — सरकारी जहाज नेपाल एयरलाइन्सले नियमित उडान नभर्दा कर्णालीका हवाई यात्रु केही दिनयता अलपत्र परेका छन् । निजी विमान पर्यटक बोक्न पूर्वतिर गएको र सरकारी जहाजले समेत नियमित उडान नगर्दा कर्णालीका विमानस्थलमा दिनभर यात्रुहरुको भिड लाग्ने गरेको छ । 

जुम्ला विमास्थलमा पछिल्लो १५ दिनमा नेपाल एयरलाइन्सले एक मात्र उडान भरेको छ । नेपाल एयरलाइन्सको आफ्नै तालिका अनुसार पनि सातामा दुई उडान भर्ने भनिएको छ । कहिले प्राविधिक समस्या भएको त कहिले मौसमको चुनौति देखाउँदै उडान रद्द हुने गरेको छ । उडान भइहालेमा एक साताअघि नै पहुँचवाला व्यक्तिले टिकट रोक्ने गर्छन् । सरकारी जहाजमा सर्वसाधारण नागरिक उड्न पाउनु सपनाजस्तै बनेको छ । सांसद, मन्त्री, नेता, ठेकेदार चढ्ने जहाजका रुपमा जुम्लामा नेपाल एयरलाइन्सलाई हेरिन्छ ।

नागरिक समाज जुम्लाका अध्यक्ष राजबहादुर महत सरकारी जहाजले आफ्नो तालिका अनुसार उडान गर्न सकेमा कर्णालीका विमानस्थलमा यात्रु अलपत्र नहुने बताउँछन् । उनले भने, ‘निजी जहाजले आफ्नो नाफाको लागि मात्र उडान भरिरहेका छन् । मन लाग्दा कर्णालीमा उडान गर्छन् । मन नलागे पर्यटक बोक्न भन्दै पूर्वतिर गएको वहाना बनाएर कर्णालीमा जाँदैनन् । कर्णाली विमानस्थलमा उनीहरुको इच्छाअनुुसार मात्र जहाज चल्छन् ।’ दसैं मनाउन आएर कर्म थलोमा फर्किने जुम्लाबासीको संख्या पनि ठूलो छ । वर्षाले कर्णालीका सडक पहिरोले अवरुद्ध छन् । दसैं मनाउन गृह जिल्ला आइपुगेका विद्यार्थी, कर्मचारी तथा बिरामी समेत विचल्ली भएका छन् ।

यात्रुहरुको माग सम्बोधन गर्नको लागि जिल्ला प्रशासन कार्यालय जुम्लाले प्रशासन कार्यालयबाटै यात्रुको लिस्ट बनाएर विमानस्थलमा पठाउने कार्यको प्रारम्भ गर्यो । तीन दिन निरन्तर यात्रुहरु सबै लाइनमा लागेर आफ्नो नाम लेखाए । तर प्रशासनले पठाएको लिस्ट निजी विमान कम्पनीले मानेनन् । उल्टै आफ्नो अनुकुलतामा यात्रुलाई टिकट दिएर पठाए । जसका कारण पावर र पहुँचभित्र रहेका यात्रु मात्रै जान पाए । पहुँचविहीन तर अत्यावश्यक काम भएका सर्वसाधारण बिहान विमानस्थल जाने र बेलुका होटलतिर फर्कने गरेका छन् ।

जुम्ला विमानस्थलका प्रमुख सन्तोष अधिकारीले सरकारी जहाजको उडान निश्चित नहुने र निजी एयर कम्पनीको जहाज पर्यटक बोक्न भन्दै पूर्वतिर लागेपछि यात्रु अलपत्र पर्ने गरेको बताउँछन् । सरकारी जहाजले १५ दिनको एक उडान गर्छ । गत साता परेको अविरल वर्षाले सडकमा पहिरो आएर कतिपय ठाउँमा यातायात सेवा ठप्प भएपछि विमानस्थलमा घुइँचो छ । अहिले दैनिक रुपमा समिट एयरले उडान गरिरहेको छ । यात्रुको वर्गीकरण गरेर प्रशासन कार्यालयले लिस्ट बनाएको छ ।

दसैं तिहारको अघिपछि निरन्तर उडान गरिरहेका निजी विमान पनि अहिले नियमित छैनन् । युवा अगुवा अनुप थापाले भने, ‘सरकारी जहाज आउन नमानेका कारण यात्रुले समस्या भोगेका छन्, जहाज दैनिक एक दुई मात्र आउँछन् । पहुँचवाला मात्र उड्छन् । पहुँच नहुने दिनभर विमानस्थलको धुलो हेरेर फर्कन्छन् ।’ उनले जिल्ला प्रशासन कार्यालय जुम्लाले निजी विमान कम्पनीले गरेको मनपरीको नियमन गर्न नसक्दा पनि समस्या भएको बताए । उनले भने, ‘सरकारी जहाज आउँदैनन् । निजी विमान कम्पनीका टिकट काउन्टर विमानस्थलभित्र छन् । जो विमानस्थलभित्र पस्न सक्यो । उसले नै टिकट पाउने हो ।’

जुम्लामा देखिएको समस्या समाधान गर्न प्रधानमन्त्री कार्यालय, गृहमन्त्रालय, नागरिक उड्डयन प्राधिकरण, पर्यटन मन्त्रालय सबैमा उडान बढाउन आग्रह गरिएको छ । तर न नियमित जहाज आइरहेका छन् । नत आउने जहाजले प्रक्रिया पुगेका यात्रु लगेका छन् । टिकटको लागि विमानस्थलमा लफडा नै निम्तिने गरेको छ । प्रहरी घेराका बीच यात्रु उडाउनु परिरहेको छ । नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका प्रवक्ता ज्ञानेन्द्र भुलले नेपाल एयरलाइन्सले आइतबार जुम्ला उडान भर्ने बताएका थिए । तर आइतबार सरकारी जहाजको जुम्ला उडान तालिका नै भएन । मंगलबार मात्र जुम्लाका लागि उड्ने भनिएको छ । ‘एक जहाज बिग्रेको अवस्थामा छ । एक जहाजले देशभर सेवा दिनुपर्ने देखिएको छ’ उनले भने, ‘सरकारी जहाज धेरै नहुँदा समस्या छ ।’ नागरिक उड्ययन प्राधिकरण जुम्लाका अनुसार अगस्ट महिनाको १५ दिनमा समिट एयरले ७ उडान भरेको छ । ताराले ४ र नेपाल एयरलाइन्सले एक मात्र उडान भरेको छ । लामो समयदेखि सीता एयरले उडान भरेको छैन ।

जहाजमा टिकट व्यवस्थापन प्रणाली राम्रो नभएको भन्दै केही दिन अघि विद्यार्थीले आन्दोलन गरेर स्थानीय प्रशासन घेराउ गरेपछि प्रशासनले निगरानी गर्न थालेको छ । पछिल्लो ४ दिनमा लोकसेवा आयोगको परीक्षा दिने ३८ विद्यार्थी, नवौं राष्ट्रिय खेलकुदमा भाग लिने १३ जना खेलाडी, विरामीसहितका केही यात्रुलाई पठाइएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी मुकेश कुमार केसरीले बताए । वमानस्थलमा निजी विमान कम्पनीको मनपरी भएपछि प्रशासनमै लाइन लगाएर २ सय ६ जनाको नाम लिस्ट तयार पारिएको थियो । त्यो लिस्ट विमानस्थलमा पुगेपनि कार्यान्वयन भएन । प्रशासनको लिस्ट कार्यान्वयन नभएपछि ५० प्रतिशत कम्पनीको र ५० प्रतिशत प्रशासनको लिस्ट अनुसारका यात्रु उडाउने मौखिक सहमति बन्यो । तर त्यो पनि कार्यान्वयन भएन ।

जहाज कम र यात्रु बढी भएकोले व्यवस्थापन गर्न गाह्रो भएको जिल्ला प्रशासन कार्यालय जुम्लाले जनाएको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी केसरीले भने, ‘विद्यार्थी र केही बिरामी उडिसकेका छन् । अब बॉकी यात्रु उडाउने जिम्मेवारी एयरलाइन्स र नागरिक उड्ययन प्राधिकरण आफैले लिनुपर्छ । सुरक्षाको प्रबन्ध स्थानीय प्रशासनले गर्छ ।’ कर्णालीमा एकातिर विपदमा राहत, उद्धार, सड्कको पहिरो पन्छाउने विषयमा तनाव छ । अर्कोतिर जहाज नियमित नआउँदा हैरानी छ । जुम्लामा तारा, सीता र समिट एयरले उडान भर्दै आइरहेका छन् । विमानस्थलमा देखिएको समस्याका विषयमा दर्जनौं बैठक बसिसकेका छन् । तर बैठकका निर्णय कार्यान्वयन गर्न विमान कम्पनीहरुले मानिरहेका छैनन् । सरकारी संयन्त्र निरीह देखिएको छ ।


प्रकाशित : आश्विन ३०, २०७९ १७:४७
पूरा पढ्नुहोस्
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
×