कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
१३.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: ४२०

जनप्रतिनिधिको नकाम

बलात्कार, हत्याजस्ता घटनामा जनप्रतिनिधि र समाजका अगुवा भनिएकाहरुको भूमिका सधैंजसो देखिने गर्छ । अपराधी जोगाउन समाजदेखि राजनीतिसम्मै तँछाडमछाड चल्छ ।
रामेश्वरी पन्त

जेठ महिना अत्यन्तै अप्रिय रह्यो । जातीय अहंकारको पराकाष्ठा रुकुम नरसंहार होस् या आपराधिक मानसिकताको उपज रूपन्देहीको तिलोत्तमाको गाई फार्ममा भएको सामूहिक हत्या, रूपन्देहीको तिलोत्तमाकै ९ वर्षीया बालिकामाथि भएको बीभत्स बलात्कार घटना तथा रूपन्देहीकै देवदहकी १३ वर्षीया अंगिरा पासीको बलात्कारपछिको हत्या ।

जनप्रतिनिधिको नकाम

यी घटनाले नराम्रोसँग बिथोलिएको मन कैलाली लम्किचुहाको क्वारेन्टिनमा बसेकी महिलामाथि स्वयंसेवक र स्वास्थ्यकर्मीबाट भएको सामूहिक बलात्कारको घटनाले फेरि थिलथिलो भयो । कोरोना महामारीले त्राहिमाम् भएको समाज किन यसरी बेफिक्री भएर जघन्य अपराधमा उत्रिएको होला ? कोरोना महामारीका कारण देश एक हिसाबले बन्दाबन्दीमै भए पनि अपराधचाहिँ सक्रिय छ । यस्ता अपराध गराउने सामाजिक मनोरोगको अध्ययन, अनुसन्धान तथा विश्लेषण जरुरी छ ।

कोरोनाविरुद्ध महायुद्धको नियम छ— ‘घरभित्रै बस, मान्छेले मान्छेसँगको दूरी बढाऊ ।’ तर मान्छेले यो सुनिरहेको छैन र ऊ मान्छेकै गर्धन छिनाल्न, हातखुट्टा भाँच्न, कच्याककुचुक पारेर नदीमा बगाउन, बलात्कार गर्न सक्रिय छ । संसार कोरोनासँग आतंकित छ तर मान्छे मान्छेसँगै डराउनुपर्ने अवस्था छ । रुकुम पश्चिमको सोती गाउँमा भएको सामूहिक नरसंहार र रूपन्देहीको घटनामा जनप्रतिनिधिको संलग्नता रहेको बुझियो । जबजब रुकुम घटनामा ज्यान गुमाएका युवक नवराज विक र उनका साथीहरूलाई सम्झन्छु,, रूपन्देही देवदहमा बलात्कारपछि हत्या गरेर झुन्ड्याइएकी अंगिरा पासीलाई सम्झन्छु, अनि सोच्छु— जनप्रतिनिधि भनिएका वडाध्यक्षहरू यी घटनामा नजोडिएका भए ती सायद बाँच्थे कि ?

समाजका विभेद र विसंगतिको जरो उखेल्ने वाचा गरेर दशक लामो ‘जनयुद्ध’ को आगो सल्काएका रुकुम, रोल्पा, जाजरकोटजस्ता जिल्लाका जनप्रतिनिधिहरू नै जातीय विभेदलाई मलजल गर्दै उच्चजातीय अहंकारले ग्रसित हुनु सिंगो देशकै दुर्भाग्य हो । यस्ता घटनामा देखिनेभन्दा नदेखिने कसुर झन् खतरनाक हुन्छ । देखिने अपराधीभन्दा नदेखिने अपराधी खतरनाक हुन्छ । आजको युगमा पनि अन्तरजातीय प्रेम गरेकै निहुँमा उच्च जात भनिएकाहरूबाटै कसैको ज्यानसम्मै जाने गरी आक्रमण हुनुबाट समाजले अझै पनि परिवर्तनको संघार टेकिसकेको रहेनछ भन्ने प्रस्ट हुन्छ ।

त्यसै गरी रूपन्देहीको घटनामा गाउँकै युवकले ललाईफकाई बलात्कार गरेको खुल्न आएपछिको गाउँले भेलामा उपस्थित वडाध्यक्षले कथित ‘इज्जत’ को नाममा १३ वर्षीया बालिकालाई बलात्कारीकै जिम्मा लगाइदिनु हुन्नथ्यो । पीडकलाई कानुनी कारबाहीका लागि प्रहरीको जिम्मा लगाउनुपर्नेमा मिलापत्र गरेर बालिकालाई बलात्कारीको जिम्मा लगाउनु न्यायोचित होइन । वडाध्यक्षजस्तो मान्छेले ऐन–कानुनलाई समेत लात मारेर नाबालिग किशोरीलाई उसको मन्जुरी नै भए पनि बिहे गरिदिए बराबर हात थमाएर पठाउनु गैरकानुनी कार्य पनि हो । यसर्थ रुकुम हत्याकाण्ड होस् चाहे रूपन्देही, ‘जनप्रतिनिधि’ भनिएकाहरूले नकाम गरेका हुन् ।

त्यसो त बलात्कार, हत्याजस्ता घटनाहरूमा यस्ता जनप्रतिनिधिहरू, राजनीतिक शक्ति तथा समाजका अगुवा भनिएकाहरूको भूमिका सधैं देखिएकै हुन्छ । कहिले मिलापत्र गराउन त कहिले घटना दबाउन र पीडकलाई जोगाउन सलबलाउने यस्ता शक्तिहरूकै कारण कैयौं निर्दोष पीडितहरूले या त आत्महत्या गर्नुपरिरहेको हुन्छ या आजीवन पीडा सहेर र अन्यायमा परेर बाँच्नुपरिरहेको हुन्छ । हत्यारा र बलात्कारी जोगाउन समाजदेखि राजनीतिसम्मै तँछाडमछाड चलिरहेको हुन्छ । जब अपराधमा राजनीति र राजनीतिमा अपराध मिसिन्छ, तब पीडितहरूका लागि न्याय आकाशको फल हुन पुग्छ ।

राज्यशक्ति र सरकारका जिम्मेवार पदमा बस्नेहरूले कत्ति पनि लाज नमानी भन्ने गरेको सुनिन्छ, ‘यस्ता घटना त समाजमा निरन्तर भइरहन्छन् । हिजो पनि भएका थिए, आज पनि भएका छन् र भोलि पनि हुनेछन् ।’ रुकुम घटनालगत्तै अमेरिकामा भएको जातीय हिंसा भनिएको जर्ज फ्लोएडको हत्यालाई देखाउँदै हाम्रा गृहमन्त्रीले रुकुमको जातीय नरसंहारलाई सम्बोधन गर्दै भने— अमेरिकाजस्तो देशमा त यस्ता घटना हुन्छन् भने नेपालमा कुन नौलो कुरा भयो र ! हुन त यी तिनै गृहमन्त्री हुन् जसले कञ्चनपुरकी

१३ वर्षीया बालिका निर्मला पन्तको बलात्कारपछि भएको हत्यालाई लिएर पनि गैरजिम्मेवार अभिव्यक्ति दिएका थिए । देशको गृहमन्त्रीको यस्तो अभिव्यक्तिपछि निर्मला हत्याकाण्डको अनुसन्धान मृतप्रायः भएको छ । निर्मलाको हत्या भएको आगामी साउनमा दुई वर्ष पुग्दै छ । अपराध अनुसन्धानमा ‘ख्याति’ कमाएको नेपाल प्रहरी निर्मला हत्याकाण्डमा किन लुते बन्दै छ ? यस्तै हो भने रुकुम र रूपन्देहीका घटनाहरू पनि सामसुम पारिने त होइनन् ?

प्रकाशित : असार १८, २०७७ ०९:३२
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

पूर्वउपराष्ट्रपतिका छोरा तथा अखिल क्रान्तिकारीका महासचिव दिपेश पुनपछि सत्तारूढ माओवादीका उपाध्यक्ष तथा पूर्वसभामुख कृष्णबहादुर महरा सुन तस्करी अनुसन्धानमा पक्राउ परेका छन् । के सरकारले भ्रष्टाचारविरुद्ध शून्य सहनशीलता अपनाएकै हो त ?