गंगालालमा मुटुको मुख्य धमनीको जटिल शल्यक्रिया
काठमाडौँ — सहिद गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रमा ‘टोटल एओर्टिक आर्च रिप्लेसमेन्ट’, भनिने मुख्य धमनीको जटिल शल्यक्रिया सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको छ । डा.रविन्द्र तिमलाको नेतृत्वमा गरिएको उक्त शल्यक्रिया नवलपरासीकी ६० वर्षीया एक महिलामा गरिएको हो ।
यस्ता शल्यक्रियापछि बाँचेर घर फर्किने मुलुकमै उनी पहिलो बनेकी छन् । शल्यक्रिया गरेकी महिलाको अवस्था राम्रो रहेको उल्लेख गर्दै डा. तिमलाले भने–‘सम्भवत: उनी आगामी मंगलबार वा बुधबार घर फर्किने छिन् ।’
शल्यक्रियाअन्तर्गत ती महिलाको मुटुबाट निस्किने मुख्य धमनीको पहिलो र उपल्लो भाग फेरिएको हो । उनको धमनी फुलेर ६.५ सेन्टिमिटर पुगेकोले भविष्यमा फुटन सक्ने जोखिम कम गर्न शल्यक्रिया गरिएको हो । धमनीको उपल्लो भागमा मस्तिष्कमा जाने रक्तनलीहरु समेत हुनाले यो शल्यक्रिया जटिल प्रकृतिको मानिन्छ । शल्यक्रिया गर्दा मस्तिष्क र शरीरको अन्य भागमा जाने रक्त सञ्चारलाई छुट्याएर रक्तनलीहरु एक/एक गरेर छुट्याउँदै नयाँ रक्तनलीसँग जोडिएको डा.तिमलाले बताए ।
अनियन्त्रित उच्च रक्तचाप, वंशानुगत रोगलगायत विभिन्न कारणले मुटुबाट निस्किने मुख्य धमनी फुल्न सक्छ । सामान्य रुपमा २.५ सेन्टिमिटरको मोटाइ हुने उक्त नली फुलेर ६ सेन्टिमिटर पुगेपछि चर्किने वा फुट्ने सम्भावना हुन्छ । यसरी चर्कंदा वा फुट्दा तुरुन्त मृत्यु हुन सक्छ भने आकस्मिक शल्यक्रिया गर्दा समेत मृत्यु हुने जोखिम उच्च हुन्छ ।
यसैले मुख्य धमनी धेरै फुल्नु अगावै शल्यक्रिया गर्नु सुरक्षित रहेको औल्याउँदै डा.तिमला भन्छन् –‘एक पटक फुलेपछि फुल्ने क्रम नरोकिनाले नियमित औषधि सेवन र स्वास्थ्य परीक्षण सँगै आवश्यकताअनुसार शल्यक्रिया गराउनु पर्छ ।’
प्रकाशित : माघ ५, २०७५ १८:३७
