एमडीएमएस स्थापनामा ढिलाइ : सामान आउनै १४ महिना लाग्यो
काठमाडौँ — अवैध रूपमा भित्रिएको मोबाइल बन्द गर्न, ट्रेडमार्क चोरी भएको मोबाइल नियन्त्रण गर्न र विदेशबाट आउने अवैध कल नियन्त्रणका लागि स्थापना गर्न लागिएको मोबाइल डिभाइस म्यानेजमेन्ट सिस्टम (एमडीएमएस) का सामान ढिलो गरी आइपुगेका छन् । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले ६ महिनाभित्र प्रणाली स्थापना गरी परीक्षण गर्ने गरी गत वर्ष असार १९ मा ठेक्का दिएको थियो । ठेकेदार कम्पनीले भने सम्झौताको १४ महिनापछि सामान ल्याइपुर्याएको छ ।
प्राधिकरणले एमडीएमएसको विकास, जडान तथा सञ्चालनका लागि मलेसियाको न्युमेरा, भारतको ओएसआई डिजिटल तथा सिंगापुरको नमस्ते ग्लोबलको संयुक्त उपक्रम (जेभी) लाई ७८ करोडको परियोजनाको जिम्मा दिएको थियो । ६ महिनाभित्र काम सक्ने गरी ठेक्का दिइए पनि प्राविधिक कारणले सुरुमा एलसी खोल्न ढिला भएको र पछि कोभिड–१९ को महामारीका कारण अन्तर्राष्ट्रिय उडान बन्द भएकाले सामान आइपुग्न ढिलाइ भएको प्राधिकरणका प्रवक्ता मीनप्रसाद अर्यालले जानकारी दिए ।
कोभिड–१९ को महामारीका कारण अन्तर्राष्ट्रिय फ्लाइट खुलेको तीन महिनाभित्र काम सम्पन्न गर्नर् ेगरी म्याद थपिएको अर्यालले बताए । ‘कोभिड–१९ का कारण सिस्टमका लागि आवश्यक प्रणाली आयातमा कठिनाइ भएको र सिस्टम जडानका लागि मलेसियाबाट विज्ञ टोली आउन नसकेपछि थप समय लागेको हो,’ अर्यालले भने, ‘अहिले सिंहदरबारस्थित राष्ट्रिय सूचना प्रविधि केन्द्रमा ती सामग्री राखिएको छ ।’ प्राधिकरणलाई कार्यालय स्थापनाका लागि सरकारले उपलब्ध गराएको खुमलटारस्थित रेडियो नेपालको जग्गामा सिस्टम जडान गर्ने सोच भए पनि जग्गा प्राप्तिको प्रक्रिया नसकिएकाले चाबहिलस्थित प्राधिकरणको जग्गामा राख्ने प्रक्रिया अघि बढाइएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
चोरी एवं अवैध रूपमा भित्रिएका फोन र अवैध कल नियन्त्रणका लागि जडान गर्न लागिएको एमडीएमएसको खरिद प्रक्रिया भने निकै विवादित थियो । एमडीएमएसका सामान खरिदको जिम्मा पाएकोमध्ये एक न्युमेरा आफ्नै देश मलेसियामा निलम्बनमा परेको कम्पनी हो । उसले उपभोक्ताको तथ्यांक सुरक्षा गर्न नसकेको भन्दै निलम्बन गरिएको हो । मलेसियाको कम्युनिकेसन एन्ड मल्टिमिडिया कमिसनले १९ मार्च २०१९ मा सार्वजनिक गरेको सन् २०१७ को वार्षिक प्रतिवेदनमा तथ्यांक सुरक्षा गर्न नसकेको आरोपमा न्युमेरालाई निलम्बन गरी भुक्तानी रोक्का गरिएको उल्लेख छ ।
न्युमेराले मलेसियाको कम्युनिकेसन एन्ड मल्टिमिडिया कमिसनविरुद्ध त्यहाँको सर्वोच्च अदालतमा मुद्दा दायर गरेको थियो । न्युमेरालाई २६ जनवरी २०१८ मा पत्र पठाउँदै मल्टिमिडिया कमिसनले पब्लिक सेलुलर ब्लकिङ सेवाबाट निलम्बन गरेको जानकारी गराएको थियो । मलेसियन सरकारले मोबाइल ब्लकिङ सेवा सञ्चालन गर्न न्युमेरालाई जिम्मा दिए पनि कम्पनीले व्यवस्थापन गरेका १२ वटा दूरसञ्चार सेवा प्रदायक कम्पनीका उपभोक्ताको मोबाइल नम्बर, आईएमईआई नम्बर र घर ठेगाना रहेको विवरण सन् २०१४ मा चोरी भएको थियो ।
प्राधिकरणले राख्न थालेको एमडीएमएस पनि यस्तै खालको सेवा यो । प्राधिकरणले ०७५ वैशाख २८ मा एमडीएमएसका लागि आशयपत्र मागेको थियो । आशयपत्रका आधारमा असोज २६ मा ६ कम्पनी छानिएको थियो । न्युमेरा मलेसियासहित ओएसआई डिजिटल भारत र नमस्ते ग्लोबल कम्युनिकेसनको जोइन्ट भेञ्चर (जेभी) ले अर्को कम्पनीको तुलनामा बढी रकम प्रस्ताव गरे पनि प्राधिकरणले रकम घटाउन लगाई सम्झौता गरेको थियो । यो जेभीले सुरुमा भ्याटबाहेक ७४ लाख ९९ हजार ८ सय ८८ डलर प्रस्ताव गरेको थियो । प्राधिकरणले उसले गरेको प्रस्तावित रकम घटाउन लगाई ७० लाख ६६ हजार ८ सय ८८ डलरमा सम्झौता गरेको हो । एमडीएमएस प्रणाली जडान गर्न अन्तिम प्रतिस्पर्धाका लागि मोबिलोन ट्रेड नेपाल, इन्फ्रारेड बेल्जियम र ग्रिन आइटी सोलुसनको जेभी थियो । यो जेभीले भ्याटबाहेक ७० लाख ७१ हजार २ सय ५ अमेरिकी डलरमा काम गर्ने प्रस्ताव पेस गरेको थियो ।
प्रकाशित : आश्विन ८, २०७७ ०७:०६