ढाका, बंगलादेश — महिनायता जारी ढाका अन्तर्राष्ट्रिय वाणिज्य मेलामा नेपाली उत्पादन प्रवद्र्धनका लागि आएका व्यवसायीले स्टल नपाएको गुनासो गरेका छन् । २४ वर्षदेखि आयोजना हुँदै आएको मेलामा नेपाली व्यवसायी सहभागी हुन थालेको तीन वर्ष मात्रै भएको छ ।
मेलामा नेपालसहित विश्वका ५० बढी देशले आफ्ना उत्पादनको प्रवद्र्धनसँगै बिक्री गरिरहेका छन् ।
नेपाली दूतावासका अनुसार पहिलो वर्ष १९ लाख रुपैयाँ खर्चेर स्टल खरिद गरिएको तर नेपाली व्यवसायीको खासै उपस्थिति थिएन । अघिल्लो वर्ष पनि करिब ३० लाख खर्च गरेर स्टल किनिएको थियो । उनले भने, ‘मेलाको पहिलो साता र अन्तिम साता नेपाली स्टल खाली भयो ।’
यो वर्षचाहिँ करिब ३० लाख बढी खर्चेर किनिएको स्टल नेपाली व्यवसायीलाई अभाव भयो । छ वटा स्टलमा १५ जना व्यवसायी कोचिएर बस्नुपरेको व्यवसायीहरूले बताए । नेपाल उद्यमशील महिला महासंघकी अध्यक्ष देविका बुढाथोकीले बंगलादेशमा नेपाली उत्पादनको मागलाई यकिन गरेर त्यहीअनुसारको स्टल खरिद गर्न जरुरी रहेको सुझाव दिइन् । ‘नेपाली उत्पादन टन्नै छन् तर कहाँ राखेर बेच्ने भन्ने समस्या छ ।’
मेलामा नेपाली उत्पादनहरू पस्मिना, हस्तकला, अल्लोबाट निर्मित सामानसँगै कृषिजन्य उत्पादनहरू जडीबुटी, अदुवा, अम्लिसो, अलैंची, टिमुरलगायतका वस्तु प्रवद्र्धनका लागि राखिएको छ ।
नेपाल–बंगलादेश च्याम्बर अफ ट्रेडर्सका संस्थापक अध्यक्ष पन्नालाल जैनले नेपाली व्यवसायी र दूतावासबीचको तालमेल अभावले नेपाली वस्तु प्रवद्र्धनमा समस्या हुने गरेको सुनाए । उनका अनुसार बंगलादेश निर्यात हुने ९० प्रतिशत वस्तु पूर्वका छन् ।
पूर्वका उत्पादनहरूको एउटा पनि स्टल नहुनु दुखद रहेको जैनले बताए । उनले भने, ‘स्टलकै अभाव छ । यसले गर्दा व्यापार प्रवद्र्धनमा समस्या भएको छ ।’ उनले नेपाली उत्पादन प्रवद्र्धनमा सरकारी निकाय गम्भीर नबनेको आरोप लगाए ।
जैनले भन्सारको झमेलाले निर्यातमा कठिनाइ भएको बताए । नेपालमा उत्पादित ६ रुपैयाँको एक किलो बन्दाकोपी ६० टाका, २ सय २० डलरको एक टन अदुवा निर्यात गर्दा बंगलादेश भन्सारले ९ सय डलर मूल्यांकन गर्ने र ५७ प्रतिशतभन्दा बढी डयुटी असुल्छ ।
बंगलादेशस्थित नेपाली दूतावासले सोमबार साँझ नेपाली व्यवसायीमाझ छलफल आयोजना गरेको थियो । पस्मिना, धागो, जडीबुटी तथा कृषि उत्पादनको माग बंगलादेशमा उच्च रहेको कार्यवाहक नेपाली राजदूत धनबहादुर वलीले जनाए । उनले भने, ‘मागअनुसार नेपाली व्यवसायीले निर्यात गर्न सकेका छैनन् ।’
नेपाली उत्पादन निर्यातका लागि बंगलादेश उत्कृष्ट गन्तव्य रहेको बताउँदै वलीले निर्यातका लागि दूतावासले सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । ‘बंगलादेश सरकारले नेपाली उत्पादन ९३ वटा वस्तुको सूची मागेको पनि धेरै भयो,’ उनले भने, ‘हामीले सूची दिनै सकिरहेका छैनौं ।’
प्रकाशित : माघ १७, २०७५ १०:१२
