तल्लो सदनमा रिपब्लिकनको बहुमत

अमेरिकी टेलिभिजन सीएनएनले रिपब्लिकनले बहुमतका लागि आवश्यक सिट जित्ने निश्चित भएको उल्लेख गरेको छ । ४ सय ३५ सदस्यीय सदनमा बहुमतका लागि २ सय १८ सिट आवश्यक पर्छ । रिपब्लिकन दलले २ सय १८ देखि २ सय २३ सिट जित्ने सीएनएनले जनाएको छ ।

रिपब्लिकन दलले भने क्यालिफोर्नियाका सांसद केभिन म्याकार्थीलाई सभामुखका लागि अघि सारिसकेको छ । हाल डेमोक्रेटिक दलकी नान्सी पेलेसी सभामुख छिन् । संसद्मा बहुमत ल्याएसँगै म्याकार्थी सभामुख हुने निश्चित भएको छ । संसद् बैठक जनवरी ३ मा बस्दै छ ।

जितको उत्सव मनाएका म्याकार्थीलाई राष्ट्रपति जो बाइडेनले बधाई दिएका छन् । उनले चुनावी नतिजाअनुसार अमेरिकी जनताले काम गर्न मिलेर अघि बढ्न आग्रह गरेका बीबीसीले उल्लेख गरेको छ । ‘अमेरिकी जनताले उनीहरूका पक्षमा काम होस् भन्ने चाहेका छन्,’ बाइडेनले भनेका छन्, ‘उनीहरूले आफ्नो जीवन राम्रो हुने पक्षका मुद्दामा हामीहरू मिलेको हेर्न चाहन्छन् ।’

रिपब्लिकन दलले झिनो अन्तरले बहुमत हासिल गरे पनि त्यो राष्ट्रपति जो बाइडेनका लागि महँगो साबित हुने देखिएको छ । किनकि विपक्षी दलले एकमात्र सदनमा बहुमत ल्याएको खण्डमा पनि राष्ट्रपतिका नीतिलाई वैधता दिनबाट रोक्न त्यो पर्याप्त हुन सक्छ । यसको अर्थ, आगामी दुई वर्ष बाइडेनका लागि कठिन हुने देखिएको छ ।

रिपब्लिकन दलको सफलतासँगै अमेरिकी सरकारमाथिको नियन्त्रण पुनः दुई पार्टीमा विभाजित भएको छ । एक साताअघि भएको मध्यावधि निर्वाचनमार्फत रिपब्लिकनले दुवै सदनमा बहुमत ल्याउने कतिपयले विश्लेषण गरेका छन् । तर अपेक्षित नतिजा ल्याउन नसकेपछि सरकारमाथिको नियन्त्रण बाँडिएको हो ।

गत साता भएको निर्वाचनमा अनपेक्षित परिणाम आउनुमा अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रिपब्लिकनका सिनेट नेता मिच म्याकोनेल जिम्मेवार रहेको रिपब्लिकनहरूले दोष लगाएका छन् । अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भने सन् २०२४ को राष्ट्रपतीय चुनावमा प्रतिस्पर्धामा उत्रने घोषणा गरेका छन् ।

ट्रम्पले मंगलबार ‘अमेरिकालाई फेरि एक पटक महान् र गौरवशाली बनाउनुपर्ने बेला आएको’ भन्दै राष्ट्रपतिका लागि उम्मेदवारी घोषणा गरेको बताएका थिए । ‘यो मेरो होइन, अब हाम्रो साझा अभियान हुनेछ,’ फ्लोरिडास्थित मार–ए–लागो रिसोर्टमा ट्रम्पले भनेका छन्, ‘हामीले हाम्रो देश बचाउनुपर्छ ।’

ट्रम्प कार्यकालमा उपराष्ट्रपति रहेका माइक पेन्सले भने रिपब्लिकन दलसँग राष्ट्रपतिका लागि ट्रम्पभन्दा राम्रो उम्मेदवारको विकल्प रहेको प्रतिक्रिया दिएका छन् । उनी पनि राष्ट्रपतीय उम्मेदवारको दौडमा रहेको अमेरिकी सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन् । दुई वर्षअघि भएको चुनावमा ट्रम्प वर्तमान राष्ट्रपति जो बाइडेनसँग पराजित भएका थिए । बाइडेनले पनि सन् २०२४ को चुनावमा प्रतिस्पर्धा गर्ने सम्भावना रहेको बताइएको छ । त्यस्तै, फ्लोरिडाका गभर्नर रोन डेसान्टिस पनि दुई वर्षपछि हुने राष्ट्रपतीय चुनावका लागि रिपब्लिकन दलका तर्फबाट उम्मेदवार बन्न सक्ने जनाइएको छ । गत साता भएको मध्यावधि चुनावमा अत्यधिक मतसहित पुनः निर्वाचित भएसँगै डेसान्टिस पार्टीभित्र निकै लोकप्रिय बनेका छन् ।

माथिल्लो सदनमा सिनेटमा भने डेमोक्रेटिक दलले बहुमत कायम गरिसकेको छ । एक सय सदस्यीय सिनेटमा डेमोक्रेटिक ५० सिटमा विजयी भएको हो । रिपब्लिकनको ४९ सिट छ । कुनै पनि उम्मेदवारले ५० प्रतिशत मत नकटाएपछि जोर्जिया राज्यमा डिसेम्बर पहिलो साता पुनः मतदान हुँदै छ । उक्त चुनावको नतिजाले बाँकी एक सिट निर्धारण हुनेछ । तर उक्त सिट रिपब्लिकनले जितेको खण्डमा पनि सिनेटमाथि डेमोक्रेटिकको नियन्त्रण कायम रहनेछ । किनकि, दुवै दलको बराबर सिट आएको अवस्थामा सिनेटमा उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले मतदान गर्न पाउँछिन् । ह्यारिस डेमोक्रेटिक दलबाट उपराष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएकी हुन् ।

पछिल्लो नतिजासँगै अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनलाई राहत मिलेको अमेरिकी सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन् । राष्ट्रपतिको सिफारिसका आधारमा सिनेटमा बहुमत हुने दलले सर्वोच्च अदालतसहित संघीय अदालतहरूमा भने नियुक्ति गर्ने सक्ने व्यवस्था छ ।

देशको अर्थतन्त्रमा आएका समस्या र चार दशकयताकै ठूलो मूल्यवृद्धिका कारण पछिल्लो समय अलोकप्रिय बन्दै गएका बाइडेनका कारण डेमोक्रेटिक दलले निकै ठूलो हार व्यहोर्ने चुनावी सर्वेक्षणहरूले देखाएका थिए । तर सिनेटमाथिको नियन्त्रणसँगै बाइडेनले राहतको सास फेरेका छन् । सिनेटमा बहुमत मात्र होइन, तल्लो सदन हाउस अफ रेप्रिजेन्टेटिभ्स (प्रतिनिधिसभा) मा पनि डोमोक्रेटहरूको प्रदर्शन उल्लेखनीय मानिएको छ ।

प्रतिनिधिसभामा रिपब्लिकन दलले झिनो अन्तरले बहुमत ल्याएको भए पनि यो चुनावअघिको आकलनभन्दा निकै फरक परिणाम हो । सामान्यतः अमेरिकी मध्यावधि चुनावमा सत्तारूढ दलको तुलनामा विपक्षी दलले राम्रो नतिजा ल्याउने गर्छ । डेमोक्रेटिक दलको चुनावी परिणाम सत्ताको नेतृत्व गरिरहेको दलले २० वर्षयता ल्याएको सबैभन्दा राम्रो हो । सन् २००२ मा राष्ट्रपति जर्ज डब्लू बुसको रिपब्लिकन दलले संसद्का दुवै सदनमा जित हात पारेको थियो ।