महँगी र जलवायु परिवर्तनले ‘गुफा घर’ पस्दै फ्रान्सेली

‘तापक्रम वर्षभरि २१ देखि २५ डिग्रीबीचमा रहन्छ । बिजुली र ग्यासको बिल लगभग शून्य छ, आनन्द छ,’ उनले भने । गुफाका साना कोठामा बस्ने हुनाले उनीहरू यसलाई थोग्लोदित मेजों (सानो भुइँ सतहमा उड्ने चराको गुँड) भन्ने गर्छन् । यी गुफाका घरहरू तातो मौसमका शरणस्थल बनेका छन् । भविष्यको जलवायु संकट समाधानको माध्यम भन्नेहरू पनि छन् । फ्रान्सको भाल द्वाज क्षेत्र (विभाग) को थोग्लोदित गाउँका बासिन्दाहरू यो कुरामा विश्वस्त छन् ।

ताता दिनमा थोग्लोदित घरमा प्रवेश गर्नु गुफा फेरि कहिल्यै छोड्न नचाहने जोखिम लिनु जस्तै भएको छ । धेरै शताब्दी पहिले खनेका यी बासस्थानहरूमा कतै पनि एयर कन्डिसनर छैनन् ।

बाहिर तातोले मानिसहरू आकुलब्याकुल भइरहेका बेला यो गुफामा बस्नेलाई भने आनन्द छ । गएका केही वर्षयता जाडोमा निकै ठण्डी हुने र गर्मीमा अत्यधिक तापक्रम हुन लागेपछि प्याट्रिक र उनका केही चिनजानका मानिस पेरिस नजिकबाट गुफातिर सरेका थिए ।

‘आज बाहिरको तापक्रम करिब ३५ डिग्री छ । मेरो गुफामा २२ छ । यहाँ बसेपछि बाहिरको गर्मी सहन निकै गाह्रो हुने रहेछ,’ उनले भने । अधिकांश गुफाहरू पहाडको खोंचमा छन् । गुफाभित्र छन्– भान्छा कोठा, सानो बार, नरम सोफा, सिँढी चढेर उक्लिनुपर्ने दुईतले ओछ्यान ।

त्यसैको छेउमा कम्प्युटरसहितको सानो अफिस, काठका फलेकले बेरेको चर्पी र स्नान कक्ष । सजावटी सामानका लागि भित्तामै किला ठोकेर बनेका साना तख्ता । अधिकांश ७० वर्गमिटरका यी गुफा अपार्टमेन्टमा सबै अटाएका छन् ।

यसले पछिल्लो समयमा पेरिसका केही हुने–खानेहरूलाई ईर्ष्या जगाइदिएको छ । त्योभन्दा महत्त्वपूर्ण, उनले करिब ७ वर्षअघि नेपालबाट ल्याएको हिमाली तोरण (लुङ्ता) भित्तामा सजाएका छन् । यो लुङ्ताका रङमा पाँचखाले जनावर अंकित हुन्छन् । ती कुन रङले के संकेत गर्छन् उनलाई जानकारी पनि छ ।

लुङ्ता राख्नाले शुभकार्य, मनोकांक्षा पूरा गर्ने, पुण्य प्राप्ति हुनेलगायतका विविध फाइदा हुने धार्मिक मान्यताले नेपाली लुङ्ता सजाएको उनी सुनाउँछन् ।

‘यी हिमाली देउता हुन् । म पनि डाँडामा बस्छु । कुनै समस्या पर्दा यी ५ मध्ये एउटा न एउटा देउताले हाम्रो रक्षा गर्छन्,’ उनी हाँस्दै भन्छन् । पाँच जनावरमध्ये गरुडले आयु बढाएर प्राण वृद्धि गर्ने, बाघले सुखशान्ति र समृद्धि बढाउने, मेघले भाग्य अभिवृद्धिको काम गर्ने, सिंहले शुभमंगल वा पुण्य दिने र घोडाले साहस र परिश्रम जनाउने उनले सुनाए ।

‘मलाई कुनै चिन्ता छैन । मेरो भेन्टिलेसनले गुफाको वातावरणलाई राम्रोसँग सन्तुलन मिलाइदिन्छ । म पृथ्वीभित्र सुरक्षित, ढुक्क आश्रय महसुस गर्छु किनकि मलाई सुरक्षा दिने हिमाली देउता छन् । नेपालदेखि आएका छन्,’ विश्वाससाथ उनी भन्छन् ।

क्रिस्चियन फोर्नियर र प्याट्रिक पोटेलका गुफा पुरातन समयमा गाईबस्तुका आश्रयस्थल थिए । लगभग २५० वटा गुफा सबै १५ औं शताब्दीका हुन् । दुर्दुन्य क्षेत्रमा करिब १४ हजार गुफा रहेको जनाइएको छ ।

गत जुलाईमा ल फिगारो दैनिक अखबारले गर्मीको लहरबाट बच्न उपयुक्त निवास भन्दै किन्न सकिने दस गुफाको नामावली सार्वजनिक गर्‍यो । त्यसले धेरैको ध्यान तान्यो । त्यसपछि उत्सुक खरिददकर्ता ला रोस गुयानमामा हतारिएको क्रिस्चियनले बताए । अहिले गुफा हेर्न धेरै मानिसहरू आउन थालेका छन् ।

उनको अतिथि पुस्तिकामा ५२ देशका नागरिकको हस्ताक्षर पुगिसकेको छ । ‘सहरमा भन्दा सस्तो गुफा अपार्टमेन्ट, ९० सेन्टिमिटरको धेरै बाक्लो पर्खालले चिसो र तातो नियन्त्रण गरिदिने, ग्यास र बिजुलीको खासै बिल नउठ्ने र बस्न शान्त हुनाले गुफा किन्नेको आकर्षण बढेको छ,’ क्रिस्चियन भन्छन् ।

गुफामा बस्नेको संख्या बढ्दै जाँदा साना पसल र बियर बार पनि खुल्न थालेका छन् । चहलपहल बढ्दै जाँदा १५ हजार युरोमा किनबेच भएका गुफा गृहको मूल्य अहिले ८० हजार युरो पुगेको छ ।