उजेलीको ‘उज्यालो’

थानचोकबाट चामे उति टाढाको बाटो होइन, झन्डै ५ किलोमिटर पैदलबाटो । अर्थात् त्यही १ घण्टाजतिको बाटो पनि हिँड्न मुस्किल भएपछि उजेली नाति अशोकको बुई चढेर पुगिन् चामे आँखा शिविर । ‘श्रीमान् डिल्लीजंग भने माथि नारखोलापारि नाम्केतिरको भेडीगोठमा बस्छ,’ उजेलीले सुनाइन्, ‘अनि यही नाति केटाकै बुई चढेर भए पनि आँखा बनाउन आएकी हुँ नानी ।’

नभन्दै जेठ ११ गते मंगलबार बिहानै उनको आँखा अप्रेसनको पालो आयो । आफूले रेडियोमा नाम सुनेकै डाक्टर सन्दुक रूइतको छेउमा उजेली थिइन् । आँखा चिर्ने भनेपछि सुरूमा थोरै डर पनि लागेको रहेछ, तर आफूभन्दा बुढ्यौली छोएका थुप्रै आँखा बिरामीको हूल देखेर उजेली चुपै लागिन् ।

दाहिने आँखाको अप्रेसनपछि पट्टी बाँधेर दिन–रात बिताउन निकै असजिलो भएको थियो उजेलीलाई । तर, पर्खनुबाहेक उपाय पनि थिएन । बुधबार बिहान आकाश अलि धुम्मिएको थियो, हलुका पानी पनि पर्दै थियो । घाम पर्खेरै ११ बज्यो । अनि फेरि डा. रूइत आँखामा पट्टी बाँधिएका बिरामीको हूलबीच आइपुगे र एकपछि अर्को गर्दै पट्टी खोलिदिँंदै आँखामा आएको उज्यालो पहिल्याउन थाले । नभन्दै उजेलीले पनि आफू सामुन्नेको संसारै निकै उज्यालो देखिन् । हिजोसम्म घुर्मैलो लाग्ने चामेवरपरका पहाड पनि उज्यालो देखिन् । चामे, माडाबाट मर्स्याङ्दीपारिको भित्ता हेर्दै भनिन्, ‘हिजो त आँखामा बादल मात्रै थियो, अहिले त छ्याङ्ङै भएछ ।’

तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठानका कार्यकारी निर्देशक डा. सन्दुक रूइतको नेतृत्वमा तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठान काठमाडौंका १५ जनाको स्वास्थ्यकर्मी–टोली चामे शिविरमा खटिएको थियो । डा. रूइतले दुई दिनमा ६४ जना वृद्धवृद्धाका आँखाको शल्यक्रिया गरिरहँदा मनाङी मात्रै नभई लमजुङ र गोरखाका केही नागरिकले समेत सेवा लिन पाए । तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठान, तेज कोहली एन्ड रूइत फाउन्डेसन र सामुदायिक आँखा केन्द्र मनाङको आयोजनामा सञ्चालित शिविरमा करिब ८ सय जनाबाट छनोट गरी मोतियाबिन्दु भएका आँखाका बिरामीको शल्यक्रिया गरिएको थियो ।