विद्यालय भवन बनाएर मात्र शिक्षा प्रणाली सुध्रिँदैन : उषा झा
काठमाडौँ — राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्व सदस्य उषा झाले विद्यालय भवनहरु थपेर मात्रै गुणात्मक शिक्षा हासिल गर्न नसिकएको बताएकी छन् । सोमबार कान्तिपुर मिडिया ग्रुपद्वारा आयोजित कान्तिपुर एजुकेसन समिट-२०२२ मा बोल्दै झाले अहिले भएकै शैक्षिक संस्था पर्याप्त रहे पनि गुणस्तरीय शिक्षाका लागि पहल हुन नसकेको बताएकी हुन् ।
‘शैक्षिक संस्थाहरुको संख्या धेरै भयो । अहिले भएका विद्यालयको अवस्था कस्तो छ ? देशले शिक्षा क्षेत्रमा खोजेको के हो ? आजको आवश्यकता के हो भनेर जानुपर्थ्यो,’झाले भनिन्, ‘प्राविधिक शिक्षाको पहुँच बढाउने हो भने हामीले व्यक्तिलाई लक्षित गरेर कार्यक्रम बनाउनुपर्छ । न कि, कुनै भवन वा पूर्वाधार बनाउने हो । शैक्षिक संस्थाहरुमा अब गुणात्मक नतिजा खोजिनुपर्छ । विद्यार्थीलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ । भवनलाई होइन ।’
त्यस्तै विद्यालयहरूलाई मर्ज (एकीकृत) गर्न सके शिक्षक अभावको समस्या समाधान हुने उनले बताइन् । त्यस्तै विद्यालयहरूलाई मर्ज (एकिकृत) गर्न सके ५८ हजार शिक्षक नचाहिने बताएकी छन् । अहिले भएका विद्यालय संख्याका आधारमा उक्त शिक्षक संख्या चाहिने भए पनि विद्यालयहरूलाई नै मर्ज गरेर लगिए शिक्षकको संख्या धेरै कम हुने उनको भनाइ थियो ।
संख्या बढीभन्दा पनि गुणस्तरीय शिक्षक आवश्यक रहेको उनको भनाइ थियो । शिक्षण संस्थाको भवन मात्र राम्रो बनाएर नहुने बताइन् । ‘ऐन कानुन मात्र बनाएर हुँदैन,’ उनले भनिन्, ‘कार्यान्वयन र मूल्यांकनको पक्ष एकदम कमजोर छ, यसलाई प्रभावकारी बनाउन जरुरी छ ।’
उनले प्राविधिक शिक्षाले पनि सबैलाई समेट्न नसकेको उनको भनाइ छ । ‘त्यसैले प्राविधिक शिक्षालाई कुन रूपमा लग्ने हो, कतिवटा चाहिने हो, पालिका तहमै म्यापिङ गरेर गयौं भने त्यसपछि संघीय तहमा कार्यान्वयनका लागि निर्देशन दिन सकिने थियो,’ उनले भनिन, ‘यो गर्न सम्भव छ र आवश्यकता पनि हो ।’
