सर्केगाड गाउँपालिका–४ सायास्थित स्वास्थ्यचौकीमा सिटामोललगायत कुनै पनि औषधी छैन । औषधि सकिएपछि स्वास्थ्यकर्मीहरू स्वास्थ्चौकी खोल्ने र बन्द गर्ने गरेरमात्र दिन बिताउन बाध्य छन् । स्वास्थ्यचौकीमा औषधि नभएपछि बिरामीसमेत त्यहाँ जान छोडेका छन् ।
हुम्लाको नाम्खा गाउँपालिका–६ लिमीका बालबालिका कोरोनाविरुद्धको खोपबाट वञ्चित भएका छन् । हिउँले लिमी जाने बाटो बन्द भएपछि खोप अभियान प्रभावित बनेको हो । बर्सेनि झन्डै ६ महिना लिमी आसपासका डाँडाकाँडा हिउँले छोपिएका हुन्छन् । लिमी जान हिल्साबाट नाङ्मा र सदरमुकाम सिमकोटबाट न्यालु लेक पार गर्नुपर्छ । झन्डै ५ हजार मिटर उचाइका दुवै लेकमा कम्तीमा ५ फिट हिउँ परेकाले बाटाहरू पुरिएका छन् ।
नेपालगन्जमा बिहानैदेखि बाक्लो हुस्सु लाग्न थालेपछि कर्णालीका हिमाली जिल्लाहरूमा हवाई सेवा ठप्प हुन थालेको छ । नेपालगन्ज विमानस्थलबाट मुगु र हुम्लासहित जुम्ला, डोल्पा र बाजुराको कोल्टीमा प्रतिदिन ५ देखि ७ वटा उडान हुने गरेकामा अहिले हुस्सुले एउटा उडान गर्न पनि समस्या हुन थालेको छ ।
नाम्खा गाउँपालिका–६ लिमीमा पहिले परेको हिउँ नबिलाउँदै भारी हिमपात भएपछि करिब १५ सय चौरीसहित पशुचौपाया जोखिममा परेका छन् । लिमीमा यो वर्ष तेस्रोपल्ट भारी वर्षा भएको हो । स्थानीयले घाँस काट्ने तयारी गर्दै गर्दा कात्तिक अन्तिम साता भारी हिमपात भएको थियो ।
पहिलेको हिउँ नपग्लिँदै पुनः हिमपात भएपछि हुम्लाको जनजीवन कष्टकर बनेको छ । सदरमुकाम सिमकोटसहित जिल्लाभर सोमबार बिहानबाट हिमपात जारी छ । हिमपातकै कारण तापक्रम माइनस ११ डिग्री सेल्सियसमा झरेको हुम्ला विमानस्थलले जनाएको छ । उच्च हिमाली क्षेत्रको तापक्रम माइनस १५ डिग्री सेल्सियससम्म पुगेको अनुमान छ ।
मुगुमकार्मारोङ गाउँपालिकाका धेरैजसो बस्तीका बासिन्दा कात्तिक दोस्रो साता नै बेंसी झरिसकेका छन् । उनीहरू यस वर्ष मात्र औलका बस्ती झरेका होइनन्, विगतका वर्षमा पनि उनीहरूको चर्या यस्तै हुन्थ्यो । बर्सेनि ६ महिना कार्मारोङका सबै गाउँ सुनसान हुन्छन् । ‘बाक्लो हिउँले गाउँमा बस्नै सकिँदैन,’ मुगुगाउँका टासी तामाङले भने, ‘हिउँदभरि औलमा बस्छौं, चैत–वैशाखमा हिउँ बिलाएपछि मात्र गाउँ फर्किन्छौं ।’ तसर्थ असारे विकासको चपेटामा हिमाली बस्ती पर्ने गरेको स्थानीय बताउँछन् ।
जीवना चौंलागाईं नौ कक्षा भर्ना भएको आठ महिना भयो । कालीकोटको खाडाचक्र–३ ताडीस्थित जनजीवन माविमा उनी भर्ना भए पनि लामो समय विद्यालय खुलेन । मध्य भदौमा विद्यालय खुले पनि पढाइ नियमित भएन । दसैं–तिहार सकेर कात्तिक २५ देखि विद्यालय खुले पनि पढाइ नियमित नहुँदा उनलाई कोर्स नसकिने चिन्ता छ । पढ्नकै लागि शुभकालिकाबाट खाडाचक्र आएकी उनले भनिन् ‘हिउँद लागिसक्यो, अहिलेसम्म अंग्रेजीको तेस्रो पाठसम्म मात्र पढाइ भएको छ ।’
कान्तिपुर मिडिया ग्रुप (केएमजी), केएल दुगड समूह र समिट एयरले हुम्लाको खाद्यान्न समस्या तत्काल समाधान गर्न बिहीबार ३४ क्विन्टल चामल पठाएका छन् । हुम्लाको खाद्य संकटबारे कान्तिपुर दैनिकमा बुधबार समाचार प्रकाशित भएपछि तीनवटा संस्थाको सहकार्यमा उक्त सहयोग उपलब्ध गराइएको हो ।
चामल ढुवानीमा भएको कमिसनको खेलले हुम्लामा खाद्य संकट निम्तिएको छ । हवाईमार्गबाट हुम्लामा खाद्य ढुवानी गर्न गत साउन १५ मा खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले गोप्य सिलबन्दी बोलपत्र आह्वान गरेको थियो । तर, झन्डै ४ करोड कमिसनको प्रलोभनमा महँगो ढुवानी दर कबोल गर्ने कार्गो सर्भिसलाई ढुवानी स्वीकृत दिन खोज्दा हुम्लामा चामल ढुवानी रोकिएको छ ।
सरकारी स्वामित्वको नेपाल एयरलायन्सले हुम्लालगायत कर्णालीका हिमाली जिल्लामा नियमित उडान भर्न थालेको छ । अहिले एयरलाइन्सले सिमकोट विमानस्थलमा सातामा ३ वटा उडान भर्न थालेको हो ।
