अच्युत वाग्ले

संघीय संविधान लागू भएयताका साढे आठ वर्षमा संघमा दसवटा सरकार फेरिएका छन् । यो संविधानअन्तर्गत दोस्रो निर्वाचन सम्पन्न भएयताका विगत पन्ध्र महिनामा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाललाई काँध थाप्ने राजनीतिक समीकरण नै तीन पटक फेरिएको छ । सरकार फेर्ने रोग संघमा भन्दा प्रदेशमा थप गम्भीर देखिएको छ । 

नेपाली राजनीतिमा क्रमभंग’ प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको निजी थेगोजस्तै भइसकेको थियो । अचेल उनी त्यो शब्दको सट्टा ‘उथलपुथल’ प्रयोग गर्न बढी उत्सुक देखिएका छन् । गत बिहीबार राष्ट्रिय विकास समस्या समाधान समितिको ५२ औं बैठकमा बोल्दै प्रधानमन्त्री दाहालले आफूले चाहेजस्तो विकासको काम गर्न नसके फेरि उथलपुथल गर्न बेर नलाग्ने घोषणा गरे ।

राजधानी आएर न्यायको माग गर्दै सडक प्रदर्शनमा उत्रिएका मिटरब्याजपीडित, सहकारीपीडित र लघुवित्त पीडितसँग सरकारले अनेक बुँदे सहमति गरिरहेको छ । उनीहरूका समस्यामाथि छानबिन एवम् समस्या (पनि) समाधान गर्न धेरैवटा आयोग, समिति र अध्ययन/नियमन टोली गठन भएका समाचार एकपछि अर्को आइरहेका छन् ।

भारतले सन् २०२३ को अन्तिम तीन महिना (भारतीय आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमास) मा ८ दशमलव ४ प्रतिशतको झन्डै अपत्यारिलो उच्च आर्थिक वृद्धि हासिल गरेको छ । जापान र जर्मनीलाई पछि पार्दै केही वर्षमै विश्वको तेस्रो ठूलो अर्थतन्त्र बन्ने महत्त्वाकांक्षाका साथ अघि बढिरहेको यो मुलुकले विश्वकै सबैभन्दा द्र्रुत आर्थिक वृद्धि हुने प्रमुख अर्थतन्त्रको हैसियत कायमै राखेको छ ।

नेपाल सरकार, शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयको सूचनापाटी यतिखेर मुलुकका महत्त्वपूर्ण विश्वविद्यालयहरूका लागि नयाँ उपकुलपति नियुक्ति प्रक्रियासम्बन्धी सूचनाले भरिभराउ छ । पूर्वाञ्चल, मध्यपश्चिम र सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयका लागि उपकुलपति पदको दरखास्त आह्वान भएको छ ।

नेपालको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (कुगाउ) अक्टोबर २०२३ मा ४१ दशमलव ३६ अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको अनुमान विश्व बैंकको छ । वर्तमान १३३ रुपैयाँ प्रतिडलर विनिमय दरले नेपालको अर्थतन्त्रको आकार अथवा कुगाउ ५५ खर्ब नेपाली रुपैयाँ पुगेको देखिन्छ ।

आज २२ जनवरी २०२४ इस्वी संवत् । हिन्दु धर्मका एक महत्त्वपूर्ण भगवान् अवतार रामको जन्मभूमि मानिएको भारतको उत्तर प्रदेशस्थित अयोध्या नगरमा (पुनः)निर्माण गरिएको भव्य राम मन्दिरको आजै उद्घाटन हुँदै छ । त्यहाँ स्थापना गरिएको ‘राम लल्ला’ अथवा पाँच वर्ष उमेर झल्किने बालस्वरूप रामको मूर्तिमा प्राणप्रतिष्ठा गरिँदै छ ।

संघीय संसद्को माथिल्लो सदन अथवा ‘सेकेन्ड च्याम्बर’ का एकतिहाइ अर्थात् १९ रिक्त सदस्यको निर्वाचनका लागि आगामी माघ ११ को मिति तय भएको छ । राष्ट्रिय सभामा चुनिएर जान र लैजान जति तल्लोस्तरको मूल्यहीन राजनीतिक भागबन्डाको खेल भइरहेको छ र त्यहाँ निर्वाचित हुन वा गराउन जसरी राजनीतिका उनै असान्दर्भिक भइसकेका वा जनमतद्वारा अस्वीकृत भएका पात्रहरूको दौडधुप छ, त्यसले स्थायी संसद् एवम् प्रबुद्ध सभा भनेर चिनिने यो माथिल्लो सदनको आवश्यकता र औचित्यमाथि नै गम्भीर प्रश्न खडा गरिदिएको छ ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल अचेल मुलुकको अर्थतन्त्रका बारेमा बाक्लै टिप्पणी गरिरहेका छन् । पछिल्लो समय उनले फरकफरक सार्वजनिक सभाहरूमा ‘अहिले अर्थतन्त्र संकटमा नभएर दबाबमा मात्र रहेको, अर्थतन्त्र संकटमा रहेको नकारात्मक भाष्यका कारण मात्र निराशा बढेको र अब आउने नीति तथा कार्यक्रम एवम् बजेटलाई नयाँ ढंगमा प्रस्तुत गर्न चाहेको’ आदि धारणा सार्वजनिक गरेका छन् ।

तस्करी भएर भित्रिएको र ओसारपसार भइरहेको दुई–चार किलो सुन पक्राउ पर्नु अब नेपालमा सामान्य समाचार भएको छ । सयौं किलो सुन सहजै भन्सार छलेर भित्रिन सक्ने काठमाडौं एयरपोर्टको नाम ‘सुवर्णभूमि’ उपयुक्त हुने व्यंग्यहरू सामाजिक सञ्जालमा आएका छन् । सनातन चल्तीका द्विदेशीय सीमानाकाहरू केरुङ वा तातोपानीका अतिरिक्त दोलखा, कोरलादेखि लिमीसम्मका नाकाहरूबाट ठूलो परिमाणको अवैध सुन भित्रिएका र केही मानिस पक्राउ परेका समाचार बारम्बार आइरहेका छन् ।