टनकपुर ब्यारेज खुलाउन माग

‘सीमा वारिपारिका ब्रह्मदेव र टनकपुर धार्मिक रूपमा पनि अन्तर्सम्बन्धित छन्,’ मंगलबार भीमदत्त नगरपालिका ९ मा आयोजित कार्यक्रममा दुवैतर्फका विधायकहरूसँग स्थानीय केशव भट्टले भने, ‘यता सिद्धनाथ बाबाको दर्शन नगरे उता पूर्णागिरिको दर्शन गरेको अर्थ रहँदैन । त्यसैले नाका सञ्चालनमा ल्याइहाल्नुपर्छ ।’

ब्रह्मदेव लिंक रोड र नहरलाई ब्यारेजसँग जोडेर निर्वाध रूपमा सवारी आवागमन सहज पार्नुपर्ने माग स्थानीयको छ । विगतमा टनकपुर ब्यारेजलाई एसियन हाइवेसँग जोड्ने सपनासमेत बाँडिएको र अहिले सवारी साधन आवागमनसम्म हुन नसक्नु निराशाजनक भएको भट्टले बताए ।

सीमावर्ती बजार ब्रह्मदेव नजिक टनकपुर ब्यारेज बनेको दुई दशक बितिसकेको छ । महाकाली सन्धिअनुसार टनकपुर ब्यारेजदेखि महेन्द्रनगरसम्म लिंक रोड र सिँचाइका लागि नहर निर्माण भारतीय पक्षले गर्नुपर्ने थियो । यसतर्फ भारतले वास्ता गरेन । सीमासम्मै नहर र लिंक रोड नेपाल आफैंले निर्माण गरिसकेको छ । ब्यारेजदेखि नेपाल–भारत सीमासम्म पर्ने भारतीय भूभागमा भने अझै सडक र नहर निर्माण हुन सकेको छैन । महाकाली सन्धिमा टनकपुर ब्यारेजबाट नेपालले सिँचाइका लागि १ हजार क्युसेक पानी पाउने व्यवस्था छ । जसका लागि नेपालतर्फ नहर निर्माणको काम धमाधम भइरहेको छ । भारतीय पक्षले भने आफ्नो भूभागमा पर्ने १२ सय मिटर क्षेत्रमा नहर निर्माणको सुरसारै गरेको छैन ।

भीमदत्त नगरपालिकाको भासीदेखि सीमासम्मै लिंक रोड निर्माणको काम भने अन्तिम चरणमा पुगेको छ । भारततर्फ भने नहरझैं सडक निर्माणको कामले पनि गति लिन नसकेको स्थानीयले बताए । ‘नहर र सडक निर्माणसँगै टनकपुर ब्यारेज आवागमनका लागि पनि खुला हुनु आवश्यक छ,’ कञ्चनपुर उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष जंगबहादुर मल्लले भने, ‘ब्रह्मदेव र टनकपुर बजारलाई जोड्नसमेत यो अनिवार्य छ ।’ उनले सीमामा नेपालीहरूमाथि हुने दुर्व्यवहार रोक्न पनि भारतीय पक्षले चासो दिनुपर्ने बताए ।

उत्तराखण्डको चम्पावतमा पर्ने पूर्णागिरि मन्दिर र ब्रह्मदेवको सिद्धबाबा मन्दिर एकअर्काका परिपूरक मानिन्छन् । पूर्णागिरि पुगेपछि सिद्धबाबाको दर्शन गर्नैपर्ने धार्मिक मान्यता छ । धार्मिक रूपमा समेत वारिपारिको ठूलो महत्त्व भएकाले त्यसलाई जोड्ने सेतु (टनकपुर ब्यारेज) सञ्चालन हुनुपर्ने स्थानीयले बताए । भारतीय पक्षले भने सवारी साधन सञ्चालनका लागि पुलका संरचना कमजोर भएकाले खुला गर्न आलटाल गर्दै आएको छ ।

भारत उत्तराखण्डको चम्पावत जिल्लाका विधायक कैलाशचन्द्र गहतोडीले टनकपुर ब्यारेजसम्म सडक र नहर निर्माणका लागि यसै वर्ष टेन्डर हुन सक्ने बताए । उनले पुल खुलाउने विषयमा पनि आफूले सक्दो पहल गर्ने आश्वासन दिए । ‘नहर निर्माणका लागि यसै वर्ष टेन्डर हुने कुरा सुनिएको छ,’ उनले भने, ‘नहरसँगै सडक निर्माणको काम पनि अघि बढाइनेछ ।’

उनले टनकपुर ब्यारेज खुलाउन सके ब्रह्मदेवका लागि मात्रै नभई चम्पावतका लागि समेत फाइदाजनक हुने बताए । सुदूरपश्चिम प्रदेशका उद्योग, वन वातावरण तथा पर्यटन राज्यमन्त्री प्रकाश रावलले प्रदेश सरकारले यस विषयमा संघीय सरकारलाई आग्रह गर्ने बताए ।