हराएका हिरोहरू
काठमाडौँ — दुई वर्षअघिको ‘गाजलु’ फिल्म अनमोल केसी र सृष्टि श्रेष्ठहरूका कारण चर्चामा थियो । त्यसमा गौरी मल्ल र कृष्ण मल्लजस्ता पुराना हिरो–हिरोइन पनि आबद्ध थिए । एक दशकदेखि फिल्म क्षेत्रबाट हराएका कृष्ण सोही फिल्म मार्फत फर्किंदै थिए । तर, उनीबारे कुनै चर्चा भएन । केमियो अर्थात् अतिथि भूमिकामा रहेका उनी कुनै बेलाका चल्तीकै हिरो थिए । उनले खेलेका चिनो, वासुदेव, गोठालोजस्ता फिल्म राम्रै चलेका थिए ।
कृष्ण चाँडै ‘द प्रिन्स’ फिल्ममा पनि देखिँदै छन् । संयोग कस्तो भने यसमा उनी फिल्म निर्देशकको भूमिकामा छन्, जसले नयाँ कलाकारलाई चान्स दिएको हुन्छ । ‘मेरो जीवनमा मेल खाने खालको चरित्र छ,’ अभिनेता कृष्ण भन्छन्, ‘रियलमा नयाँ भाइहरूले मलाई चान्स दिइरहेका बेला रिलमा मैले अरूलाई चान्स दिएको छु ।’
कृष्ण यसरी फिल्ममा फर्किए पनि उनका समकालीन थुप्रै अभिनेता पलायन भइसकेका छन् । कुनै बेला राम्रो स्टारडम कमाएका ती हिरोहरू अहिले कहाँ के गर्दै होलान् ?
सिन्दूर (२०३६) फिल्मका विश्व बस्नेतदेखि जीवनरेखा (२०३९) का अर्जुनजंग शाही र शिव श्रेष्ठ, साइनो (२०४४) का डेनी डेन्जोङ्पा, मायाप्रीति (२०४७) का रवीन्द्र खड्का, बेहुली (२०४६) का प्रकाश अधिकारी, जुनी (२०४२) का भुवन केसी, माया (२०४७) का पुरन जोशी, लाहुरे (२०४५) का श्रवण घिमिरे, विजय पराजय (२०४७) का सरोज खनाल, सम्पत्ति (२०४८) का अर्जुन श्रेष्ठ, युगदेखि युगसम्म (२०४८) का राजेश हमाल आफ्नो जमानाका सफल हिरो हुन् । वर्षमा एकाध फिल्म बन्ने त्यो बेला उनीहरूको आफ्नै चार्म थियो ।
विसं २०५१ को ‘मोहनी’ फिल्मबाट गणेश उप्रेती, हत्या (२०५३) बाट सुधांशु जोशी, आगो (२०५७) बाट सुशील क्षत्री, कर्जा (२०५१) फिल्मबाट धीरेन शाक्य, दर्पणछाया (२०५७) बाट उत्तम प्रधान र दिलीप रायमाझी, पराईघरबाट रमेश उप्रेती उदाए । दिनेश शर्मा, लोकेन्द्र कार्की, सीमान्त उदास त्यो बेला आशालाग्दा हिरो मानिन्थे । टुहुरोबाट आएका दिनेशले ‘सन्तानको माया’, ‘आँधी तुफान’, ‘सन्तान थरीथरीका’, ‘भाग्य’, ‘संग्राम’, ‘कृष्ण–अर्जुन’ लगायत दर्जनौं फिल्म खेलेका छन् ।
उल्लेख भएकामध्ये अधिकांश अभिनेता फिल्म लाइनमा सक्रिय छैनन् । कोही गुमनाम भइसके कोही कमब्याक गर्दैछन् । राजेश भने हराउनेको सूचीमा पर्दैनन् । भुवनले पछिल्लो पटक ‘ड्रिम्स’ निर्देशन गरेका थिए । त्यसयता उनी फिल्म निर्माणमा छन्, छोरा अनमोलको सपोर्टमा बस्छन् । तर, फिल्मचाहिँ खेलेका छैनन् । तीन वर्षअघि ‘बागमती’ फिल्ममा देखा परेका शिव श्रेष्ठले पनि अब आफू होइन छोरालाई अघि बढाउने सोच बनाएका छन् ।
सरोज खनाल एक दशकभन्दा बढी अमेरिका बसेर नेपाल फर्किसकेका छन् । हाल उनी पहिलेकै जस्तो हिरोको रूपमा देखिँदैनन् । तर, फिल्मचाहिँ खेल्छन् । पछिल्लो पटक ‘कृ’ फिल्ममा उनले नायिका अदीति बुढाथोकीको बुवाको भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।
धीरेन शाक्य अचेल फिल्मका उपकरणहरूको व्यवसाय गर्छन् । क्यामेरादेखि लाइटसम्मका सामान उनी अरूको फिल्ममा भाडामा लगाउँछन् । बचेखुचेको समय म्युजिक भिडियोमा मोडलिङ गर्छन् । तर, फिल्ममा देखिन छोडेको वर्षौं भइसक्यो ।
विसं २०६० को दशकमा हिट भएका विराज भट्ट, रमित ढुंगाना, राजवल्लभ कोइराला, सुमन सिंह, जीवन लुइँटेल, नीरज बराल, विमलेश अधिकारीलगायत अभिनेता अहिले गुमनाम छन् । यही कालका निखिल उप्रेती र आर्यन सिग्देल भने पुन: जुर्मुराएका छन् ।
तर, निखिलका पछिल्ला फिल्म भैरव, निर्भय, किङ, राधे, संरक्षणलगायतले उत्साहजनक व्यापार गर्न सकेनन् । विराज भोजपुरी फिल्मतिर छन् भन्ने सुनिन्छ । राजवल्लभ, जीवन र सुमन अमेरिका भासिएका छन् । अमेरिका नै पलायन हुनेमा सुधांशु जोशी र सुशील क्षत्री पनि पर्छन् ।
सलमान खानका नेपाली संस्करण मानिएका दिनेश शर्मा र अभिनयका पारंगत गणेश उप्रेती पनि ग्रिन कार्ड लिएर अमेरिका पुगेका छन् । उनीहरूले लगभग फिल्म लाइन छाडेका छन् । अमेरिका जानुअघि गणेश सिरियल र फिल्महरूमा फाट्टफुट्ट अभिनय गर्थे भने दिनेशचाहिँ सस्तो बजेटका फिल्ममा अभिनय, लगानी र निर्देशन गर्ने गर्थे ।
त्यस्तै ‘साँघुरो’ फिल्मबाट फराकिलो सम्भावना बोकेर आएका अभिनेता सुशांक मैनालीले ‘जंगे’, ‘को आफ्नो’ जस्ता केही फिल्म खेले । तर, उनी पनि अहिले फिल्मबाट टाढिएर अमेरिका पुगेका छन् ।
‘जीवनरेखा’, ‘चेलीबेटी’, ‘सन्तान’, ‘दैव संजोग’ लगायत दुई दर्जनजति फिल्मका मुख्य अभिनेता अर्जुनजंग शाहीबीचमा नेपाल प्रहरी सेवामा आबद्ध भए । प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी) पदबाट हालै सेवानिवृत्त उनी अब भने फुर्सदिला बनेको बताउँछन् ।
‘समय उस्तै रहँदैन’, अर्जुन भन्छन्, ‘अब हामी अभिभावकको रूपमा छौं । विदेशमा जस्तो चरित्र प्रधान फिल्म बन्दैनन् हाम्रोमा । फिल्म क्षेत्र भर्खर बामे सर्दै छ । छोटो भूमिका गरे पनि त्यसमा मेरो उपस्थिति बलियो हुनुपर्छ भन्ने मान्यता राख्छु ।’
उनी सेयर व्यवसायतिर संलग्न छन् । कास्कीको पुख्र्यौली जायजेथा पनि सम्हाल्दै आएको बताए । ‘धान रोप्न जाने बेला भइसक्यो’, उनले भने, ‘पारिवारिक काम, खेतीपाती, यस्तै छ रिटायर्ड लाइफ ।’ अर्जुनलाई नयाँ पुस्तासँग काम गर्न मन पर्छ, तिनको पर्फर्मेन्स राम्रो लाग्ने बताए । प्राविधिक रूपमा फिल्म क्षेत्रले ठूलो फड्को मारेको अनुभव गरेका छन् । अब गुणस्तर वृद्धिमा ध्यान दिन उनले सुझाव दिए । ‘हलिउड, बलिउडका उदाहरण हेरेर हामीले क्वालिटी बढाउनुपर्छ,’ उनले भने ।
विसं २०४७ को ‘मायाप्रीति’ फिल्मबाट हिरोका रूपमा परिचय स्थापित गरेका रवीन्द्र खड्का सधैं फिल्म लाइनमा रहे, अझै छन् । फिल्ममा उनको भूमिका फेरिँदै गयो, पर्दामा देखिने अवधि छोटियो । यसमा उनलाई कहिल्यै सानो मन गर्न मन लागेन । निरन्तरता दिन सकेकोमै खुसी मान्छन् । तर, लिड रोल र क्यारेक्टर रोलका कलाकारलाई गरिने फरक व्यवहार देख्दा मन चसक्क हुन्छ । ‘मैले फिल्मको हिरो र निर्देशक दुवैको अनुभव बटुलेको छु’, उनी भन्छन्, ‘हाम्रो पालामा कलाकारहरू सीमित हुन्थे, कसैलाई हतार हुँदैन थियो । अहिले मुख्य रोलमा हुनेहरू बेफुर्सदिला छन् । त्यसैले बढी महत्त्व पाएका होलान् ।’
चार दशकदेखि फिल्म क्षेत्रमा रहिआएका रवीन्द्रले अन्य पेसाबारे कहिल्यै नसोचेको बताए । समकालीन साथीभाइ व्यापार–व्यवसायमा लागे पनि आफूले त्यसो गर्न नसकेको उनको भनाइ छ । ‘उहाँहरूले भविष्यबारे सोच्नुभयो,’ रवीन्द्र बोल्छन्, ‘मलाईचाहिँ कलाकारिताको लतले छोडेन । अहिले पैतृक सम्पत्ति र कलाकारिताबाट प्राप्त थोरबहुत आम्दानीले गुजारा चलाइरहेको छु ।’ चलचित्र कलाकार संघका संस्थापक अध्यक्षसमेत रहेका उनी हिजोआज ‘रियाल रिंगिट’ फिल्मको काममा व्यस्त छन् । उनले ‘भाग्य रेखा’, ‘पहिलो प्रेम’ जस्ता फिल्ममा हिरो भएर खेलेका थिए ।
अर्जुन श्रेष्ठ फिल्म वितरण र निर्माणतिर लागेको लामै भइसक्यो । उनी अभिनय पनि गर्छन् । पछिल्लो पटक उनी ऐश्वर्य फिल्ममा देखिएका थिए । यही फिल्मबाट रमेश उप्रेतीले भव्य कमब्याक गरे, निर्माता र अभिनेताका रूपमा । दिलीप रियालिटी सोतिर लागेको सर्वविदितै छ । उनका समकालीन उत्तम प्रधान भने सिक्किम फर्केको वर्षौं भयो ।
