१०.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: ४२०

सजना बराल

सजना बरालका लेखहरु :

इकोनमिक्स ओलम्पियाड क्षमतावान्‌लाई अवसर

नेपालको अर्थतन्त्रमा वैदेशिक रोजगारीका अल्पकालीन र दीर्घकालीन प्रभावबारे सोधिएको प्रश्नमा चितवनको वाल्मीकि शिक्षा सदनका छात्र प्रसिद्ध अधिकारीले निकै सटीक र गहन जवाफ दिए । त्यही जवाफले उनलाई राष्ट्रिय स्तरको इकोनमिक्स ओलम्पियाड २०२४ मा देशभरका सहभागीमध्ये सर्वाधिक अंक ल्याउने स्वर्ण पदक विजेता बनाइदियो ।

मोबाइलको रिङब्याक टोनमा मापदण्ड तोक्दै सरकार

पुराना लत्ताकपडा पुनः प्रयोगदेखि हरियो सागपात खान अनुरोध गर्नेसँगै विभिन्न जातजातिका चाडपर्वमा मातृभाषाका गीत–संगीत एवं सन्देशहरूसमेत मोबाइल रिङब्याक टोनका रूपमा बजाइदिन सिफारिस माग्ने क्रम बढेपछि सरकारले यसमा मापदण्ड तोक्ने पहल थालेको छ । 

दूरसञ्चारको तेस्रो अपरेटरलाई अवरोध

कुनै बेला ६ वटासम्म दूरसञ्चार सेवा प्रदायक रहेकोमा हाल नेपालमा दुइटा मात्रै सञ्चालनमा भएकाले यो क्षेत्रमा कम्तीमा थप एउटा कम्पनी आवश्यक रहेको बहस चलेको धेरै भयो, सबैले तेस्रो दूरसञ्चार कम्पनी आवश्यक रहेको औंल्याउँदै आएका पनि छन् ।

आवश्यक छ एकल ब्यान्डविथ प्लाटफर्म ? 

नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय इन्टरनेट गेटवे (ब्यान्डविथ प्लाटफर्म)को सम्भाव्यता अध्ययनका लागि सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयले एक समिति गठन गरेको छ । हाल सेवा प्रदायकहरूले विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय ब्यान्डविथ सेवा प्रदायक र विक्रेताहरूबाट इन्टरनेट व्याण्डविथ खरिद गर्दा मूल्य र गुणस्तरमा एकरूपता नभएको भन्दै मन्त्रालयले यसबारे चासो दिएको हो ।    

एआई नियमन गर्न विधेयक ल्याइँदै

सरकारले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) का विविध पक्ष समेट्ने गरी एक अवधारणापत्र तर्जुमाको काम अघि बढाउनुका साथै एआईको विकास र सुरक्षित प्रयोगको समेत व्यवस्था गरी सूचना प्रविधि तथा साइबर सुरक्षासम्बन्धी विधेयक तयार पारेको छ ।

के एआईले चुनाव प्रभावित पार्ला ? 

मलाई विश्वास थियो, तपाईंहरू सबैले भोट हाल्ने आफ्नो कर्तव्य पूरा गर्नुहुनेछ । यो भरोसा पूरा गरी मेरो मान राखिदिनुभएकोमा धन्यवाद, यो निर्वाचनको व्यापक जनसहभागिताले धेरैलाई झस्काएको छ ।’

एक वर्षमा ३० हजार अनलाइन खाता लिक

सन् २०२३ मा नेपालका ३० हजार ७ सय वटा अनलाइन खाता लिक भएको तथ्यांक सार्वजनिक भएको छ । यो भनेको एक वर्षको अविधिमा प्रति १ हजार व्यक्तिमध्ये एउटा अनलाइन खाता (व्यक्तिगत विवरण राखेर खोलिने सबैजसो खाता) साइबर आक्रमणमा परेको थियो ।

पतनको संघारमा पेटीएम

भारतमा नगदरहित भुक्तानी र डिजिटल अर्थतन्त्रलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याएको जस पाउने गरेको मोबाइल भुक्तानी सेवा प्रदायक पेटीएम अहिले बन्द हुने संघारमा छ । अमेरिकी अर्बपति वारेन बफेटदेखि जापानको सफ्टबैंक समूहले समेत कुनै बेला औधी पत्याएर लगानी गरेको यो एप्लिकेसन अहिले प्रतिबन्धितसरह छ ।

टेरामक्स अनियमिततामा पनि मुख्यसचिवको संलग्नता : ग्रामीण दूरसञ्चार कोषको ७० करोड दुरुपयोग

‘सेक्युरिटी प्रिन्टिङ सेन्टर’ का उपकरण खरिदसम्बन्धी भ्रष्टाचार मुद्दाका अभियुक्त विकल पौडेलसँग ‘सन्दिग्ध आर्थिक लेनदेन’ मा जोडिएका मुख्यसचिव बैकुण्ठ अर्याल टेरामक्स उपकरण खरिदमा पनि अख्तियारको अनुसन्धानमा छन् । दूरसञ्चार प्राधिकरणसँग बजेट नभए पनि ग्रामीण दूरसञ्चार कोषको ७० करोड दुरुपयोग गरेर टेरामक्स प्रविधिको खरिद प्रक्रिया अघि बढाइएको थियो ।

लालसागरमा हुथी अवरोध

विश्वको सबैभन्दा ठूलो मानवीय संकटले घेरिएको र अरब क्षेत्रकै अति गरिब देश मानिने यमन फेरि एकपल्ट विश्वव्यापी चर्चा र बहुपक्षीय क्षेत्रीय द्वन्द्वको केन्द्रमा छ । करिब पाँच महिनायता यमनको विद्रोही समूह हुथीले रेड सी (लाल सागर) भएर जाने कार्गो जहाजहरूमाथि लगातार आक्रमण गरेसँगै यसले विश्वव्यापी आपूर्ति शृंखला र अर्थतन्त्रमा कम्पन सिर्जना गरेको छ ।