६० वर्षअघि, आजैका दिन नेपाल र चीनका राष्ट्राध्यक्षले बेजिङमा सीमा सन्धिमा संयुक्त हस्ताक्षर गरेका थिए । सन्धिपत्रको भूमिकामा ‘दुई देशबीच कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएदेखि दुई देशबीचको लामो मैत्रीपूर्ण सम्बन्ध उत्तरोत्तर वृद्धि हुँदै गएको छ, तथा दुवै पक्षले शान्तिपूर्ण सह–अस्तित्वको पाँच सिद्धान्तका आधारमा एवं न्याय, औचित्य, आफ्नो ज्ञान र आपसी सहयोगको भावनामा दुई देशको सिमानासम्बन्धी प्रश्न मैत्रीपूर्ण छलफलद्वारा निर्विघ्नतापूर्वक सम्पूर्णतया समाधान गरेको छ ।
यूएनडीपीको भ्रष्टाचारविरोधी परियोजनाको सिंगापुरस्थित ‘ग्लोबल प्रोग्राम एडभाइजर’ का रूपमा रहेर ४० भन्दा बढी मुलुकलाई सुशासन र भ्रष्टाचारविरोधी मामिलामा सघाउने कार्य गरिरहेका अंगराज तिमल्सिनाले कान्तिपुर दैनिकसँगको हालैको अन्तर्वार्तामा भनेका छन्, ‘लिम्पियाधुराकै मुद्दामा पनि हामीले आपसी हितका आधारमा संवाद गर्न सक्थ्यौं ।
चीनले झोमोलुङ्मा/सगरमाथाको चुचुरोमा एउटा विभाजक रेखा (लाइन अफ सेपरेसन) सृजना गर्न लागेको थियो । सञ्चारमाध्यमका अनुसार, नेपाल र चीनतर्फबाट शिखरमा उक्लने आरोहीहरूलाई चुचुरोमा मिसिन नदिई कोरोना भाइरसबाट बचाउने अभिप्रायले रेखा खिच्न आँटिएको थियो ।
केन्द्रीय तथ्यांक विभागले हरेक दस वर्षमा गर्ने राष्ट्रिय जनगणनाको बाह्रौं शृंखला यही जेठ २५ देखि असार ८ सम्म सञ्चालन हुन लागेको छ । दस वर्षको अन्तरालमा राष्ट्रभर गरिने जनगणनाले राष्ट्रिय र स्थानीयस्तरको आधारभूत जनसंख्याको तथ्यांक तयार पार्छ ।
राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद् सचिवालयद्वारा नेपाली सेनाको जंगी अड्डामा आयोजित ‘नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय सीमा सुरक्षा तथा व्यवस्थापनमा सम्बद्ध निकायहरूबीच समन्वयका क्षेत्रहरू’ विषयक दुईदिने सेमिनारमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले भने, ‘भारतसँग चलिरहेको सीमा मामिला कूटनीतिक वार्ताद्वारा समाधान गरिनेछ । तथ्य, समानता, मित्रता, एकआपसप्रति आदर र न्यायका आधारमा छिमेकी देशहरूसँगको सम्बन्ध अघि बढाइनेछ । नेपाल–भारत सम्बन्ध सौहार्दपूर्ण तरिकाले सुदृढ पार्न लिम्पियाधुरा, कालापानी, लिपुलेक सीमा मामिलाका सम्बन्धमा तथ्य र प्रमाणका आधारमा मित्रतापूर्ण संवाद गरिनेछ । यो सीमा मामिला गत ५८ वर्षदेखि सम्बोधन गरिएको छैन । विगतका सरकारहरूले यसबारे साहस गरेनन् । तर आफ्नो दाबी गर्न हामी बाध्य भएका छौं । सीमा मामिला भनेको राष्ट्रिय सुरक्षाको अपरिहार्य अंग र संवेदनशील भएकाले यस सम्बन्धमा सुरक्षा निकायहरू अत्यन्तै सजग रहनुपर्छ ।’ (इन्डिया टुडे, ९ फेब्रुअरी २०२१)
परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवाली र चिनियाँ समकक्षी वाङ यीले सगरमाथाको नयाँ उचाइ ८८४८.८६ मिटर भएको हालै संयुक्त घोषणा गरेका छन् । यसबाट विश्वको सर्वोच्च शिखर साबिकभन्दा ८६ सेन्टिमिटर अग्लिएको पाइएको छ । नयाँ उचाइ सम्बन्धमा नेपाल र अन्य मुलुकमा केही उत्सुकता र कौतूहल उब्जिएका छन् ।
भारतीय विदेशसचिव हर्षवर्धन शृंगलाको मैत्रीपूर्ण भ्रमणपछि नेपाल र भारतबीच गत एक वर्षदेखि हुन नसकेको वार्ताको ढोका अब खुलेको छ । परराष्ट्रसचिवस्तरीय बैठकमा विभिन्न विषयमा छलफल चल्नुका साथै नेपालले जारी गरेको राजनीतिक नक्सा, कालापानी–सुस्ताको विवादास्पद भूभागबारे सम्बद्ध मन्त्रालय तथा निकायबीच छलफल सुरु गर्ने आपसी समझदारी बनेको छ ।
