उत्तमबाबु श्रेष्ठ

छोटकरीमा नासा भनिने अमेरिकी राष्ट्रिय अन्तरिक्ष समितिले पृथ्वीबाट ३६ हजार किलोमिटरको दूरीमा दुई दिदीबहिनी भूउपग्रह राखेको छ । दिदी टेरालाई सन् १९९९ मा र बहिनी अक्वालाई सन् २००२ मा अन्तरिक्षमा छाडिएको थियो ।

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जनजिकै बस्तीमा बसोबास गर्ने मति महतो (नाम परिवर्तन) गाउँका तीन साथीसँगै निकुञ्ज जोडिएको एक सामुदायिक वनमा घाँस काट्दै हुन्छिन् । एक्कासि एक डफ्फा सेनाका जवान उनीहरू छेवैमा देखापर्छन् ।

सन् २०१० मा भारतको तमिलनाडु राज्यका ५४ गाउँमा बसोबास गर्ने ४६४ उखु किसानहरूबीच एउटा वैज्ञानिक अनुसन्धान गरियो । अनुसन्धानमा संलग्न उखु किसानहरूको जमिन १२–२४ रोपनीसम्म थियो । उनीहरूको घरेलु आम्दानीको करिब ६० प्रतिशत हिस्सा उखु खेतीबाट प्राप्त हुन्थ्यो । बेलायतको वारेक, अमेरिकाका हार्वर्ड र प्रिन्स्टन एवं क्यानडाको ब्रिटिस कोलम्बिया विश्वविद्यालयका अध्येताहरूले उक्त अनुसन्धान गरेका थिए ।

चैत ६, २०७७ मा नेपाल सरकार र विश्व बैंकबीच ‘समृद्घिका लागि वन’ परियोजनानिम्ति २ अर्ब ८० करोड रुपैयाँ (२४ मिलियन डलर) बराबरको ऋण र अनुदान सम्झौतामा हस्ताक्षर भयो । सम्झौताको कुल रकममध्येको ७१ करोड रुपैयाँ अनुदान र २ अर्ब ११ करोड सहुलियतपूर्ण ऋण हो ।