ठूला अस्पतालहरू भएकाले देशभरिबाट बिरामी र तिनलाई लिएर एम्बुलेन्स काठमाडौं आइपुग्छन् । तर, लकडाउन सुरु भएयता काठमाडौं उपत्यका छिर्ने एम्बुलेन्सहरूको संख्यामा उल्लेख्य बढोत्तरी भएको छ । चैत ११ मा लकडाउन सुरु भएयता करिब ५ हजारभन्दा धेरै एम्बुलेन्स भक्तपुरको जगाती र काठमाडौंको नागढुंगा नाका हुँदै राजधानी प्रवेश गरेका छन् । जबकि लकडाउनअघि माघ र फागुनमा यो संख्या ३ हजार १ सय ५० मात्रै थियो ।
सीमावर्ती भारतीय नाकाहरूबाट स्वदेश छिर्ने नेपालीको संख्यामा उल्लेख वृद्धि भएको छ । गृह मन्त्रालयको तथ्यांकअनुसार गत ५ देखि १० गतेसम्म सरकारी समन्वयमा मात्रै ३४ हजार ९ सय ३९ नेपाली स्वदेश भित्रिएका छन् । वैशाख १२ देखि जेठ १० गतेसम्म सरकारी समन्वयमा ४८ हजार ३ सय ९८ जना स्वदेश छिरेका छन् ।
सीमावर्ती भारतीय नाकाबाट आवश्यक जाँच र परीक्षणबिनै दुई दिनमा साढे १० हजार नेपाली स्वदेश भित्रिएका छन् । प्रवेश गरेका सबैलाई क्वारेन्टाइनमा राख्न सक्रियता नदेखाइँदा कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) संक्रमण फैलिने जोखिम बढेको छ ।
अन्य प्रदेशको दाँजोमा सबैभन्दा ढिलो कोरोना संक्रमण देखिएको कर्णालीमा सम्भावित संक्रमितको पहिचान, आइसोलेसन र उपचारका लागि पर्याप्त तयारी देखिन्न । विकट भौगोलिक अवस्थिति, कमजोर स्वास्थ्य पूर्वाधार र भारतबाट भित्रिएकाहरू लुकीछिपी गाउँ छिर्ने क्रमसँगै जोखिम अझ बढेको छ ।
सीमाबाट लुकीछिपी प्रवेश गरेकाहरूसँगै कोरोना भित्रिन थालेपछि प्रदेश ५ उच्च जोखिममा परेको छ । भारतले लकडाउन खुकुलाे पारेसँगै सीमाक्षेत्रमा ल्याएर छाडिदिएकाहरू लुकेर नेपाल पस्ने गरेका हुन् ।
भारतको बिहारका जिल्लाहरुमा कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) संक्रमण बढदै जाँदा सीमा जोडिएको प्रदेश २ मा संक्रमणको जोखिम बढ्दै गएको छ । प्रदेश २ का ८ जिल्लासँग सिमाना जोडिएका बिहारका ४ जिल्लामा आइतबारसम्म ५१ भारतीयमा संक्रमण पुष्टि भएको छ ।
लकडाउन लम्बिँदै जाँदा भारतका विभिन्न सहरमा काम गर्ने नेपाली बेर्खर्ची भएर सीमावर्ती भारतीय नाकामा थुप्रिने क्रम बढ्दै गएको छ । भारतका नागरिक नेपालमै बस्ने र नेपालीहरू भारतमै रहने सरकारले बताए पनि सीमावर्ती भारतीय क्वारेन्टाइनमा नेपालीको संख्या बढ्दै गएको छ । क्वारेन्टाइनमा नबसी लुकिछिपी नेपाल छिर्नेको संख्या पनि उत्तिकै छ । जसले संक्रमणको जोखिम त बढाएको छ नै, नेपाल छिर्नै नदिने सरकारी नीति पनि पूर्ण रूपमा असफल बन्ने जोखिम बढेको छ ।
सरकारले परीक्षणको दायरा फराकिलो नबनाई लकडाउन मात्रै लम्ब्याइरहँदा राजधानी उपत्यका छाड्ने र भित्रिनेहरूको संख्या बढ्दै जान थालेको छ । वैशाख ११ देखि २४ सम्मको अवधिमा मात्रै ३० हजार ९० सवारीसाधन उपत्यका भित्रिएका छन् । गृह मन्त्रालय स्रोतबाट प्राप्त तथ्यांक केलाउँदा यही अवधिमा ३४ हजार ३ सय ३५ सवारी बाहिरिएका छन् ।
डेढ महिनादेखिको लकडाउन थप १० दिन लम्ब्याए पनि कोरोना नियन्त्रणका लागि कन्ट्याक्ट ट्रेसिङ र पीसीआर परीक्षण बढाउन तथा परीक्षण किटलगायत स्वास्थ्य सामग्री जुटाउनमा सरकार चुकेको छ । संक्रमण विस्तार हुन नदिन लकडाउन महत्त्वपूर्ण उपाय भए यसैले मात्र कोभिड–१९ का अन्य जोखिम र त्यसबाट उत्पन्न हुने समस्या हल नहुने भन्दै जनस्वास्थ्यकर्मीहरूले सरकारको सुस्त शैलीप्रति रोष प्रकट गरेका छन् । यस्तै स्थिति रहिरहने हो भने समस्या भयावह हुन सक्ने उनीहरूको चेतावनी छ ।
