काठमाडौँ — कुनै उमेर समूहमा अवसर पाएकी थिइनन् । राष्ट्रिय टिममा पुग्ने त टाढाकै विषय थियो । तर, ‘कान्छी खेलाडी’ का रूपमा परिचित भइसकेकी थिइन्, जो कपनका मैदान र फुटसल प्रतिस्पर्धामा केटाहरूको टिममा एक्ली ‘केटी’ भएर पनि छाइरहेकी हुन्थिन् । केही वर्षअघि फुटसल र स्थानीय खेलमै रमाइरहेकी उनै प्रीति राई अहिले नेपाली राष्ट्रिय महिला फुटबल टिमकै महत्त्वपूर्ण सदस्य भएकी छन् ।

दशरथ रंगशालामा मंगलबार सुरु हुने छैटौं साफ महिला च्याम्पियनसिपको अन्तिम तयारीमा रहेकी प्रीति मिडफिल्डर हुन् । अट्याकिङ मिडफिल्डर । ४ फिट १० इन्च अग्ली उनको ‘फुट वर्क’ निकै राम्रो छ । उनलाई पनि आफ्नो फुट वर्क नै सबभन्दा बलियो हतियार लाग्छ । मैदानमा उनको ‘ड्रिब्लिङ’ लोभलाग्दो हुने गर्छ । दुवै खुट्टा उत्तिकै चलाउने खुबी छ ।

शारीरिक रूपमा सानी देखिए पनि उनी घरेलु फुटबलमा एक–दुई जना विपक्षीलई सजिलै छक्याउने गर्छिन् । यसरी विपक्षीलाई पन्छाउँदै गोलका लागि स्ट्राइकरलाई बल उपलब्ध गराउनु उनको कला नै हो । गोल हान्ने कौशल पनि उस्तै राम्रो छ । विशेषगरी पेनाल्टी क्षेत्रनजिकबाट पोस्टमा सटीक प्रहार गर्न उनी सिपालु छिन् । विपक्षीलाई रोक्नका लागि ‘ट्याकल’ गर्न कत्ति पनि हिच्किचाउँदिनन् ।

गुंदेल, सोलुखुम्बु पुर्ख्यौली घर भएकी १७ वर्षीय प्रीतिको अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा ‘डेब्यु’ पनि सानदार रहेको थियो । २०७८ साल भदौ २४ गते दशरथ रंगशालामा महिला टिमले पहिलोपल्ट खेल्ने अवसर पाएको थियो । बंगलादेशविरुद्ध मैत्रीपूर्ण खेलको उक्त अवसरमा तत्कालीन प्रशिक्षक ग्यारी फिलिप्सले प्रीतिसहित, सविता राना, सिर्जना सिंह र रश्मिकुमारी घिसिङलाई डेब्यु गराएका थिए । पहिलो रोजाइमा मौका पाएका प्रीति र सविताकै गोलमा नेपाल २–१ ले विजयी भयो । प्रीति ‘प्लेयर अफ द म्याच’ नै भइन् ।

^{तस्बिर : हेमन्त श्रेष्ठ}

गत वर्ष तीजकै दिन भएको खेल सम्झँदै प्रीतिले भनिन्, ‘अभ्यासमा गोल गरिरहेकी थिएँ । त्यसैले खेलमा गोल गर्छुजस्तो भइरहेको थियो । राम्रो गर्न सक्नेमा डर भने थियो । तर, राम्रो गर्न सकें, गोल पनि गरें ।’ उनले बंगलादेशविरुद्धका मैत्रीपूर्ण दुई खेल र उज्वेकिस्तानको तास्कन्दमा गत वर्ष भएको एसियन कप छनोटमा गरी चार ‘क्याप’ जितेकी छन् । छनोटमा नेपालले फिलिपिन्सविरुद्ध २–१ ले हारेको थियो भने हङकङसँग गोलरहित खेलेको थियो । विमला चौधरीको गोलमा अग्रता लिए पनि इन्ज्युरी समयमा दुई गोल बेहोरेपछि फिलिपिन्सविरुद्ध हारेको थियो, जसको कारण नेपालको एसियन कप खेल्ने ढोका बन्द भएको थियो । फिलिपिन्स एसियन कपको सेमिफाइनलमै पुग्यो, विश्वकपमा पनि छनोट भयो ।

नेपाललाई फिलिपिन्सविरुद्ध त्यो हारले सधैं पीडा दिनेछ । ‘साह्रै नराम्रो लाग्छ,’ तास्कन्दमा बेहोरेको हार ताजै रहेको उल्लेख गर्दै प्रीतिले भनिन्, ‘हाम्रा लागि धेरै ठूलो अवसर थियो । त्यो खेल जितेको भए छनोट भएर भारतमा एसियन कप खेल्न पाउँथ्यौं । एसियन कपको शीर्ष ६ मा रहने विश्वकप खेल्न पाउँथ्यो । हामी एसियन छनोटमै रोकियौं । फिलिपिन्स विश्वकपमै पुग्यो । त्यो सम्झँदा साह्रै नराम्रो लाग्छ ।’ उनले थपिन्, ‘हामीले अझै मिहिनेत गरेको भए त्यस्तो पश्चाताप हुँदैनथ्यो । हामी १–० ले अगाडि थियौं । धेरै समय नभएकाले त्यो खेल अवश्यै जित्न सक्ने अवस्थामा थियौं । अन्तिम समयमा फिलिपिन्सले २ गोल फर्कायो । हाम्रो खेल राम्रो थियो, समस्या स्कोरिङमै हो ।’ कीर्तिमानी गोलकर्ता सावित्रा भण्डारीले चोटका कारण छनोट गुमाएकी थिइन् ।

साफमा सकारात्मक

साफ महिला च्याम्पियनसिपको १२ वर्षे इतिहासमा सधैं च्याम्पियन बन्ने योजना बनाएको नेपालको सपना पाँचै संस्करणमा भारतले तुहाइदियो । नेपाल चारपल्ट उपविजेता भयो र एकपल्ट सेमिफाइनलमै रोकियो । मुख्य प्रशिक्षक कुमार थापाको टिमले फेरि एकपल्ट च्याम्पियन बन्ने लक्ष्य राखेको छ । पहिलोपल्ट साफ च्याम्पियनसिप खेल्न लागेकी प्रीति भन्छिन्, ‘यो साफमा सकारात्मक छु । घरेलु मैदान हो । घरेलु दर्शक/समर्थक हुन्छन् । टिममा अनुभवी दिदीहरू थुप्रै हुनुहुन्छ । नयाँ खेलाडीहरूले धेरै राम्रो गरिरहेका छन् । कति जित्न सक्छौंभन्दा पनि हामीले गर्नैपर्छ, जित्नैपर्छ भन्ने महसुस भइरहेको छ ।’

‘यसपालिको अट्याकिङ, डिफेन्स, मिडफिल्ड सबै राम्रो छ,’ उनले भनिन्, ‘टिम–वर्क राम्रो छ । टिम संयोजन राम्रो छ । पहिला ‘स्टामिना’ मा हामी पछाडि पर्थ्यौं, यसपालि त्यस्तो हुँदैन भन्ने लाग्छ । किनभने एसियन गेम्सको तयारीमा ४० दिन ट्रेनिङ गरेका थियौं । त्यसपछि कुमार सर (प्रशिक्षक) ले टिमको टेक्निकल पक्ष धेरै राम्रो बनाउनुभएको छ । त्यसैले यो टिमले धेरै राम्रो गर्छजस्तो लाग्छ ।’ कुमार थापाले साउन १० गतेदेखि टिम सम्हालेका हुन् । उनी तीन वर्षअघि विराटनगरमा भएको पाँचौं साफ महिला च्याम्पियनसिपको छनोटमा ३० खेलाडीको सूचीसम्म पुगेकी थिइन् । त्यसपछि यू–१५, यू–१६, यू–१८, यू–१९ का अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेलिन् । यू–१५, यू–१६ र यू–१८ साफ च्याम्पियनसिपमा नेपाली टिमको कप्तानी पनि गरिन् । कोकाकोला कप (अन्तरविद्यालय) खेलिन् । काठमाडौं जिल्लाबाट उपमेयर कपमा मैदानमा उत्रिएपछि नेपाली महिला फुटबलकै सबभन्दा शक्तिशाली एपीएफ क्लबमा आबद्ध भइन् । राष्ट्रिय लिग च्याम्पियन पनि भइन् । उनले एपीएफमा पहिलो रोजाइमा कमै अवसर पाएकी छन् । जति समय मौका पाएकी छन्, त्यसमा उत्कृष्ट खेलाडी भएको उनले सावित गरेकी छन् । गोल गरेकी छन्, असिस्ट गरेकी छन् ।

‘एपीएफ च्याम्पियन टिम हो, राम्रो कुरा सिक्न पाउँछु भन्ने लाग्यो अनि गएकी हुँ,’ तत्कालीन यू–१५ टिमकी प्रशिक्षक गंगा गुरुङले बोलाएपछि सशस्त्र प्रहरी बलको टिममा पुगेकी उनले भनिन्, ‘एपीएफमा सबै स्थानमा प्रतिस्पर्धा हुन्छ । त्यसैले सबैले उत्तिकै मिहिनेत गर्छन्, उत्तिकै ‘इफोर्ट’ दिन्छन् । राम्रो भइरहेको छ ।’

चर्को प्रतिस्पर्धा

प्रीति निकै प्रतिभाशाली खेलाडी हुन् । उनलाई चोटका कारण साफ च्याम्पियनसिप गुमाएकी प्लेमेकर रेनुका नगरकोटेको स्थान लिने अवसर छ । उनलाई पहिलो रोजाइमै अवसर पाउन भने सजिलो छैन ।

‘हामीसँग मिडफिल्डमा पाँच खेलाडी (प्रीति, सरु लिम्बू, दीपा राई, दीपा शाही र इन्दिरा राई) छन् । यसमध्ये ४–४–२ को सिस्टममा सेन्टर–मिडफिल्डमा दुई जनाले खेल्नेछन्,’ मुख्य प्रशिक्षक थापा भन्छन्, ‘प्रीति युवा खेलाडी हुन् । राम्रो खेल्छिन् । जोसिली छन् । उनको लय राम्रो छ । पोस्टमा प्रहार गर्ने र स्कोरिङ राम्रो छ । स्वार्थी खेल्दिनन् । तर, उत्कृष्ट टिम खेलाउने हो, त्यहाँ जो पनि पर्न सक्छ । प्रीतिले खेल्न पाउँछिन् तर पहिलो रोजाइमै हुन्छिन् भन्ने निश्चित छैन । किनभने सेन्टर मिडफिल्डमा कडा प्रतिस्पर्धा छ । कोही अनुभवी छन्, कोही नयाँ । तर, पाँचै खेलाडी राम्रा छन् । प्रीतिले जुनबेला मौका पाउँछिन्, त्यसबेला राम्रो खेल्नेमा विश्वस्त छु ।’

समूह चरणमा भुटान र श्रीलंकाविरुद्ध हुने खेलमा पहिलो रोजाइमै अवसर पाउनेमा प्रीति पनि ढुक्क छैनन् । ‘पाउँछु/पाउँदिनँ भन्दा पनि खेल्ने अवसर पाएपछि उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्छु भन्ने सोचेकी छु,’ उनले भनिन् । मुख्यतः पहिलो रोजाइको प्रतिस्पर्धामा उनलाई ‘सानो शरीर’ ले पछाडि पारेको देखिन्छ । भविष्यबारे बोलिन्, ‘यत्तिकै मिहिनेत गर्दै जाने हो । यहाँ पुग्छु, त्यहाँ पुग्छु भन्दा पनि आफूलाई सुधार गर्दै लग्ने हो । आफ्नो ‘बेटर भर्सन’ बन्छु भन्ने सोचिरहेकी हुन्छु । कहिलेकाहीं यताउता हुन्छ तर त्यसलाई पन्छाएर आफ्नो लक्ष्यमा केन्द्रित हुँदै मिहिनेत गर्दै जान्छु । जहाँसम्म पुग्छ, पुग्छ ।’

मेसीकी फ्यान

उनी अर्जेन्टिनी सुपरस्टार लियोनल मेसीकी ‘फ्यान’ हुन् । ‘मन पर्ने खेलाडी मेसी नै हो,’ उनले भनिन्, ‘मेसीको गेम कपी गर्न सकिन्न । नेयमर, रोनाल्डोको कपी गर्न सकिन्छ । मेसीको गेम छुट्टै छ ।’ परिवारको साथमा ६–७ वर्षकै उमेरमा भाइहरूसँग खेल्दाखेल्दै फुटबलमा रमाउन थालेकी उनी सुरुमा अग्रपंक्तिमा खेल्थिन् । स्ट्राइकर थिइन् । बल कुर्ने र पाएका बेला गोल गर्नै उनको जिम्मेवारी हुन्थ्यो । मिडफिल्डर कसरी भइयो त ? भन्छिन्, ‘मलाई कुद्न मन पर्छ, बल धेरै खेल्न मन पर्छ, जुन अवसर मिडफिल्डरले पाउँछ । त्यसैका लागि मिडफिल्डर भएकी हुँ । मलाई गोल गर्न मन लाग्छ, असिस्ट गर्न मन लाग्छ, डिफेन्स गर्न पनि मन लाग्छ । त्यसैका लागि स्ट्राइकरबाट मिडफिल्डर बनेकी हुँ । उनका बुबा ट्रेकिङमा काम गर्छन् । आमा होटल चलाउँछिन् । हालै कक्षा १२ को परीक्षा दिएकी प्रीतिले भनिन्, ‘पहिला फुटसल खुबै खेलियो । खेलेबापत पैसा पनि दिन्थे । केटाहरूको टिममा म एक्लै केटी हुन्थें । दैनिक ६–७ घण्टासम्मै खेल्थें । रमाइलै हुन्थ्यो । क्लबमा आबद्ध भएपछि भने फुटबलमा पहिलाजस्तै सधैं गएकी छैन ।’ उनले आफ्नो शरीर सानो भए पनि बलियो विपक्षीविरुद्ध सटीक ट्याकल गर्न सक्ने विश्वास छ । भन्छिन्, ‘जति बलियो विपक्षी भयो भने पनि दिमाग लायो भने उसलाई भेट्छु जस्तो लाग्छ । त्यहीअनुसार ट्याकल गर्छु ।’

बच्चैदखि उनलाई बल धेरै समय खुट्टामा राख्ने, खेलाउने बानी थियो । ड्रिब्लिङ गर्न मन लाग्थ्यो, गर्थिन् पनि । त्यस्तै दखेर सिकेकी थिइन् । एक्लै बल लगेर गोल हान्न खुबै रमाइलो लाग्थ्यो । तर, क्लब र राष्ट्रिय टिममा पुगेर आफूले खेलेका भिडियो हेरेपछि टिमका लागि स्वार्थरहित खेल खेल्नुपर्ने बुझेकी छन् । भन्छिन्, ‘जिल्लाको टिम र फुटसलमा खेल्नुभन्दा राष्ट्रिय टिममा धेरै भिन्नता हुँदोरहेछ । पहिला आफैंले बल खेलाउनुपर्छ, गोल आफैंले गर्नुपर्छ भन्ने लाग्थ्यो । अहिले आफैंमा केन्द्रित र स्वार्थी भएर खेल्नु हँॅुदैन भन्ने भएको छ । टिमसँगै खेल्नुपर्छ, एक्लै खेलेर हुँदैन भन्ने महसुस भएको छ । टिमका अरू खेलाडीमाथि विश्वास गर्नुपर्छ । उनीहरूले गर्छन्, मैले पनि गर्नुपर्छ भन्ने भावना हुन्छ ।’