‘मालती नेपालकै होची’

बाबु रमेशकुमार मरर र आमा मीनादेवी मररको साथमा आएकी मालतीलाई आफ्नो टेबुलमाथि उभ्याएर प्रमुख ढकालले उचाइ नापेका थिए ।

‘जन्मदा छोरी ठीकै थिइन्,’ बाबु रमेशले भने, ‘एक वर्षपछि बढ्दै बढिनन् ।’ सुकुम्बासी रमेशले छोरीलाई उपचारका लागि अहिलेसम्म कहीं पनि लगेका छैनन् । थोरै खाने मालती घरपरिवारसँग बोल्छिन् । सहजै हिँड्ने उनी साथीभाइसँग खेल्न सानैदेखि मन गर्दैनथिन् । रमेशका तीन छोरी र एक छोरा छन् । मालती पहिलो सन्तान हुन् । गछिया खोलामा गिट्टी कुटेर जीविका चलाउँदै आएका रमेशका कुनै सन्तानले पनि

स्कुल देखेका छैनन् । दुई छोरीको विवाह

भइसकेको छ । सामान्य झुपडीमा बस्ने मालतीलाई हात–मुख जोड्न समेत समस्या छ । केही दिनअघि मालती बाबुसँग नागरिकता बनाउन सुन्दरहरैंचा–४ को वडा कार्यालयमा पुगिन् ।

बाबु र आमा दुवैको नागरिकता जन्मका आधारमा बनेको भए पनि छोरीको नागरिकता नबन्ने वडाअध्यक्ष शैलेन्द्र श्रेष्ठले बताए । उनले त्यतिबेलै खिचेको मालतीको फोटो सामाजिक सञ्जालमा राखे । ‘वडाध्यक्षले राखेको तस्बिरले मेरो मन छोयो,’ नगर प्रमुख शिव ढकालले भने, ‘त्यसपछि यो कुरा बाहिर ल्याउनुपर्छ भनेर पत्रकार सम्मेलन गरेका हौं ।’ प्रमुख ढकालले नगरपालिकाको आन्तरिक स्रोतबाट खर्च हुने गरी मालतीलाई मासिक २ हजार रुपैयाँ सामाजिक सुरक्षाबापत दिने बताए । ‘मालतीको उपचार र घरबासको जिम्मा यो नगरको हो,’ उनले भने, ‘एक वर्षसम्म विराटनगरको नोबेल मेडिकल कलेजले उपचार नि:शुल्क गर्ने भएको छ । हामी घर बनाउन सहयोग गर्छाैं ।’

बाबु–आमाको नागरिकता जन्मका आधारमा बनेको भए पनि मालतीलाई नागरिकता राज्यले दिनुपर्ने ढकालको माग छ । ‘उनी नेपालकै होची महिला हुन् भन्ने हाम्रो दाबी छ,’ ढकालले भने । २०५६ साल भादै १८ गते उनले जन्म दर्ता गराएकी छन् । २९ इन्च उचाइ भएका नेपालकै चन्द्रबहादुर डाँगी र २६ इञ्चका खगेन्द्र थापा मगर विश्वकै होचामध्येका परिचित भएका थिए । उनीहरू दुवैको मृत्यु भइसकेको छ ।