यही अप्रिलमा चीनद्वारा आयोजित बोआओ फोरम, भारतमा सम्पन्न राइसिना डायलग र अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनद्वारा आह्वान गरिएको जलवायु शिखर सम्मेलनमा निम्तोसम्म नपाएपछि नेपालको विदेशनीति र कूटनीतिका बारेमा नयाँ बहस प्रारम्भ भएको छ ।
एसियाका उदीयमान शक्तिराष्ट्रहरू चीन र भारतको सीमावर्ती, हिन्द महासागर र प्रशान्त महासागरको मिलनविन्दु निकट रहेको, भूराजनीतिक तथा सामरिक दृष्टिले महत्त्वपूर्ण मानिने म्यान्मारमा सेनाप्रमुख मिन ओङ ह्लाइङले सत्ता लिएपछि विश्वव्यापी तरंग सिर्जना भएको छ ।
नेपालका राजनीतिक दलहरू आन्तरिक राजनीतिमा रुमलिरहेको समयमा एसिया, विशेष गरी नेपाल, चीन र भारतलगायतमा भूराजनीतिक, सामरिक तथा कूटनीतिक दृष्टिले दूरगामी प्रभाव पार्ने घटनाक्रम विकसित भइरहेका छन् ।
सर्वोच्च अदालतको ऐतिहासिक फैसलाले संसद् विघटनसम्बन्धी प्रधानमन्त्री केपी ओलीको असंवैधानिक सिफारिस बदर गरेपछि राजनीतिक दलबीचको द्वन्द्व, संघर्ष र आरोप–प्रत्यारोप सडकबाट फागुन २३ देखि सुचारु हुने संसद्मा प्रवेश गरेको छ ।
प्रतिनिधिसभा विघटनयता प्रधानमन्त्री केपी ओलीका विवादास्पद अभिव्यक्ति र अस्वाभाविक गतिविधिका कारण नेपाली राजनीतिमा नयाँ बहस प्रारम्भ भएको छ । ओलीको असंवैधानिक कदमविरुद्ध तथा लोकतन्त्र र संविधानका पक्षमा ओली गुटको नेकपाबाहेक सम्पूर्ण राजनीतिक दल, नागरिक समाज र बौद्धिक समुदाय आन्दोलनमा उत्रिएका छन् ।
नेपाल र भारत दुवैले नयाँ नक्सा प्रकाशित गरेपछि उत्कर्षमा पुगेको सीमा विवाद समाधान गर्ने उद्देश्यले गत बिहीबार भारत भ्रमणमा गएका परराष्ट्रमन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवाली सामान्य आश्वासन र औसत उपलब्धि हासिल गरी शनिबार स्वदेश फर्किएका छन् ।
नेपाल र भारत दुवैले नयाँ नक्सा प्रकाशित गरेपछि उत्कर्षमा पुगेको सीमा विवाद समाधान गर्ने उद्देश्यले गत बिहीबार भारत भ्रमणमा गएका परराष्ट्रमन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवाली सामान्य आश्वासन र औसत उपलब्धि हासिल गरी शनिबार स्वदेश फर्किएका छन् ।
२०६२/६३ को परिवर्तनविरोधी, राजावादी, हिन्दु राज्यवादी तथा संघीयताविरोधीले सडकमा शक्ति प्रदर्शन गरिरहेको घडीमा प्रधानमन्त्री केपी ओलीले अप्रत्याशित रूपमा पुस ५ गते संविधानविपरीत प्रतिनिधिसभा विघटन गरेपछि नेपाली राजनीति तरल, अस्थिर र जोखिमपूर्ण दिशातर्फ उन्मुख भएको छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय तथा क्षेत्रीय राजनीतिक, भूराजनीतिक, सामरिक, व्यापारिक, कूटनीतिक परिदृश्य व्यापक परिवर्तन भइरहेको तथा भारतसँग सीमा विवाद चर्किरहेको घडीमा सरकारले नयाँ परराष्ट्रनीति सार्वजनिक गरेपछि गम्भीर बहस प्रारम्भ भएको छ ।
दक्षिणी छिमेकी भारतका विदेशसचिव हर्षवर्धन शृंगला नयाँ दिल्ली फर्केको अठचालीस घण्टा पनि नबित्दै उत्तरी छिमेकी चीनका रक्षामन्त्री वेई फेङ्हे मंसिर १४ गते चिनियाँ विशेष विमानमा आकस्मिक रूपमा काठमाडौं आएपछि कूटनीतिक तथा भूराजनीतिक तरंग सिर्जना भएको छ ।
