भारतीय एक्जिम (एक्स्पोर्ट–इम्पोर्ट बैंक) को सर्त र झन्झटिलो प्रक्रियाका कारण त्रिभुवन विश्वविद्यालय (त्रिवि) अन्तर्गतका ३९ आंगिक क्याम्पसको पुनर्निर्माण भूकम्पको ६ वर्ष बितिसक्दा पनि सुरु हुन सकेको छैन । २०७२ सालको भूकम्पले त्रिविका ६१ आंगिक क्याम्पसमध्ये ३९ वटामा बढी क्षति पुगेको थियो ।
चीनमा एमबीबीएस अध्ययन गर्दै गर्दा कोभिड–१९ को महामारी फैलिएपछि बीचैमा नेपाल फर्केका करिब ५ सय विद्यार्थीको शैक्षिक भविष्य अन्योलमा परेको छ । नेपालमा इन्टर्नसिप गर्न नपाएका उनीहरू पुनः चीन फर्कन नपाउँदा एमबीबीएसको पढाइ अधुरो रहने अवस्था सिर्जना भएको हो ।
बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानका उपकुलपति डा. ज्ञानेन्द्र गिरी प्राध्यापक नरहेको पुष्टि भएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले आइतबार विज्ञप्ति निकालेरै डा. गिरी प्राध्यापक नरहेको जनाएको हो । आफू प्राध्यापकसमेत रहेको किर्ते व्यक्तिगत वितरण बुझाएर तत्कालीन प्रधानमन्त्री तथा कुलपति केपी शर्मा ओलीको कार्यकालमा डा. गिरी उपकुलपतिमा नियुक्त भएका थिए ।
सार्वजनिक शिक्षामा लगानी वृद्धिसँगै गुणस्तर सुधार गर्ने प्रतिबद्धताअनुसार सत्तारूढ दलहरूले पछिल्ला वर्ष यस क्षेत्रमा अपेक्षित बजेट बढाएका छैनन् ।अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले शुक्रबार पेस गरेको अर्थसम्बन्धी अध्यादेशको प्रतिस्थापना विधेयकमा जेठमा तत्कालीन अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले घोषणा गरेको भन्दा शिक्षामा करिब २ अर्ब बजेट घटाएका छन् । चालु आर्थिक वर्षदेखि भने शिक्षक, कर्मचारीको तलबमा मात्रै वार्षिक ६ अर्बभन्दा बढी रकम खर्च हुँदै छ । शिक्षक कर्मचारीको २ हजार तलब वृद्धि गरेपछि साउनबाट खर्च बढेको हो । अर्थमन्त्री शर्माले केही कार्यक्रम थपेका छन् भने राष्ट्रपति शैक्षिक सुधार कार्यक्रमको बजेट कटौती गरेका छन् ।
विश्वविद्यालय र स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका पूर्वउपकुलपतिहरु बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानका चिकित्सक, प्राध्यापक, कर्मचारी र विद्यार्थीले उठाएका जायज माग पूरा गर्न सरकारसँग माग गरेका छन् ।
शिक्षण संस्थाहरू खुल्ने क्रमसँगै अधिकांशमा पूर्ण रूपमा स्वास्थ्य मापदण्ड पालना नहुने एक अध्ययनले देखाएको छ । चैत अन्तिममा स्वास्थ्य मन्त्रालयले गरेको अनुगमनमा साना कक्षाका बालबालिकाले मास्क साटासाट गर्ने र एउटै बोतलमा पानी पिउने गरेको भेटिएको थियो । वैशाखयता पुनः लकडाउन भएका विद्यालय भदौ पहिलो सातादेखि खुल्न थालेका छन् ।
भौतिक उपस्थितिमा नै विद्यालय सञ्चालन गर्न सकिने गरी सरकारले ‘स्मार्ट लकडाउन’ कार्ययोजना बनाएपछि मुलुकभरका स्थानीय तह विद्यालय खोल्न हौसिएका छन् । काठमाडौं उपत्यकासहित विद्यार्थीको चाप धेरै रहेका सहरमा स्थानीय तहले पठनपाठन थाल्ने निर्णय गरेका छन् । शिक्षा मन्त्रालयले भने पूर्ण भौतिक उपस्थितिबाहेक सिफ्ट र आलोपालोसहितका अन्य विकल्पबाट पठनपाठन अघि बढाउन सकिने कार्ययोजना बनाएको थियो । तर, ५ महिनादेखि बन्द विद्यालय पूर्ण भौतिक उपस्थितिमा नै सञ्चालन गर्ने तयारी थालिएको छ ।
कोभिड–१९ संकट व्यवस्थापन केन्द्र (सीसीएमसी) ले कोरोना संक्रमणको अवस्थाका आधारमा ठाउँअनुसार फरक–फरक प्रकृतिको ‘स्मार्ट लकडाउन’ गर्न सकिने निर्णय लिएपछि काठमाडौं उपत्यकामा जारी निषेधाज्ञा हटाइएको छ । यद्यपि, काठमाडौं, ललितपुर र भक्तपुर प्रशासन कार्यालयले ‘निषेधाज्ञा’ शब्द नराखी कोरोना संक्रमण रोकथामका लागि बुधबार थप ‘आदेश’ भने जारी गरेका छन् ।
कोभिड–१९ को दोस्रो लहर फैलिएसँगै बन्द गरिएका विद्यालय महामारी नसकिँदै खुल्न थालेका छन् । काठमाडौं उपत्यकाभित्र तथा बाहिरका स्थानीय तहले शिक्षक र अभिभावकसँग सल्लाह गरेर भौतिक कक्षा सुरु गरेका हुन् । विद्यालय खुलाइए पनि स्वास्थ्य मापदण्डलाई पालना गरिएको उनीहरूको भनाइ छ ।
कोभिड–१९ को दोस्रो लहर फैलिएसँगै बन्द गरिएका विद्यालयहरू महामारी नसकिँदै भौतिक रूपमा सञ्चालन गर्न थालिएको छ । काठमाडौंको गोकर्णेश्वर नगरपालिकाले मंगलबारबाट भौतिक उपस्थितिमा नै पठनपाठन थालेको छ । वैकल्पिक विधिबाट कक्षा सञ्चालन गर्दै आएका स्थानीय तहले संक्रमण घट्दै गएपछि विद्यालय खोल्ने तयारी थालेका हुन् ।
