सीके लाल

मधेश प्रदेशका धनुषा, महोत्तरी, सिरहा, सप्तरी, सर्लाही र रौतहट जिल्लाबाट सबैभन्दा बढी युवा श्रम स्वीकृति लिएर रोजगारीका लागि विदेशिने गर्छन् । लगभग सबै कामदार बाध्यताले बाहिरिन्छन् । विपन्न र अल्पशिक्षित मधेशी युवासँग लाखौं खर्चेर चोरबाटोबाट अमेरिका छिर्न सक्ने छनोटको विकल्प हुँदैन । परिस्थितिजन्य बाध्यताका कारणहरू पहिल्याउन पनि धेरै तथ्यांक केलाइराख्नुपर्दैन ।

एक बहुप्रचलित आहान अनुसार, जे कुरा महाभारतमा छैन, त्यो कुरा भूलोकमा छैन । त्यस्तो मान्यताका पछाडि केही ठोस कारण छन् । त्यस ग्रन्थभित्र धर्म, नैतिकता, कर्म, मर्यादा, विवेक, सदाचार, पाप तथा पुण्यजस्ता अवधारणाहरूको उपयोगितासँगसँगै सीमितता पनि दर्साइएका छन् ।

राणा शासनको अन्त गर्ने घोषित उद्देश्यका साथ सन् १९४३ तिर स्थापना गरिएको नेपाल प्रजा परिषद्लाई देशको पहिलो राजनीतिक पार्टीका रूपमा पनि लिने गरिएको छ । राणाशाहीको अन्त्यसँगसँगै प्रजा परिषद्को अवसानको पनि सुरुआत भयो र त्यस दलका संस्थापक अध्यक्ष टंकप्रसाद आचार्यलाई मनोनीत प्रधानमन्त्री बनाएर पनि राजा महेन्द्रले नेपाली कांग्रेसलाई टक्कर दिन सक्ने राजनीतिक दल पुनर्गठनको प्रक्रियालाई गति दिन सकेनन् ।

मिथिला क्षेत्रमा अनन्त चतुर्दशीका दिन वैकुण्ठनाथ विष्णुको निर्देशानुसार देवले दानवको सहयोग लिएर समुद्र मन्थन गरेपछि देवराज इन्द्रले आफ्नो शक्ति एवं देवताहरूले अमरत्व प्राप्त गरेको सामूहिक प्रयत्नलाई प्रतीकात्मक रूपमा अनन्त पूजा गरेर मनाइन्छ ।

चर्पीको निकास थुनिएर फिटफिट भएको बेला कमोड, पाइप वा ढलको जाम खोलेर शौचालयलाई पुनः प्रयोग गर्नलायक बनाउन सक्ने प्लम्बरबेगर सहरिया मध्यम वर्गको दैनिक जीवन कठिन हुनेछ । तिनको सेवा सधैं चाहिने होइन, तर आवश्यक भएको बेला उपलब्ध भएन भने बित्यास पर्छ ।

सूचनाको तात्कालिक मात्र नभएर प्राथमिक स्रोतसमेत नजर (भ्युज) पछ्याउने अन्तर्जालका अप्रशोधित लेखोट (पोस्ट) हुन पुगेको कालखण्डमा सहजै उपलब्ध हुने जानकारी पत्याउन कठिन हुन्छ । काठमाडौं महानगरपालिकाका ‘महामेयर’ बालेन्द्र शाह आफ्नो कार्यबोझबाट उम्किन केही दिनको बिदा मनाउन क्रिकेटको खेल हेर्ने निहुँ पारेर श्रीलंका गएका हुन सक्छन् । खेलको सिलसिलामा स्वाभाविक लाग्ने विभिन्न किसिमका देशी र विदेशी व्यक्तिहरूसँगको भेटघाट पनि उनको पूरक उद्देश्य थियो होला । 

ललिता निवास जग्गा प्रकरणमा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाल तथा नेपाल समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) मा दिएका बयान दर्ज भएपछि अनुसन्धान प्रतिवेदन सरकारी वकिलको कार्यालयमा पठाउने बाटो खुलेको छ ।

संसारका विभिन्न संस्कृति, मनोवृत्ति, जीवनशैली एवं आस्था भएका व्यक्तिहरू आ–आफ्ना राष्ट्रिय विविधतालाई कायम राख्दै सौहार्दपूर्ण तवरले बसोबास गर्ने गरेको र अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा महत्त्वपूर्ण रहेको सहरलाई विश्वनगर (काज्मापलिस) भन्ने गरिन्छ ।

हिजोआज मुख्य समाचारका शीर्षकहरूमा सन् १९५० को दशकका केही युरोपेली नाटककारको ‘थिअटर अफ द एब्सर्ड’ शैलीको झलक पाइन्छ । बेतुक के हो भन्ने कुरा हेर्न, सुन्न र बुझ्न त्यति गाह्रो छैन तर त्यसलाई व्याख्या गर्नु भने कठिन काम हो । जस्तो कि, राजस्व संकलन न्यून रहेकाले सरकार आफ्नो काम उधारोमा गर्न र गराउन बाध्य छ ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले आफन्तवादलाई प्रवर्धन गर्ने गरेको कुरा आधारहीन लाग्दैन । लामो कालसम्म भूमिगत राजनीति गरेका व्यक्तिहरूमा आफ्नो परिवार एवं आसेपासेभन्दा बाहिरका व्यक्तिहरूलाई पत्याउनै नसक्ने आचरण विकसित भएको हुन्छ ।