२३.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १४२

प्रशान्त माली

प्रशान्त मालीका लेखहरु :

माधवनारायणमा नयाँ पुस्ता

शिरमा फेटा बाँधेका ललितपुर थेच्वका १८ वर्षीय रितेश महर्जनको काँध, कुम, हात र टाउकोमा दियो राखेर ब्रह्माको प्रतीकका रूपमा अगाडि बढिरहेका देखिन्छन् । थेच्वकै २५ वर्षीय सवीर महर्जन विष्णुको अवतरमा छन् । धोती लगाएका उनले बोकेको छ्वालीभित्रका घैटोबाट सहस्र जलधारा बगिरहेको छ । महेश्वरको प्रतीकमा देखिएका श्रीजल महर्जनले जसीः (खड्कुलो) मा बसेर शंख फुक्दै जल छर्किरहेका छन् । 

पत्राचार भएको ४ वर्षमा पनि लागू भएन लाइसेन्समा अंगदानको व्यवस्था

 सहिद धर्मभक्त मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्र (एचओटीसी) ले अंगदानसम्बन्धी व्यवस्था सवारी चालक अनुमति पत्र (लाइसेन्स) मा गर्न यातायात व्यवस्था विभागलाई पत्राचार गरेको ४ वर्ष बितिसक्दा पनि लागू हुन सकेको छैन । एचओटीसीका अनुसार लाइसेन्समा अंगदान गर्न सक्ने कानुनी व्यवस्था गर्न सवारी तथा यातायात ऐन २०४९ संशोधन गर्नुपर्छ ।

ब्रेन डेथका अंगबाट जीवनदान

दुवै मिर्गौलामा खराबी देखिएपछि चार वर्षदेखि डायलासिस गराउँदै आएकी तार्केश्वर नगरपालिका–७ मनमैंजुकी २६ वर्षीया सुश्रिता थापामगरले यतिबेला नयाँ जीवन पाएकी छन् । मस्तिष्क मृत्यु (ब्रेन डेथ) भएका व्यक्तिको मिर्गौला पाएपछि उनलाई ठूलो राहत मिलेको हो । रोगले च्याप्दा उनका बुवा श्रीकृष्ण बितिसकेका थिए ।

सरकारी बेवास्ताले ‘ब्रेन डेथ’ भएका व्यक्तिबाट अंग प्रत्यारोपण कठिन

राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरमा एक महिनाअघि दुर्घटनामा परेका युवकको ‘ब्रेन डेथ’ (मस्तिष्क मृत्यु) भयो । परिवारले मृतकको शरीरका अन्य अंग झिक्न अस्पताललाई अनुमति दिए । तर अंग प्रत्यारोपण गर्ने काम सफल भएन । सफल नहुनुका पछाडि मेडिकल कारण थिएन, जनशक्तिको अभाव भएको पनि हैन ।

हनुमानढोका दरबार क्षेत्रको प्रतिष्ठा जोखिममा

हनुमानढोका दरबार क्षेत्रमा १९९० सालअघिसम्म तीनतले सत्तल थियो । नब्बे सालको भूकम्पले सत्तल भत्किएपछि त्यो पुनर्निर्माण हुन सकेन । विशाल मूर्ति कालभैरवको पश्चिमपट्टि साढे २ दुई रोपनी जमिनमा २०१५ सालमा प्रहरी भवन बन्यो । २०७२ सालको भूकम्पपछि हनुमानढोका दरबार क्षेत्रमा रहेको जिल्ला प्रहरी परिसर कार्यालय टेकुमा सारियो । 

२ अर्ब ऋण तिर्न नसकेको औषधि लिमिटेडले अझै ऋण थप्दै

सरकारसँग लिएको ऋण र ब्याज गरी करिब २ अर्ब रुपैयाँ तिर्न नसकिरहेको नेपाल औषधि लिमिटेडले कर्मचारीको तलब भत्ताका लागि थप ऋण लिने प्रक्रिया अघि बढाएको छ । उद्योगले अर्थ मन्त्रालयबाट २५ करोड रुपैयाँ ऋण लिन लागेको हो । अर्थ मन्त्रालयले ऋण दिनेबारे छलफल भइरहेको तर निर्णय नभइसकेको जनाएको छ ।

‘वैद्य’ नपाएर थलिएको वैद्यखाना

च्यवनप्रास पकाउने तामाका भाँडा धूलोले छपक्कै छोपिएका छन् । लस्करै राखिएका ती भाँडामा अहिले खिया लाग्न थालिसकेको छ । च्यवनप्रास पकाउन प्रयोग गरिने भट्टीमा ताल्चा झुन्डिएको छ । सिलाजित बनाउने खड्कुलो अस्तव्यस्त ढंगले छोडिएको छ । झट्ट हेर्दा लाग्छ– कुनै कवाडीखाना हो । तर, होइन– यो त मुलुककै पुरानो धरोहर एवं झन्डै ४ सय वर्ष पहिले स्थापना भएको सिंहदरबार वैद्यखाना हो । राजा प्रताप मल्लका पालामा यसको स्थापना भएको थियो ।

मन्त्रीको अस्वस्थ हस्तक्षेपले रुग्ण बन्दै स्वास्थ्य प्रणाली

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हालेकै दिन २१ वैशाखमा मन्त्री मोहनबहादुर बस्नेतले चार निर्णयमा सही गरे । निर्णय थिए– डेंगी नियन्त्रण गर्ने, स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रमलाई विस्तार गर्दै व्यवस्थित, प्रभावकारी र विश्वसनीय बनाउने, प्रदेश तथा स्थानीय तहमा साधन, स्रोत, स्वास्थ्य उपकरण र सेवासुविधासहित चिकित्सकलाई अधिकतम परिचालन गर्ने र अस्पतालका साधन (औजार उपकरण) को अत्यधिक उपयोग भए, नभएको अनुगमन गरी मन्त्रीसमक्ष प्रतिवेदन पेस गर्न अनुगमन समिति गठन गर्ने ।’

कोरोना संक्रमणको जोखिम बढ्दो, सरकारसँग छैन परीक्षण किट

विश्वका विभिन्न मुलुकसँगै छिमेकी भारत र चीनमा समेत कोरोना संक्रमण बढिरहेका बेला नेपालमा भने इमर्जेन्सी परीक्षणका लागि समेत पीसीआर र एन्टिजेन किट छैनन् । पछिल्लो समय भारतका विभिन्न क्षेत्रबाट घर फर्किने ९ जना नेपाली र सहिद शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालमा ७ जनामा कोरोना संक्रमण देखिएको छ । अहिले बढ्दो संक्रमणलाई मध्यनजर गरेर सरकारले भारतबाट नेपाल प्रवेश बिन्दुका सम्पूर्ण १४ वटा हेल्थ डेक्समा निगरानी थालेको छ ।

सहरमा साइकल रहर

बढ्दो सहरीकरण र जीवनशैलीका कारण पछिल्लो समय सहरी क्षेत्रमा बसोबास गर्ने मानिसलाई स्वास्थ्यको चिन्ताले पिरोल्न थालेको छ । जसका कारण स्वास्थ्यको ख्याल राख्ने धेरैले साइकल चढ्न थालेका छन् । अझ वातावरणको चिन्ता गर्नेका लागि त झन् साइकल उत्तम विकल्प हो ।