बहुसांस्कृतिक मुलुकका रूपमा विश्वसामु परिचित हामी हाम्रा सांस्कृतिक पर्वहरूमा रमाउँदै पर्यटकहरू नाचिरहेको तस्बिर देखेर मख्ख पर्छौं । हाम्रो सनातन परम्पराप्रति मोहित हुँदै अरूले प्रशंसा गरेको सुनेर थाक्दैनौँ तर आफू भने त्यसैलाई पुरातन मान्यता र विभेदकारी परम्परा भन्दै खिल्ली उडाउन पछि पर्दैनौँ ! 

विभागीय प्रमुखको रिक्तताका कारण आफ्नो काम अघि बढ्न नसकेको रिसले झोक्किँदै बाहिरिएका विद्यार्थीसँग विभागको ढोकैमा मेरो जम्काभेट भयो । सामान्य औपचारिकतापछि उनले सोधे, ‘अहिलेसम्म पनि विभागीय प्रमुखको नियुक्ति किन नभएको ?’ मेरो जबाफ थियो, ‘यस्तो कुरा मलाई के थाहा ? म त पढाउने मान्छे, पढाइको बारेमा सोधेको भए भन्थें ।’

भूकम्पले भत्काएका घर बनाउन नसकी अझसम्म टहरामै बस्नुपरे पनि तिमीले नामी सहरमा बनाउन लागेका सपिङ मल र भ्यु टावरको सुखको कल्पना मात्र गर्दा पनि हामी खुसी छौं, सरकार ! ज्यान हत्केलामा राखेर तुइन र जीर्ण झोलुङ्गे पुलमा झुन्डिएर दैनिकी चलाउन बाध्य हामी दुर्गमबासी तिमीले प्रशान्त महसागरमा कुदाउन लागेको नेपाली ध्वजावाहक पानीजहाज र राजधानीमा गुडाउन लागेको मोनोरेलका सपनामा रमाएर साह्रै खुसी छौं सरकार !

एउटा साहित्यिक कार्यक्रममा एक जना प्राध्यापक भन्दै हुनुहुन्थ्यो, ‘नर्सरीका बिरुवाहरूलाई अब नैतिक तथा मानवीय संस्कृतिले सिञ्चन गर्नु आवश्यक भएको छ ।’ हाम्रो समाजमा दिनानुदिन नैतिक खडेरी फराकिलो हुँदै गरेको सन्दर्भमा उहाँको आशय रूखका बिरुवाप्रति नभई नर्सरी कक्षा पढ्ने बालबालिकाप्रति लक्षित देखिन्थ्यो ।

हालै एसईई दिएकी एक छात्रालाई प्रसंगवश मैले ‘अब के पढ्ने विचार छ त ?’ भनी सोध्दा अनकनाउँदै जवाफ आयो, ‘मैले भनेर कहाँ हुन्छ र ? मलाई त...।’ सँगै रहेकी उनकी आमा बीचैमा बोलिन्, ‘हो त, यसले भनेर कहाँ हुन्छ ! हामीले नै विचार गर्नुपर्छ । पहिला रिजल्ट त आओस् !’