सम्भव छ किताबखानाको सुधार

पाठक पत्र

‘किताबखानामै छैन कर्मचारीको विवरण’ समाचार पढेपछि टिप्पणी गर्न बाध्य भएँ । स्थायी सेवा प्रवेश गरेको दिनदेखि नै कर्मचारीको व्यक्तिगत विवरणको अभिलेख राख्ने राष्ट्रिय किताबखानाले आफ्नो काम राम्रोसँग गरेको छैन ।

माथिल्लो तहका अधिकांश कर्मचारीको विवरण भेट्न मुस्किल मात्र नभई गत फागुनमा सूचना निकालेर विवरण माग गर्नुपरेको अवस्था आएको साथै किताबखानामा प्रमुखकै विवरण अद्यावधिक नभएको समाचार आयो । सबै तहका सरकारी कर्मचारीको सम्पूर्ण विवरण किताबखानाले नै व्यवस्थापन अवश्य गर्नुपर्छ । त्यति मात्र नभई भ्रष्टाचार निवारण ऐन अनुसार कर्मचारीको सम्पत्ति विवरण व्यवस्थितसमेत गर्ने मुख्य जिम्मेवार निकाय किताबखानामा अहिले अरूको त परको कुरा, सहसचिव, सचिव आदिको शैक्षिक योग्यतासमेतको विवरण नभेटिनु अत्यन्त लाजमर्दो विषय हो ।

कतिपय पदाधिकारीले त आफ्नो विवरण आफैं थप गरेर अद्यावधिक गर्नुपरेको, समयसमयमा उमेर, शैक्षिक योग्यताजस्ता विषयमा विवाद आउने, विद्यावारिधि गरिसकेकाको शैक्षिक योग्यता प्रवीणता प्रमाणपत्र/स्नातकतह र सचिव भइसकेका कर्मचारीको पदीयस्तर नासु रहेको, अवकाश हुने डरले विवरण आफैं लुकाउने, शैक्षिक योग्यता, सरुवा, बढुवा र विशेषज्ञ सेवा दिने क्रममा कर्मचारीको व्यक्तिगत विवरणलाई बेवास्ता र लापरवाही गरिए यस्ता समस्या उत्पन्न हुन्छन् नै । हुन त कतिपय कर्मचारीले पनि आफ्नो विवरण अद्यावधिकका लागि चासो राखेको पाइँदैन, जतिबेला चाहियो त्यतिबेला दौडधुप गर्ने चलनले, कर्मचारीले पाउने अवसरका लागि शैक्षिक योग्यता, व्यक्तिगत चरित्र, तालिम, विज्ञता, अनुभव र कार्यकुशलता सम्बन्धी जानकारी दिने निकाय किताबखाना भए पनि राजनीतिक योग्यताका आधारमा काखी च्याप्ने तर कार्यसम्पादनको मूल्यांकन नगरिने हुँदा पनि किताबखानालाई अद्यावधिक गर्न मुश्किल परेको हुन सक्छ ।

सुरुमा स्थापना हुँदा ‘निजामती किताबखाना’ र हाल ‘राष्ट्रिय किताबखाना’ बाट चिनिने किताबखानाले सरकारी कर्मचारीको व्यक्तिगत विवरण व्यवस्थापन र अद्यावधिक गर्ने जिम्मेवारी बोकेको छ । तर अहिले किताबखानाको यस्तो बेथिति र निरीहताले लाखौं कर्मचारीको राष्ट्र सेवामा मनोबल र किताबखानाप्रति विश्वास कसरी कायम हुन सक्ला ? हरेक नियुक्ति, सरुवा, बढुवा, सजाय आदिमा सम्बन्धित निकायले किताबखानालाई बोधार्थ दिएको हुन्छ, प्राप्त बोधार्थ पत्र सम्बन्धित कर्मचारीको व्यक्तिगत विवरण फायलमा अद्यावधिक गरिदिएमा मात्र पनि अधिकांश विवरण अद्यावधिक हुन सक्छ । तर त्यति काम गर्न पनि किताबखानाले लापरवाही गर्नु र अल्छी मान्नु समस्या अरू बल्झाउनु हो ।

– गंगाराज अर्याल, पाणिनि–८, अर्घाखाँची

प्रकाशित : चैत्र १२, २०७९ ०७:४५
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्

ओझाको उपन्यास 'ऐँठन' सार्वजनिक

कान्तिपुर संवाददाता

काठमाडौँ — उपन्यासकार विवेक ओझा पाँच वर्षपछि नयाँ उपन्यास 'ऐँठन' लिएर आएका छन् । शनिबार काठमाडौंको कमलादीस्थित प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा आयोजित एक समारोहबीच द्वन्द्वपीडित साझा चौतारीका संस्थापक अध्यक्ष सुमन अधिकारी, लेखक तथा राजनीतिक अभियन्ता केशव दाहाल र नेकपा माओवादीकी केन्द्रीय सदस्य रेणु चन्दले एकसाथ ऐँठन सार्वजनिक गरेका हुन् ।

सुमन अधिकारीले पुस्तकले दुई दशकअघिको माओवादी विद्रोहलाई नयाँ पुस्तामाझ चिनाउने गरी लेखक ओझाले उपन्यासमा सजिव चित्रण गरेको बताए । साथै उनले राज्यले द्वन्द्वपीडितका भावनालाई राज्यले सम्बोधन नगरेका अवस्थामा यस पुस्तकले समेत घच्घच्याउने आशा राखेको उल्लेख गरे ।

राजनीतिक अभियन्ता तथा लेखक केशव दाहालले नेपाली युद्ध साहित्यले एक उम्दा कृति पाएको बताउँदै पुस्तकले गम्भीर पाठकलाई पुस्तकको प्रभाव सपनासम्म हुने उल्लेख गरे । पुस्तकमा केही दशकअघिको नेपालीले भोगेको द्वन्द्वको अकल्पनीय वर्णनले पाठकलाई बाँधेर राख्ने ताकत भएको उनको भनाइ थियो । साथै उनले युद्धमाथि लेखिएको भए पनि पुस्तकले प्रस्तुत गरेको मानवीय पक्षधरताले पुस्तकलाई सशक्त बनाएको बताए । कलात्मक लेखन र कल्पनाको विशाल संसार निर्माणले पाठकलाई अचम्मित पार्ने उनको भनाइ थियो ।

नेकपा माओवादीकी केन्द्रीय सदस्य रेणु चन्दले उपन्यासको शैलीले पाठकलाई ताजगी दिने खालको साथ घटनाक्रमको सिलसिला मिलेको हुँदा पढ्न सहज भएको बताइन् । उनले लेखकको भाषाको सरलता र आञ्चलिक भाषा समेतको प्रयोग गर्ने कलाले आफूलाई प्रभावित बनाएको बताइन् । लेखकले सृजनशील स्वतन्त्रताको उपयोग गर्दै माओवादी जनयुद्धका बारेमा लेखे पनि माओवादी आन्दोलनप्रति निर्मम भएकामा भने आफ्नो असन्तोष व्यक्त गरिन् । तर आफ्ना कथाहरु लेख्न विवेक ओझाका कृतिले प्रेरित गर्ने पनि उनको भनाइ थियो । पुस्तकको सशक्त पक्ष भने युद्ध लेखेर शान्तिको सन्देश दिनु रहेको उनले उल्लेख गरिन् ।

कार्यक्रममा बोल्दै लेखक ओझाले बोल्नुभन्दा लेख्नु सहज रहेको बताए । लेखनमा केरमेट र सम्पादनको सुविधा हुँदा लेखकलाई लेख्न नै सहज रहने बताउँदै उनले पुस्तक कुनै बन्दुकधारीको पक्षबाट नलेखी निहत्था आम नागरिकको आँखाबाट लेखिएको बताउँदै पाठकले मनपराउने आशा व्यक्त गरे । पुस्कतलाई सांग्रिला प्रकाशनले बजारमा ल्याएको हो । ओझाको यसअघि ऐलानी उपन्यास प्रकाशित छ ।

प्रकाशित : चैत्र १२, २०७९ ०७:३४
पूरा पढ्नुहोस्
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
×